13.05.2013 Views

Revista de la Biblioteca, Archivo y Museo (1932) - Memoria de Madrid

Revista de la Biblioteca, Archivo y Museo (1932) - Memoria de Madrid

Revista de la Biblioteca, Archivo y Museo (1932) - Memoria de Madrid

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

- 119 -<br />

•Dos gran<strong>de</strong>s incrilos, dice Bonil<strong>la</strong>, tiene este tratado: primero, lordüca<br />

<strong>la</strong> prueba <strong>de</strong> <strong>la</strong> existencia <strong>de</strong> una causa primera, dada ya por Aristóteles<br />

en <strong>la</strong> Física; segundo, expone una concepción sintclica y verda<strong>de</strong>ramente<br />

grandiosa <strong>de</strong>l Universo. En este último sentido, el opúsculo <strong>de</strong><br />

Gundisalvo merece quedar como perdm^able monumento <strong>de</strong> <strong>la</strong> Historia <strong>de</strong><br />

<strong>la</strong> Filosofía.-<br />

Hemos cxuerido <strong>de</strong>jar para este sitio mía cuestión que ha surgido <strong>de</strong>l estudio<br />

<strong>de</strong> <strong>la</strong>s obras <strong>de</strong>l Arcediano. Tal vez habráse advertido en <strong>la</strong>s citas<br />

que ¡levan estas páginas que con Irecuencia nos hemos referido a Los Heterodoxos,<br />

<strong>de</strong> D. Marcelino Menén<strong>de</strong>z y Pe<strong>la</strong>yo, Y es c[ue el citado autor<br />

consi<strong>de</strong>ra a nuestro filósofo como heterodoxo. A<strong>de</strong>más <strong>de</strong> atribuirle otros<br />

errores, como el negar <strong>la</strong> creación en lugar y tiempo, el suponer compuestos<br />

<strong>de</strong> materia y forma los espíritus angélico y humano, y <strong>la</strong> unidad <strong>de</strong><br />

substancia, o mejor, que los términos materia y substancia son sinónimos;<br />

le nota <strong>de</strong> panteísta, por lo menos, inconsciente. "El virus panteísta, dice<br />

D. l<strong>la</strong>rcelino, se le había inocu<strong>la</strong>do sin él pensarlo ni saberlo, dado que<br />

era privilegio <strong>de</strong> los varones <strong>de</strong> aquel<strong>la</strong> remota edad el ignorar cierta c<strong>la</strong>se<br />

<strong>de</strong> peligros » No parece, sin embargo, disculparle tanto en su discurso sobre<br />

<strong>la</strong>s vicisitu<strong>de</strong>s <strong>de</strong> <strong>la</strong> Filosofía p<strong>la</strong>tónica en España, cuando <strong>de</strong>spués <strong>de</strong><br />

afirmar que; «Hareau ha <strong>de</strong>mostrado plenamente en una <strong>Memoria</strong> leída<br />

años hace en el Instituto <strong>de</strong> Francia que el hibelhts Alexandri, citado por<br />

Alberto Magno como fuente <strong>de</strong> <strong>la</strong>s herejías panteistas <strong>de</strong> David <strong>de</strong> Diñan,<br />

no fue <strong>de</strong> otro sino <strong>de</strong>l Arcediano <strong>de</strong> Segovia Domingo Gundisalvo», aña<strong>de</strong><br />

que: «quizá no parezca temeraria presunción <strong>la</strong> i<strong>de</strong>ntificpie también al<br />

Arcediano <strong>de</strong> Segovia con aquel mistei"ioso Maitritius Hii^psmns, cuyas<br />

doctrinas aparecen con<strong>de</strong>nadas en París en 1215 por el legado Roberto <strong>de</strong><br />

Courcón, juntamente con los libro.í <strong>de</strong> Amalrico <strong>de</strong> Chm'tres y <strong>de</strong> David<br />

<strong>de</strong> Diñan.» Bonil<strong>la</strong>, por su parte, aunque no con términos tan explícitos,<br />

también pai^ece aceptar sin vaci<strong>la</strong>ción el anterior pasaje.<br />

Con el respeto y veneración que nos merece el acriso<strong>la</strong>do saber y honrada<br />

.sensatez <strong>de</strong>l eminente polígrafo, cuya memoria recuerda, no sin lágrimas,<br />

<strong>la</strong> cultura españo<strong>la</strong>, hemos <strong>de</strong> confesar no ser ése nuestro sentir sobre<br />

el Arcediano.<br />

Por lo que toca al negar <strong>la</strong> creación en lugar y tiempo, no parece ser<br />

ello exacto, y en este particu<strong>la</strong>r es Bonil<strong>la</strong> también <strong>de</strong> diverso sentir. Cier-<br />

<strong>de</strong> potcnlia ad aciiiin inolus csi; quiílquid cr^o ^nuipit cssc niovciui" ad csic. Onnic aiitcn: quod<br />

nioveiui" ab ;L1ÍO niovcUir; oniiie ¡EíitLir quod ooepit easí^, jiDn ipium ficJ aliqua aüa Tes dcUlt esfic.<br />

ipsunicnim ciini non erat aibi daré oisc non polcrEit; quod enim non osl, ncc síhi ate ülií dai'e<br />

es.so potcst. Tinpcjssíbile cj,t clíam quod aliquid sk cniísa efdciens aiii ¡piiiirs: oninii enlm

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!