ERGUN_CANDAN-_TURKLERIN_KULTUR_KOKENLERI

"TÜRKLER'İN KÜLTÜR KÖKENLERİ"
Şam anların “Göğe Yükselme T örenleri” ne şahit olan u
devrin gezginlerin tutukları kayıtlarda anlatılanlar, genelliklö
birbirlerine çok yakın ifadeler taşır. Günümüze kadar ulaşan \%
kayıtlarda anlatılan ortak özellikleri kısaca özetleyerek, liiın
bunların altında yatan sır perdesini aralamaya çalışalım:
152
İyilik Tanrısı Ülgen oğulları ve kızlarıyla birlikte Ay ve
Güneş'in ötesinde, yıldızların üstünde yaşar. Onun huzuruna
giden yolda yedi, (bazı anlatımlara göre dokuz)
engel vardır. Ülgen'in huzuruna giden bu yol sadece Şa-
manlar'a ayin sırasında açılır. Ve Şaman yedi engelli bu
yolda ancak beşinci engele kadar yükselebilir. Oradan
ileriye geçemez. Ülgen'in yedi oğlu, dokuz kızı vardır.
Bunun haricinde Ülgen'in hizmetinde Yayık, Suyla, Karlık,
Utkuçı gibi isimlerle anılan başka Tanrısal Ruhlar da
vardır.
Her birinin ayrı görevi olan bu Tanrısal Ruhlar'dan Yayık,
insanlarla Ülgen arasında vasıtalık yapar ayrıca da
insanları kötü ruhlardan korur. Ayin sırasında Şamana
en büyük yardım yine Yayık'dan gelir. Şaman göklere
Yayık'ın himayesinde yükselir. Yayık rehberlik etmezse
Şaman göklere çıkamaz.
Suyla ismi verilen Tanrısal Ruh'un görevi insanların yaşamlarında
meydana gelecek değişiklikleri haber vermek
ve insanları görüp gözetmektir. Ayin sırasındaki görevi
ise Şaman'ın Göklere ya da Yeraltı'na yaptığı yolculuk
sırasında kötü ruhları Şaman'ın çevresinden uzaklaştırmaktır.
Ayrıca Yayık'la beraber Şaman'ın yanında getirdiği
kurbanın ruhuna eşlik eder.
Karlık Suyla'nın en yakın arkadaşı ve yardımcısıdır.
Utkuçı sürekli göklerde bulunur, Yeryüzü'ne hiç inmez.
Göğün beşinci katında Şamanı ve yanında getirdiği kurbanın
ruhunu karşılar. Şamanın isteklerini Ülgen'e iletir.