Nr 1B/2013P R Z E G L Ą D A N T Y K O R U P C Y J N Y407może wystąpić wszędzie tam, gdzie ma miejscezorganizowane współdziałanie ludzi, a tym samymprzestępczość zorganizowana.Korupcja jest zmorą szczególnie dla przedsiębiorców.Młodzi ludzie chcąc otworzyć własnądziałalność są przekonani o koniecznościdodatkowego „podatku” dla inspekcji pracy,sanepidu, geodety w zamian za uzyskaniepożądanych zaświadczeń. W kontaktach biznesowychprzedsiębiorcy uważają za coś normalnegodawanie łapówek. Ich koszty wliczajądo cen towarów i usług a de facto ponosi jezwykły obywatel. Priorytetem nowoczesnejadministracji publicznej stało się założenietworzenia systemów zapobiegających kolizjiinteresów urzędnika z dobrem publicznym.Wykorzystywanie pełnionych funkcji publicznychdo celów prywatnych jest powszechniezauważalnym problemem.Korupcja jest przejawem zaniku podstawowychwartości. W umysłach urzędnikówzaczyna królować podwójna moralność połączonaz utratą świadomości bezprawia. Możnatemu zapobiec zwiększając skuteczność kontroliw administracji publicznej. Środki prawnokarne powinny być stosowane tylko w ostateczności,ponieważ są jedynie reakcją na to,co już się stało. Urzędnikom służby publicznejnależy wcześniej przedstawić skalę wartości,wskazującą bezdyskusyjnie granicę tego, cojest dopuszczalne, a później nieustannie ichkontrolować. Pracownicy administracji publicznejniepodatni na nieuczciwe machinacjemogą stać się zaporą dla korupcji, a idąc dalej,dla przestępczości zorganizowanej.Niezbędnym warunkiem powodzenia działańantykorupcyjnych jest nie tylko stanowieniedobrego prawa, sprawna policja czy efektywniedziałające organy wymiaru sprawiedliwości,ale zwłaszcza sprawny aparat państwowyi wysoka kultura polityczna elit władzy. Korupcjęmożna określić jako jedną z głównychpatologii III Rzeczypospolitej. Całościowa koordynacjaoraz energiczniejsze wprowadzanieszerokiego wachlarza środków prewencyjnychjest niezbędnym warunkiem, aby poziom korupcjiw Polsce zaczął się znacznie obniżaći aby nasz kraj za kilka lat mógł wejść do ścisłejczołówki krajów, w których korupcja przestałabyć problemem społecznym. □1Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karnyDz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553, ze zm.2R.A. Stefański, Prawo karne materialne częśćszczególna, Warszawa 2009, s. 337.3Wyrok SN z dnia 10 lipca 1974 r., I KRN 9/74,OSNPG 1974, nr 11, poz. 130.4E. W. Pływaczewski, Komentarz do art. 228 kodeksukarnego, w: M. Filar (red.), Komentarz kodekskarny, Warszawa 2010, s. 1064.5A. Zoll, Kodeks karny część szczególna, Warszawa2008, s. 753.6Wyrok SN z dnia 5 maja 1997 r., VKkN 105/97,OSNKW 1998, Nr 1–2, poz. 7.7Wyrok SN z dnia 10 lipca 1974 r. I KRN 9/74,OSN PG 1974, Nr 11, poz. 130.8A. Marek, Komentarz kodeks karny, Warszawa2010, s. 503.9Strona internetowa http://antykorupcja.edu.pl/index.php?mnu=12&app=docs&action=get&iid=1384.10Wyrok SN z dnia 18 kwietnia 2007 r. III Kk298/06, OSN Prok. i Pr. 2007, Nr 12, poz. 5.11R. Hałas, Przestępstwa przeciwko działalnościinstytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego,w: Prawo karne, red. A. Grześkowiak,Warszawa 2011, s. 355.12Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych,Dz. U. 2009 Nr 157, poz. 1240, ze zm.13O. Górniok, R. Zawłocki, Komentarz do art.228 kodeksu karnego, w: Komentarz do kodeksukarnego, red. A. Wąska, R. Zawłocki, Warszawa2010, s. 80.14Uchwała SN z dnia 18 października 2001 r., I KZP9/01, OSP 2002, Nr 4, poz. 45.15Strona internetowa http://lex.pl/serwis/du/2004/1981.htm.16Ustawa z dnia 23 lipca 2004 r. o ratyfikacji Konwencjiw sprawie zwalczania korupcji funkcjonariuszyWspólnot Europejskich i funkcjonariuszyPaństw Członkowskich Unii Europejskiej,sporządzonej w Brukseli dnia 26 maja 1997 r.,Dz. U. z 2004 r. Nr 194, poz. 1981.17A. Marek, Prawo karne, Warszawa 2011, s. 618.18O. Górniok, R. Zawłocki, ibidem, s. 87.19M. Bojarski, Przestępstwa przeciwko działalnościinstytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego,w: Prawo karne materialne. Część ogólnai szczególna, red. M. Bojarski, Warszawa 2010,s. 541.20A. Barczak-Oplustil, Komentarz do art. 229 kodeksukarnego, w: Komentarz kodeks karny, t. II,red. A. Zoll, Warszawa 2003, s. 986.21Wyrok SN z dnia 5 maja 1997 r. VKkN 105/97,OSNKW 1998, Nr 1–2, poz. 7.22A. Barczak-Oplustil, ibidem, s. 987.23C. Nowak, Korupcja w polskim prawie karnymna tle uregulowań międzynarodowych, Warszawa2008, s. 377.24<strong>Centralne</strong> <strong>Biuro</strong> <strong>Antykorupcyjne</strong>, Poradnik antykorupcyjnydla przedsiębiorców, Warszawa 2011, s. 14.25M. Szwarczyk, Komentarz do art. 229 kodeksukarnego, w: Komentarz kodeks karny, red. T. Bojarski,Warszawa 2011, s. 541.3
40849Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej,Dz. U. z 2008 r. Nr 227, poz. 1505.50B. Hołyst, Korupcja jako plaga społeczna XXIwieku, w: „Przegląd Antykorupcyjny. Czasopismo<strong>Centralne</strong>go Biura <strong>Antykorupcyjne</strong>go” 2011,nr 1(1), <strong>Centralne</strong> <strong>Biuro</strong> <strong>Antykorupcyjne</strong>, Warszawa,s. 30.51M. Melezini, A. Sakowicz, Nowe regulacjeantykorupcyjne a standardy międzynarodowe,w: Zmiany w polskim prawie karnym po wejściuw życie kodeksu karnego z 1997 roku, red. T. Bojarski,K. Nazar, A. Nowosad, M. Szwarczyk, Lublin2006, s. 15.52A. Hussein, Mechanizmy korupcjogenne – czterygrzechy główne władz publicznych, w: op. cit., s. 44.53Cz. Martysz, D. Woźnicki, D. Palacz , WspółdziałaniePolicji i Najwyższej Izby Kontroli w zakresiezwalczania korupcji, w: Zwalczanie przestępczościkorupcyjnej w Polsce, Z. Bielecki, J. Szafrański,Szczytno 2007, s. 155.54Z. Dobrowoski, op.cit., s. 52.55Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie doinformacji publicznej, Dz. U. z 2001 r. Nr 112,poz. 1198.56A. Hussein, Mechanizmy korupcjogenne – czterygrzechy główne władz publicznych, w: op. cit., s. 44.57<strong>Centralne</strong> <strong>Biuro</strong> <strong>Antykorupcyjne</strong>, Informatoro Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Warszawa2011, s. 2.58Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o CentralnymBiurze Antykorupcyjnym, Dz. U. z 2006 r.Nr 104, poz. 708.59<strong>Centralne</strong> <strong>Biuro</strong> <strong>Antykorupcyjne</strong>, Informatoro Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Warszawa2011, s. 3.60<strong>Centralne</strong> <strong>Biuro</strong> <strong>Antykorupcyjne</strong>, Zinstytucjonalizowanadziałalność antykorupcyjna na świecie,Warszawa 2011, s. 21.61Strona internetowa www.antykorupcja.edu.pl.62Ustawa Kodeks postępowania karnego z dnia6 czerwca 1997 r., Dz. U. z 1997 r. Nr 89, poz. 555;Ustawa Kodeks karny wykonawczy z dnia 6 czerwca1997 r., Dz. U. z 1997 r. Nr 90, poz. 557.63Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o CentralnymBiurze Antykorupcyjnym, Dz. U. z 2006 r. Nr 104,poz. 708.64Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o CentralnymBiurze Antykorupcyjnym, Dz. U. z 2006 r. Nr 104,poz. 708.65M. Bożek, Charakter zadań <strong>Centralne</strong>go Biura<strong>Antykorupcyjne</strong>go w świetle ustawy z dnia9 czerwca 2006 o centralnym Biurze Antykorupcyjnym,w: Zwalczanie przestępczości korupcyjnejw Polsce, red. Z. Bielecki, J. Szafrański, Szczytno2007, s. 155.66<strong>Centralne</strong> <strong>Biuro</strong> <strong>Antykorupcyjne</strong>, Informatoro Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Warszawa2011, s. 7–8.67Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji,Dz. U. z 1990 r. Nr 30, poz. 179, ze zm.68W. Jarczewski, Wystąpienie Zastępcy KomendantaGłównego Policji, w: Dobre praktyki w zakresiewspierania transparentności i w sektorze publicz-S. OGRODNIKA. Husseinprawne MECHANIZMY i kryminologiczne KORUPCJOGENNE aspekty – cztery korupcji grzechy główne władz publicznych326W. Filipkowski, E. W. Pływaczewski, Komentarzdo art. 229 kodeksu karnego, w: Komentarz kodekskarny, red. M. Filar, Warszawa 2010, s. 1067.27A. Zoll, Komentarz do art. 227 kodeksu karnego,w: Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz doart. 117–277, red. A. Zoll, Kraków 1999, s. 768.28Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji,Dz. U. Nr 30, poz. 179, ze zm.29L. Gardocki, Prawo karne, Warszawa 2005, s. 277.30M. Szwarczyk ibidem, s. 541.31M. Surkont, Łapownictwo, Warszawa 1999, s. 28.32B. Hołyst, Korupcja jako plaga społeczna XXI wieku,w: „Przegląd Antykorupcyjny. Czasopismo <strong>Centralne</strong>goBiura <strong>Antykorupcyjne</strong>go” 2011, nr 1(1),<strong>Centralne</strong> <strong>Biuro</strong> <strong>Antykorupcyjne</strong>, Warszawa, s. 24.33A. Kojder, Korupcja i poczucie moralne Polaków,w: Kondycja moralna społeczeństwa polskiego,red. J. Mariański, Kraków 2002, s. 233–254.34B. Hołyst, Korupcja jako plaga społeczna XXIwieku, w: op. cit., s. 25.35A. Marek, Prawo karne. Zagadnienia teorii i praktyki,Warszawa 1997, s. 622.36Z. Dobrowolski, Korupcja w państwie. Przyczyny,skutki, kierunki przeciwdziałania, Sulechów 2005,s. 14.37B. Hołyst, Uwagi kryminologiczne na tematkorupcji, w: I Międzynarodowa Konferencja Antykorupcyjna(Warszawa 9 grudnia 2010). Materiałypokonferencyjne, E. W. Pływaczewski, Warszawa2011, s. 12.38A. Hussein, Mechanizmy korupcjogenne – czterygrzechy główne władz publicznych, w: „PrzeglądAntykorupcyjny. Czasopismo <strong>Centralne</strong>go Biura<strong>Antykorupcyjne</strong>go” 2011, nr 1(1), <strong>Centralne</strong> <strong>Biuro</strong><strong>Antykorupcyjne</strong>, Warszawa, s. 42.39G. Makowski, Korupcja jako problem społeczny,Warszawa 2008, s. 107.40B. Hołyst, Korupcja jako plaga społeczna XXI wieku,w: „Przegląd Antykorupcyjny. Czasopismo <strong>Centralne</strong>goBiura <strong>Antykorupcyjne</strong>go” 2011, nr 1(1),<strong>Centralne</strong> <strong>Biuro</strong> <strong>Antykorupcyjne</strong>, Warszawa, s. 28.41R. Dąbrowski, Analiza wybranych zagrożeń korupcyjnychw poszczególnych pionach Policji,„Kwartalnik Policyjny” 2010, nr 4(14) Legionowo,s. 21–26.42E. Sitek, Zaraza, „Policja 997” 2005, nr 5, Warszawa,s. 10.43T. Chrustowski, Prawne, kryminologiczne i kryminalistyczneaspekty łapówkarstwa, Warszawa1985, s. 149.44P. Dembiński, Korupcja jako symptom schorzeniasystemu, w: Korupcja oblicza, uwarunkowania,przeciwdziałanie, red. A. Dylus, A. Rudowski,M. Zaborski,Wrocław 2006, s. 121.45B. Hołyst, Kryminologia, Warszawa 2009, s. 369.46K. Kowalczuk, „Opinia publiczna o korupcji i lobbinguw Polsce”, strona internetowa: http://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2010/K_063_10.PDF.47J. Wasilewski, Zbiorowi aktorzy polskiej transformacji,Warszawa 1997, s. 31.48R.A. Stefański, Przestępstwo korupcji gospodarczej(art. 296a Kk), „Prokuratura i Prawo” 2004,Nr 4, s. 68.