Denkende Machines -- Computers, rekenen, redeneren - CWI

1.3. ANTIEKE REKENMACHINES 17
Figuur 1.8: Pascaline.
willen verlichten. De toenmalige Franse livre was 20 sous waard en een sou 12 deniers. Op
de meest rechtse positie liep de belasting Pascaline daarom van 0 tot en met 11, en op de
positie daarnaast van 0 tot en met 19.
Naast gewone tandwielen gebruikte Pascal tandwielen van een speciale vorm, waarbij de mechanische
overdracht geregeld werd doordat een tandwiel na een ronde een palletje bewoog dat op
zijn beurt een ander tandwiel een positie verder draaide. Dat werkte beter dan overdracht met
gewone tandwielen, zoals bij Schickard. Net als Schickards machine maakte de Pascaline dus
gebruik van een soort kilometerteller-constructie. Als je wegrijdt bij kilometerstand 5 5 0 ,
en je rijdt 9 kilometer, dan beweegt alleen het laatste schijfje naar de stand 9: 5 5 9 . Na nog
een kilometer rijden gaat het laatste schijfje naar 0 en neemt het voorlaatste schijfje mee naar
6: 5 6 0 . Je hebt nu 10 bij 550 opgeteld.
Pascal heeft geprobeerd zijn rekenapparaat in productie te brengen om eraan te verdienen.
Dat werd geen succes. De apparaten die bewaard zijn gebleven werken geen van alle echt
goed, en waarschijnlijk hebben ze wel nooit goed gefunctioneerd: het mechaniek was zo
delicaat dat de uiterste zorg in het gebruik geboden was.
De Pascaline had nog een specifiek nadeel dat te maken had met de constructie. Door het
palletjes-mechaniek voor de overdracht kon de machine maar één kant op draaien, met als