Eechoud_1953_ kapmes.pdf - Stichting Papua Erfgoed

Eens kreeg een Kapaoekoe bij een transactie een borstrok
met lange mouwen. Hij bekeek het gekke ding argwanend
van alle kanten, keek de gever eens wantrouwend aan,
vroeg wat je er mee moest doen en ging tenslotte weg,
kennelijk in tweestrijd of hij zich nu had laten beetnemen
of niet.
De andere morgen kwam hij terug met een stralend gezicht.
De onderkant van de borstrok was dichtgenaaid en
de mouwen waren aan elkaar geknoopt: het was een
juweel van een draagtas geworden. Verstandige Papoea!
Onze tabak was ook geliefd, ofschoon er geen Papoeatuintje
in het centrale gebergte is zonder tabaksaanplant.
Cigaretten krijgen is natuurlijk veel gemakkelijker dan zelf
tabak planten, de tuin verzorgen, de bladeren drogen en
wat er zo al meer moet worden gedaan.
De Papoea uit het gebergte rookt pijp of cigaret. De pijp
wordt gemaakt van een stuk bamboe met een geleding
in het midden. Die geleding wordt doorboord. Aan de ene
zijde er van zit de tabak, aan de andere wordt gezogen.
Ik zag pijpen zo dik, dat de eigenaar zijn mond moest opensperren
om te kunnen roken.
De cigaret is van heel bijzondere makelij. Men neemt van
de opperhuid van een pandanblad een stuk van ongeveer
een halve meter lang en vijf centimeter breed. Over de
gehele lengte wordt er een richeltje tabak gestrooid en
het blad wordt er dan tweemaal overheen gevouwen, zodat
er een platte bies ontstaat, waartussen de tabak zit. Men
vouwt deze bies zigzag, met tussenruimten van ± 1 decimeter,
tot een soort zevenklapper. Wil de man roken dan
steekt hij het uiteinde van de zevenklapper aan, brengt
hem als een dwarsfluit aan de mond en begint bij de eerste
knik in zijn lange cigaret, dwars op de naad, te zuigen.
Naargelang hij vordert worden er meer geledingen los gemaakt
en wordt de mond natuurlijk van knik tot knik verplaatst.
Zo kan hij desgewenst een halve meter cigaret oproken!
Gewoonlijk zal hij echter na een centimeter of vier,
vijf de cigaret doven en opbergen in hetzij zijn draagnetje,
hetzij een van de gaten in zijn oorlel. Krijgt de
de man weer zin, dan haalt hij het ding tevoorschijn en
gaat verder.
129