Cardiologie Paard - Diergeneeskundig Memorandum

een veel voorkomende aandoening bij het
paard. Hierbij is er sprake van een ontsteking
van de vaatwand. Vaak is er tevens sprake
van een trombus die de vene passage deels of
geheel oblitereert. Het is meestal een complicatie
van een venepunctie of vene catheterisatie.
Predisponerende factoren zijn een hypercoagulabele
status zoals dat voorkomt in
het kader van septicaemie of gram- negatieve
infecties. Het traumatiseren van de vene is
tevens predisponerend. Niet alleen het aanprikken
van de venen kan de vaatwand beschadigen,
ook de mate van irriterend zijn
voor de vaatwand van de injectiestoffen kan
bijdragen aan de phlebitis. Ook geïnfecteerd
raken van de vene speelt een rol, het doorbreken
van aseptiek bij gebruik van een venekatheter
en het materiaal van de katheter
dat meer of minder inert kan zijn. Instabiele
venen katheters kunnen met de tip van de
katheter het endotheel beschadigen. Complicaties
als metastaserende trombo-embolie is
een reeël risico.
Diagnostiek:
Locaal is er sprake van zwelling, locaal verhoogde
huid temperatuur, pijnlijkheid. De
Vena jugularis kan zonder te stuwen reeds
te zien zijn. In het geval van gehele occlusie
kunnen de vaten van het hoofd gestuwd
zijn. Als beide vaten geoccludeerd zijn kan
oedeem aan het hoofd optreden. Bij chronische
gevallen zal de stuwing van de vaten
aan het hoofd minder zijn door overname van
de bloedstroom door collaterale venen en is
de zwelling en pijnlijkheid veel minder. Bij
gasvormende bacteriën kan een flegmoon
gepalpeerd worden waarbij een holle toon bij
percussie van de zwelling opvalt.
Echografisch onderzoek kan de mate van obliteratie
van het vat in meer detail in beeld
brengen. Afzetting van fibrine is in beeld te
brengen. Echorijke foci in de trombus duiden
op infectie met gasvormende bacteriën.
Onder echobegeleiding kan een aspiratie van
een vloeistof gevulde holte in de trombus genomen
worden voor bacteriologisch onderzoek.
Bij kathetergebruik en het vermoeden
van septische flebitis is het aan te bevelen
om van de verwijderde katheter het uiteinde
steriel af te knippen en in vloeibaar kweekmedium
in te sturen voor bacteriologisch
onderzoek. BO moet zowel aerobe als anae-
D.M. 58e jaargang - No. 1 blz. 110
robe bacteriën omvatten. Veel voorkomende
verwekkkers zijn: Streptococcen en Staphylococcen,
daarnaast Pasteurella, Actinobaccilus,
Enterobacteriaceae en soms Clostridiae
spp. Complicaties kunnen een bacteriële
endocarditis zijn als gevolg van migratie van
septische trombi, daarnaast pulmonale trombo-embolie,
nierinfarcten en een ascenderend
trombosering van de arteriën tot in de
grote hersenen is voorgekomen.
Therapie:
Naast verwijderen van de bron van infectie
en behandelen van de primaire aandoening
in het geval van een hypercoagulabele status
is de behandeling gericht op anti-inflammatoire
en anti- infectieuze therapie. Septische
trombophlebitis moet behandeld worden met
breed spectrum antibiotica tot de kweekresultaten
bekend zijn. Vaak wordt penicilline
in kombinatie met gentamycine toegepast.
Bij aanwezigheid van gasecho’s kan alvast
metronidazole toegevoegd worden. Als iv
therapie niet meer mogelijk of wenselijk is,
dient bedacht te worden dat bijvoorbeeld een
staphylococcen infectie niet goed gevoelig is
voor alle cefalosporines zoals cefquinome,
hoewel dat wel goed im gegeven kan worden.
Oraal trimetoprim sulfa heeft in die gevallen
als nadeel dat het niet goed doordringt in purulente
processen. Daarnaast moet het paard
in ieder geval voldoende ruwvoer willen opnemen
om het risico op een dysbacteriose te
verkleinen. Pivampicilline zou bij slecht eten
nog een alternatief zijn tot de kweekresultaten
bekend zijn. Behandeling met anticoagulantia
of trombolytica worden met wisselend
succes toegepast. Voor veneuze trombi is heparinisatie
de eerste keuze, terwijl voor arteriële
trombi acetylsalicylzuur de eerste keuze
is. Humaan wordt iv streptokinase toegepast,
zo kort mogelijk na onstaan van een trombus.
Aorta-iliale trombose
De A. ileaca interna of externa is bij het
paard soms betrokken in trombo-embolische
processen. De etiologie is een systemische
infectie zoals in het kader van septicaemie,
endotoxinaemie, vasculitis en endocarditis.
Infectie met Strongylus vulgaris kan leiden
tot trombose middels aberrante migratie door
deze arterie of door loslaten van trombo-emboli
vanuit de aangetaste Arteria mesenterica