ERGUN_CANDAN-_TURKLERIN_KULTUR_KOKENLERI

"TÜRKLER NASIL MÜSLÜMAN OLDU?"
Evet... Bu kısa maddeler hâlinde sıraladıklarımız, halkın
gördüğü tanımlamalardır. B ir başka deyişle bunlar Melâmetilik
Felsefesi’nin dıştan görünen kısmıdır. Melâmetiliğin içsel sırlan
diğer “Bâtıni Tasavufı Çalışmalar”da olduğu gibi, dışarıya
hım olarak hiç bir zaman yansımamıştır. Fakat diğer “Bâtıni
Çalışmalar”daki ezoterik bilgiler, çeşitli biçimlerde yazılı kaynaklara
dönüştürülmüşler ve sembolik bir biçimde dc olsa günümüze
kadar gelebilmişlerdir. Melâmetiler bunu da yapmamışlardır.
Melâmetiler kendi sırlarını hiç bir şekilde yazılı geleneğe
taşımamışlar sadece sözlü gelenekle sırlarını kuşaktan
Kuşağa aktarmışlardır. Bu da ortaya çok enteresan bir sonuç çıkartmıştır:
M elâm etilik bu kadar halk içinde yaşam ış olm asına
>ıığmen, hakkında en az gizli sırları bilmen tasavvufi bir
lıııreket olarak tarihe geçmiştir.
Çünkü Melâmetiliğe kabul edilen adaya ilk olarak şu söz
irmbih ediliyordu:
“Sırlarını Açıklarken Gizle, Gizlerken Açıkla...”
“Sırlarım açıklarken dikkatli ol... Karşındakinin anla -
yabileceği oranda kendini aç. Gerektiğinde hikâyeler
anlatarak insanlara bilgini sun. Ancak sana açıklan -
mamısı söylenen sırlarını hiç bir zaman açıklama... İç
dünyanın sırlarını perdesiz insanlara gösterme, onla -
ra zarar verebilirsin, dolayısıyla kendine de...”
Melâmetilik, başta Anadolu’da yayılan Ahilik olmak üzere
birçok Tasavvufi akıma öncülük etmiş bir felsefedir. İlk dönemlerinden
çok fazla şey kaybetmiş olsalar da, günümüzde
Anadolu’da hâlâ Melâmetilik Felsefesini küçük gruplar içinde
V ışatanlar bulunmaktadır.
Bâtınilik hareketini ve Tasavvufi Felsefe’nin İslâm ’a cn
büyük zarar getiren akımlar olduğunu savunan, Prof. Dr. İbra-
325