Evaluatie van Preventieve Ondersteuning ... - Trimbos-instituut

zorgontvanger daar meer hulp voor nodig heeft, dan zal de respondent dat regelen. De respondent
vindt dat zijzelf niet de aangewezen persoon is om die extra zorg te bieden, omdat ze full time werkt
(R4).
Zorgverantwoordelijkheid
De visie op zorgverantwoordelijkheid varieert onder de respondenten. Sommige respondenten
benadrukken dat de zorgontvanger zelf verantwoordelijk is voor de zorg aan hem of haar (R4, R5, R7,
R8, R9, R12).
Dat [de verantwoordelijkheid] ligt bij mijn zus zelf. Als ik een aantal voorstellen doe waar ze gebruik
van zou kunnen maken en die ik voor haar zou willen regelen en ze wil dat niet, dan hoef ik niet
iemand anders aan te wijzen (Respondent 4).
Een deel van de respondenten geeft daarbij aan dat wanneer de zorgontvanger die verantwoorde‐
lijkheid door ziekte niet zelf kan dragen, de verantwoordelijkheid voor de zorg vervolgens bij de
respondent ligt (R2, R6, R7, R8) terwijl een ander deel meent dat de verantwoordelijkheid voor de
zorg dan in eerste instantie bij de professionele hulpverlening of de overheid ligt (R3, R5, R9, R12,
R13).
Ik vind in eerste instantie dat hij er zelf verantwoordelijk voor is. Ik voel me er niet verantwoordelijk
voor. En ik denk in eerste instantie dat Beschermd Wonen hem goed in de gaten moet houden. En
dan komt het toch inderdaad op het Rembrandthof. Maar als hij zelfmoord wil plegen dan kunnen ze
hem ook niet tegenhouden dus wat is dan verantwoordelijkheid? (Respondent 5).
Je doet wat je kan om zelf die hulp te geven, maar op een gegeven moment kan je niet verder en dan
heb je dus professionele hulp nodig en die moet er dan ook gewoon zijn (Respondent 6).
Inschakelen van ondersteuning
Wat betreft de visie op het inschakelen van ondersteuning komen uit de interviews twee uitersten
naar voren. Aan de ene kant wordt beseft dat het heel belangrijk is om als mantelzorger alle
ondersteuning in te schakelen die nodig is om zelf staande te blijven.
Ik merk wel dat je zelf ook ontzettend kwetsbaar bent om te vallen in deze situaties. Het kost
ontzettend veel energie om je hoofd boven water te houden. […] Dus het is heel belangrijk dat je alle
zorg krijgt die nodig is om zelf staande te blijven en ook om het gezin draaiende te houden
(Respondent 3).
Aan de andere kant wordt het inschakelen van ondersteuning niet overwogen. Men gaat door en
door totdat men zelf instort:
… maar je moet want je hebt een zieke man, je hebt drie kinderen, dus je moet. Dus dan ga je toch
niet zitten piekeren van: ‘goh, houd ik dit eigenlijk wel vol?’. Nee, je gaat door. Totdat op een
gegeven moment het lucifertje brak en toen was [naam respondent] geveld (Respondent 5).
In het laatste citaat spreekt de respondent over twintig jaar geleden. Ook in het stadium van het
POM‐aanbod vindt de respondent het niet makkelijk om ondersteuning voor zichzelf in te schakelen.
“Je hoopt het alleen te redden”, aldus de respondent. De respondent vertelt dat ze ook na het POM‐
aanbod te lang heeft gewacht met het inschakelen van hulp, namelijk totdat de verwachtte klap
kwam.
Behalve in de overweging van het gebruik van ondersteuning, komen ook verschillen naar
voren in de mate waarin respondenten ondersteuning denken nodig te hebben bij het inschakelen
van ondersteuning. Zo vertelt enerzijds een respondent dat hij de wegen naar ondersteuning zelf
weet te vinden (R11).
77