Evaluatie van Preventieve Ondersteuning ... - Trimbos-instituut

dat de mantelzorgers ook goed voor zichzelf zorgen en door de mantelzorgers inzicht te geven in
ondersteuningsmogelijkheden.
De expert constateert dat de mantelzorgers zichzelf zeer verantwoordelijk voelen voor de
zorg aan de cliënt. Voordat de mantelzorgers hulp vragen is er vaak veel zorg en belasting aan vooraf
gaan. Mantelzorgers hebben echter ook de verantwoordelijkheid over hun eigen gezondheid. POM
kan mantelzorgers stimuleren om verantwoordelijk om te gaan met het mantelzorger zijn. De
boodschap ‘u moet goed voor uzelf zorgen, want als u niet goed voor uzelf zorgt, dan kunt u ook niet
goed voor u partner zorgen’ is daarom zeer belangrijk.
Bovendien merkt de expert op dat ze soms mantelzorgers over de drempel kan helpen door
te vertellen dat ze meerdere mensen tegenkomt in een dergelijke situatie en hoe deze mensen er mee
omgaan. Veel mantelzorgers zitten met een schuldgevoel en vinden bijvoorbeeld dat ze geen respijt
kunnen nemen. ‘Ik kan toch niet weg? Dat kan ik toch niet maken?’, reageren de mantelzorgers. Door
het gesprek aan te gaan (‘waarom kan dat dan niet?’) gaan mensen erover nadenken en komt vaak
een proces op gang. Zo merkt de expert dat mantelzorgers later toch dankbaar gebruik maken van
een paar dagen weg. Gespreksvoering is daarom een belangrijk onderdeel van POM.
Soms dan moet gewoon iemand anders even zeggen van waarom zou je dat toch niet doen? Waarom
zou u niet een keer een weekend weggaan? Of waarom zou u niet een keer een vaste vrijwilliger
nemen zodat u een keer naar uw dochter kunt gaan, op uw kleinkinderen kunt passen, vrijwilligerswerk
kunt doen of wat mensen dan ook willen.
Daarnaast benadrukt de expert het belang van structurele ondersteuning voor mantelzorgers die
langdurig zorg bieden. Sommige mantelzorgers maken sporadisch gebruik van ondersteuning, omdat
zij ten dele al goed voor zichzelf zorgen. De expert meent echter dat als een persoon langdurig
mantelzorger is, diegene structuur moet aanbrengen in de ondersteuning voor zichzelf.
Sommige mantelzorgers maken al gebruik van ondersteuning vóór POM, omdat ze ten dele al goed
voor zichzelf zorgen door af en toe al vrij af te nemen. Ze doen af en toe wel eens dit of ze doen of en
toe wel eens dat. Maar ik vind als je langdurig mantelzorger bent, dan moet je structuur
aanbrengen. Vaste dagen of vaste middagen, ook al is het maar één keer per maand, dat je ergens
naar uit kan kijken, dat je iets structureels bedenkt waardoor je ontlast wordt.
De expert merkt op dat de oudere generatie anders aankijkt tegen het inschakelen van ondersteuning
dan de jongere generatie. Ouderen vinden dat ze zelf de zorg moeten bieden aan hun naaste en dat ze
falen als ze hulp vragen. Daarnaast vindt de oudere generatie het moeilijker om hulp te zoeken bij
andere instanties. De meeste ouderen verdwalen in de bureaucratie van de gemeenten en
instellingen en zijn niet in staat om alle communicatiemiddelen (zoals internet) te gebruiken om de
wegen naar ondersteuning te vinden.
Aangezien sommige mantelzorgers meer ondersteuning nodig hebben dan een eenmalig
gesprek en een telefonische follow‐up, pleit de expert voor flexibiliteit in de uitvoering van POM.
Indien de POM‐medewerker bespeurt dat de mantelzorger verdere ondersteuning nodig heeft om
daadwerkelijk hulp in te schakelen, moet de medewerker de gelegenheid krijgen om die service te
bieden.
Als mensen al erg overbelast zijn, als het oude mensen zijn, of als het eenvoudige mensen zijn die niet
de weg kunnen vinden, dan denk ik dat je die mensen verder moet helpen. Anders komen die mensen
hier, willen ze graag een stukje ondersteuning en dan gaan ze naar huis met de opdracht dat ze
naar die en die instantie kunnen en zaken zelf kunnen regelen. Dat werkt natuurlijk niet. Soms
kunnen mensen het heel goed zelf, maar soms niet en dan help ik ze. Stel dat maatschappelijk werk
geadviseerd is, dan kunnen we samen gaan of ik ga samen met maatschappelijk werk naar hun huis
toe. Of ik leg alvast contacten met de gemeente of ik win informatie in en dat ze de rest wel zelf doen.
De ondersteuning is afhankelijk van de ondersteuningsvragen en overleg wat ze wel en niet kunnen.
Ik vind dat je die service wel moet bieden. Als POM­medewerker heb je je contacten, je hebt een
netwerk, deze contacten weten waar je mee bezig bent en kunnen daar vervolgens vrij snel op
inspringen.
74