ERGUN_CANDAN-_TURKLERIN_KULTUR_KOKENLERI

"TÜRKLER'İN KÜLTÜR KÖKENLERİ"
AHİLİK
Em eviler’in Arap m illiyetçiliği gütmelerine bir tepki olarak
Horasan’da doğan M elam ilik harekelinin Anadolu’daki
uzantılarından biridir. İlk olarak Horasan’da ortaya çıkmış ol
masına rağmen asıl organizasyonunu Anadolu topraklarında
tamamlamış bir teşkilattır.
İlk ortaya çıkışı sırasında sadece inisiyatik çalışmalara yer
veren bu organizasyon daha sonraları, sosyal alanda da büyük
bir etkinliğe sahip olmuştur. Sosyal alandaki etkinliği, esnaf
birliklerini bünyesine dahil etmekle zaman içinde daha ağır
basmıştır. Bu nedenle Ahilik denildiğinde Anadolu’da esnafla
rın sevgiyi, barışı ve doğru ahlâkı ilke edinen topluluğu akılla
ra gelir.
Yüzyıllarca Türk sosyal yaşamında çok önemli bir yere
sahip olmuş “Anadolu Halk Kültürü” nün belirleyici temel
taşlarından biridir. İzlerine günümüzde hâlâ Anadolu’nun bir
çok yerinde rastlanan Ahiliğin örgütlü bir güç haline gelmesi
13. Y ü zyıl’da Anadolu’ya Horasan’dan göç eden ve “Horasan
Erenleri” nden olduğu bilinen Ahi Evran (1169 - 1261) saye
sinde olmuştur.
Selçuklu ve Anadolu Selçuklu Sultanları’nca büyük ilgi
gören ve sevilen Ahiler, Osmanlılar’a Osmanlı İmparatorlu
ğu’nun kuruluş döneminde de büyük yardımlarda bulunmuş
lardır.
Osmanlı İmparatorluğu’nun kurucusu Sultan Osman Gazi
ve kendisinden sonra gelen ilk üç Osmanlı Padişahı’nın da
(Sultan Orhan G azi, I. Murat, Y ıldırım B eyezid ) bizzat Ahi Teşkilatı
na mensup olduğu bilinmektedir.
Ünlü gezgin İbni Batuta, Anadolu’da özellikle Türkmen
ler’in yoğun bulunduğu yörelerde Ahiliğin çok yaygın olduğu
nu seyahat notlarında belirtmiştir. B ir notunda şöyle der:
328