Evaluatie van Preventieve Ondersteuning ... - Trimbos-instituut

CONCLUSIE EN DISCUSSIE
12. Conclusie
Deze thesis gaat over preventieve ondersteuning voor mantelzorgers. In kwalitatief onderzoek is de
methodiek ‘Preventieve Ondersteuning Mantelzorgers’ (POM) geëvalueerd onder mantelzorgers van
mensen met psychische problemen. POM staat voor ‘Preventieve Ondersteuning Mantelzorgers’.
POM is een methodiek voor het voorkomen van overbelasting bij mantelzorgers door vroegtijdige
opsporing en het wegnemen van belemmeringen voor het vragen van steun.
Er zijn elf interviews verricht met in totaal dertien mantelzorgers van mensen met
psychische problemen die een POM‐aanbod hebben gehad. Allereerst is onderzocht in hoeverre bij
POM sprake is van vroegtijdige opsporing van mantelzorgers van mensen met psychische problemen.
Ten tweede is onderzocht in hoeverre POM belemmeringen wegneemt voor het vragen van steun bij
mantelzorgers van mensen met psychische problemen. Ten derde is onderzocht in hoeverre POM
gewaardeerd wordt door mantelzorgers van mensen met psychische problemen. Tot slot is nagegaan
in hoeverre POM geschikt is voor mantelzorgers in het algemeen.
12.1 Vroegtijdige opsporing
De mantelzorgers zijn opgespoord via de (nieuw ingeschreven) cliënten van een psychiatrisch
ziekenhuis. Uit de interviews blijkt dat sommige mantelzorgers met POM niet vroegtijdig zijn
opgespoord. Deze mantelzorgers ervaren overbelasting in het stadium van het POM‐aanbod of
hebben overbelasting ervaren in het stadium vóór het POM‐aanbod. Daarnaast is bij sommige
mantelzorgers sprake van een zorgverloop van meerdere jaren voordat het POM‐aanbod plaatsvindt.
12.2 Wegnemen van belemmeringen voor het vragen van steun
In het POM‐gesprek worden de ervaren belasting, knelpunten en ondersteuningsbehoeften van de
mantelzorger geïnventariseerd. Afhankelijk van de uitkomsten van dit gesprek neemt de POM‐
medewerker een overzicht van ondersteuningsmogelijkheden met de mantelzorger door. Eventueel
doet de medewerker een concreet ondersteuningsaanbod of regelt een doorverwijzing. Twee weken
later volgt een telefonische follow‐up.
12.2.1 Gebruik van ondersteuningsdiensten
Naar aanleiding van POM worden verschillende ondersteuningsvormen (bijv. informatie, advies,
begeleiding, emotionele steun en educatie) ingeschakeld voor de mantelzorgers zelf of voor hun
kinderen. Sommige mantelzorgers schakelen geen concrete ondersteuning in naar aanleiding van
POM. Deze mantelzorgers hebben geen ondersteuningsbehoeften omdat zij al adequate steun
ontvangen, het (weer) goed gaat op het moment en/of zij zelf al stappen hebben ondernomen om
ondersteuning in te schakelen. Een andere reden om na POM geen ondersteuning in te schakelen is
dat de mantelzorger het alleen hoopt te redden. De mantelzorger vindt het niet makkelijk om zelf
hulp te vragen en ervaart het als een drempel om opnieuw problemen op tafel te leggen bij een
ander.
Uit de interviews komt echter ook naar voren dat POM zelf een ondersteuningsdienst kan
zijn die persoonlijke hulpbronnen van mantelzorgers versterkt. POM geeft mantelzorgers erkenning
en het gevoel dat zij er niet alleen voor staan. Daarnaast geeft POM mantelzorgers bijvoorbeeld rust
doordat zij meer duidelijkheid krijgen over de problematiek van de zorgontvanger en mogelijke
ondersteuning. Ook de boodschap ‘zorg goed voor jezelf’ kan veel indruk maken op mantelzorgers.
12.2.2 Belemmering en ondersteuning
POM ondersteunt sommige mantelzorgers op het gebied van bereidwilligheid tegenover het
inschakelen van ondersteuning. Zo schakelen sommige mantelzorgers geen concrete ondersteuning
in als gevolg van het POM‐aanbod, maar voelen zij zich gesterkt om op een later moment steun te
81