Evaluatie van Preventieve Ondersteuning ... - Trimbos-instituut

Als ik echt hulp voor mezelf nodig zou hebben, dan weet ik die ingangen wel te vinden. Bijvoorbeeld
via een huisarts of via een verzekering. Maar dat komt ook omdat ik misschien meer zelfinitiatief
heb om dan gewoon actief daarnaar op zoek te gaan (Respondent 11).
Anderzijds vertelt een respondent dat zij graag begeleid wilt worden totdat de ondersteuning is
ingeschakeld.
Het zou zo mooi zijn als je bij POM een traject ingaat en dat ze je dan verder begeleiden totdat je de
juiste hulp hebt gevonden, want de één heeft genoeg aan een maatschappelijk werker, de ander
moet naar de psychiater omdat hij medicijnen nodig heeft, de derde heeft genoeg aan een
psycholoog, maar als jij van geen wanten weet (Respondent 5).
In het stadium van het POM‐aanbod kijken de meeste respondenten positief aan tegen het
inschakelen van ondersteuning voor henzelf, in tegenstelling tot één respondent (R5). De meeste
respondenten geven overigens aan dat zij vóór POM al geneigd waren om ondersteuning in te
schakelen (R1, R3, R4, R6, R8, R9, R10, R11, R12).
Verandering
Uit de interviews komt naar voren dat de visie op zorgverantwoordelijkheid en de visie op het
inschakelen van ondersteuning kunnen veranderen gedurende het zorgverloop. De visie op
zorgverantwoordelijkheid kan bijvoorbeeld veranderen doordat de mantelzorger erachter komt dat
er meer professionele zorg voor de zorgontvanger beschikbaar is, doordat de mantelzorger zich
tevergeefs inmengt met professionele zorg voor de zorgontvanger of doordat de mantelzorger de
zorgontvanger niet meer kan helpen.
Zo vertelt een respondent dat ze vroeger het gevoel had dat de verantwoordelijk volledig bij
haar lag. De respondent vertelt dat deze visie enerzijds veranderd is doordat ze erachter is gekomen
dat er meer professionele hulp voor de zorgontvanger beschikbaar was (BZW) en anderzijds doordat
de professionele zorgverlening op een bepaald moment niet adequaat handelde en haar tussenkomst
tevergeefs was (R12):
Een klein beetje toen ik erachter kwam dat er eigenlijk meer hulp kon komen voor hem. En het
meeste eigenlijk toen hij bij het Rembrandthof werd weggestuurd naar een opvanghuis, terwijl een
rechercheur zei dat hij daar niet naartoe moest gaan. Ik heb dat tegen de casemanager gezegd,
maar zij was het er niet mee eens. Ik sta er tussenin als moeder zijnde. Ik kan niets doen. Ik kan het
zeggen, maar meer ook niet. Hij werd daar toch weggestuurd, belandde op straat en er gebeurden
de ergste dingen (Respondent 12).
Een andere respondent vertelt dat de verantwoordelijkheid niet meer bij hen als ouders ligt, omdat
zij de zorgontvanger geen adequate zorg kunnen bieden. De respondent vertelt dat ze hem niet de
structuur kunnen bieden die hij nodig heeft (R13).
Naast de visie op zorgverantwoordelijkheid, kan de visie op het inschakelen van onder‐
steuning wijzigen. Zo vertelt een respondent dat ze eerst niet het idee had dat ze ondersteuning kon
inschakelen na de opname van de zorgontvanger. In de loop der jaren is haar duidelijk geworden dat
ze haar grenzen moet aangeven bij de hulpverlening van de zorgontvanger zodat ze vervolgens
ondersteund kan worden bij de zorg in de periode na een crisissituatie. De respondent vertelt dat
POM haar meer zekerheid heeft gegeven dat ze inderdaad haar grenzen bij de hulpverlening van de
zorgontvanger kan aangeven en eventueel op ondersteuning van hun zijde kan aandringen (R6).
11.2 Appraisal
Het model stelt de stressor onveranderbaar is. Uit de interviews komt naar voren dat de stressor
door de respondenten soms als veranderbaar wordt beschouwd. Een respondent vertelt bijvoor‐
beeld dat ze de problematiek van de zorgontvanger niet wilde zien als iets chronisch. Daarnaast
stopte de zorgontvanger tijdelijk met blowen en dacht de respondent “oh, dit gaat de goede kant op”.
Beide opvattingen worden door de respondent genoemd als reden om geen gebruik te maken van
informatieavonden (R7). Op deze wijze lijkt de primaire appraisal (perceptie van een veranderbare
78