ERGUN_CANDAN-_TURKLERIN_KULTUR_KOKENLERI

"ANADOLU HALK KÜLTÜRÜ - Gelenek, Görenek, Örf ve Adetleri"
bilinmeyen ve sadece rivayetlere dayananlar da vardır. Hatla
evliya tanımlamasına girmeyen ve sadece halk arasında tanınan
bazı şahsiyetlerin de, mezarlarının adak yerleri olarak halk
arasında kabul gördüğü ve kutsal sayıldığı bilinmektedir.
Bu tür yerlerin kutsal sayılmalarının bir diğer nedeni de
zaman zaman buralarda yaşanan bir takım sıradışı paranormal
olaylardır... Bu tür olaylara şahit olan insanların anlattıkları bu
tür yerlere duyulan saygıyı da pekiştirmiştir. Anadolu’da bu
konuyla ilgili küçük bir araştırma yapanların bile hemen göreceği
gibi, bu tür sıradışı olaylarla karşılaşanların sayısı hiç de
az değildir.(12)
Bu tür adak yerlerinin halk tarafından ziyaret edilmesi; sadece
dua etmek, evliya olarak bilinen kişileri örnek yaşam biçimlerinden
dolayı yadetmek olabildiği gibi, aynı zamanda bir
takım dileklerde bulunmak için de bu yerlere gidilmektedir.
Kısmetini açmak, çocuğunun olması, şifa bulmak, huysuz,
yaramaz ve aksi tabiatlı çocukları uslandırmak, bol para kazanmak,
iş bulmak gibi yaşamla ilgili her türlü istek bu yerlerden
dilenir ve dileğinin olması için niyet tutulur.
Dileklerin yerine gelmesi için de bir takım ritüeller yapılır
ve bir takım adaklarda bulunulur:
Ritüeller arasında en çok uygulananı mum dikmektir. Temeli
majik bir uygulamaya dayanan mum dikme ritüeli o denli
yaygındır ki, bazı yerlerde müftülük buna engel olmak için yatırların
önüne levhalar asarak, bu tür ibadetlerin İslâm ’da yeri
olmadığını halka anlatarak onları bu adetlerinden vazgeçirmeye
çalışmışlardır. Her ne kadar İslâmi inanç sistemine uymuyor
düşüncesiyle müftülük bu tür yerlere mum dikilmemesi için
levha asmışsa da, her seferinde o levhanın üstü eriyen mum
damlalarıyla örtülmüştür.
Mum konusunu biraz açalım...
Mum dikme adetinin oluşmasında birkaç etken vardır. İni-
457