Revista de la Biblioteca, Archivo y Museo (1932) - Memoria de Madrid
Revista de la Biblioteca, Archivo y Museo (1932) - Memoria de Madrid
Revista de la Biblioteca, Archivo y Museo (1932) - Memoria de Madrid
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
- 113 -<br />
Metaphisica <strong>de</strong> Algasel, es el mismo Dotninicus Gondisalvi arcliidiaconus<br />
Tholeti que tradujo <strong>la</strong> MeUiphisica <strong>de</strong> Aviccnna. y el mismo Dominicus<br />
archidiacüiius que tradujo el Líber <strong>de</strong> Aninia Avicennne. Algo más cm"ioso<br />
es como pueda i<strong>de</strong>ntificarse este Domingo Gimdisalvo arcediano con<br />
eljoannes Ctmdisalvi, <strong>de</strong> que nos liab<strong>la</strong> Bartoloccio en <strong>la</strong> <strong>Biblioteca</strong> Rabinica.<br />
{De dón<strong>de</strong> sale este nombre Jo armes? -K quién se pudo referir?, o<br />
iqué razón explica este cambio án Domingo en_/;/íííi.'-^El nombre <strong>de</strong> yoíííínes<br />
Giináisalvi, como observa Menén<strong>de</strong>z y Pe<strong>la</strong>yo, resulta <strong>de</strong> un error <strong>de</strong><br />
Bartoloccio, que contundió al arcediano con su co<strong>la</strong>borador Juan Hispalense,<br />
haciendo <strong>de</strong> dos personajes uno.» Y a <strong>la</strong> verdad, no <strong>de</strong>jan <strong>de</strong> ofrecer los<br />
•documento.'; ocasión para ello, siendo así que, como veremos luego, trabajaron<br />
ambos per^sonajes <strong>de</strong> consuno en muchas traducciones.<br />
Por lo que atañe al nombre <strong>de</strong> Gundisaliiio que se le da a nuestro traductor<br />
en el códice parisiense que encierra el tratado Deprocessione mtuidi,<br />
nos ofrece el mismo una prueba <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntificación. Pties Vicente <strong>de</strong> Reauvais<br />
l<strong>la</strong>ma Gundimúino al que tradujo <strong>de</strong> coelo et mnndo, mientras que el<br />
traductor <strong>de</strong> <strong>la</strong> citada obra es l<strong>la</strong>mado Gonzalo por Xicolás Antonio en <strong>la</strong><br />
<strong>Biblioteca</strong> Vetus, según refieren los franciscanos Juan Vállense y Lucas<br />
Wading. Ahora bien; según este mismo autor, el citado Goní:alo escribió<br />
en el siglo xn De ortii scicniiartim y De divisioiie Philosophiae: <strong>de</strong> los<br />
cuales tratados el primero en el códice Digby (Cat. Ms. Ang.) lleva por<br />
título: «Alpharabius <strong>de</strong> scientiis sive líber Cundisalvi <strong>de</strong> divi.sione Pliilosophiae»;<br />
3' el segrmdo consta como <strong>de</strong> Gniidisalvo en el códice 86 <strong>de</strong>l Colegio<br />
<strong>de</strong>l Corpus Christi <strong>de</strong> Oxford.<br />
De este cotejo <strong>de</strong> documentos se infiere, pues, que los distintos nombres<br />
<strong>de</strong> Gonzalo, Cundisalvo }' Gundisalino parecen referirse a un mismo<br />
personaje.<br />
Hemos hecho mención poco ha <strong>de</strong> Juan el Hispalense (conocido también<br />
con los nombres <strong>de</strong> Aven<strong>de</strong>hut o Avendar), como co<strong>la</strong>borador <strong>de</strong><br />
Gundisalvo en <strong>la</strong> tarea <strong>de</strong> traducir. ^\unque, según parece, también este<br />
ultimo nos <strong>de</strong>jó traducciones por cuenta propia. Aquel<strong>la</strong>s en que ambos<br />
co<strong>la</strong>boraron, Juan vertiendo <strong>de</strong>l árabe al lenguaje vulgar, y Domingo traduciendo<br />
esto al <strong>la</strong>tín aun elegante, parecen ser: A) el libro <strong>de</strong> <strong>la</strong> Fuente<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong> vida (Maicor Hayim), <strong>de</strong> Avicebrón. Se colie"e ello evi<strong>de</strong>ntemente <strong>de</strong><br />
estos versos con que termina:<br />
Libro prescripto sít <strong>la</strong>us et gloría Christo<br />
Per quem linitur quod ad ejus nomen initur.<br />
Tran.itulit Hispanis interpres lingua Joannis<br />
Hunc ex arábico non absque jubantc Domingo.<br />
B) el libro De Anima, <strong>de</strong> Avicenna. Se <strong>de</strong>duce c<strong>la</strong>ramente <strong>de</strong> <strong>la</strong> curiosa<br />
<strong>de</strong>dicatoria que <strong>de</strong> él se hace: «Al Reverendísimo Arzobispo <strong>de</strong> <strong>la</strong> se<strong>de</strong><br />
toledana y primado <strong>de</strong> <strong>la</strong>s Españas, el filósofo israelita Juan Aven<strong>de</strong>hut,<br />
Ayuntamiento <strong>de</strong> <strong>Madrid</strong><br />
www.memoria<strong>de</strong>madrid.es