Proefschrift Crisis in aantocht! - Onderzoek - Hogeschool Utrecht

Bij het eerste interactionele probleem kan de rector worden aangesproken
op het feit dat hij wel veel ophef maakt over weinig. Hij overdrijft de zaak.
Ter discussie staat zijn persoonlijke inschatting van de urgentie van de crisis
omdat het emoties zijn die hem drijven. Hij tracht dit op te lossen door
te laten zien dat hij het probleem niet onder controle kan hebben omdat
het te groot is.
Bij het tweede interactionele probleem staat op het spel dat hij een
persoonlijke ervaring inbrengt die naar hem terug kan verwijzen, waardoor
hij als bevooroordeeld wordt opgevat. Als oplossing creëert hij de crisis als
‘een op zichzelf staande entiteit’. Het zijn louter de feiten die hij laat zien,
die staan los van hem.
Ten slotte loopt Sjamaar bij het derde interactionele probleem het risico
dat hem verweten wordt dat het zijn eigen schuld is dat het zo gelopen is
bij zijn school. Dat hij zelf het probleem niet goed heeft aangepakt en om
dit risico te omzeilen betrekt hij de omgeving erbij. Hij maakt zijn omgeving
medeverantwoordelijk voor de gesignaleerde problemen. De reacties van
zijn collega’s uit het veld typeert hij als ‘voorspelbaar’. De crisis is dus niet
alleen urgent en bestaand, zoals hij bij interactioneel probleem 1 en 2 toont,
maar ook nog relevant voor iedereen.
Kortom, de interactionele problemen voor de rector zijn:
a Dat hij zich betrokken toont, maar niet te veel.
b Dat hij vanuit de feiten spreekt, het patroon laat zien, maar
niet bevooroordeeld is.
c Dat het probleem hem treft, maar iedereen schuldig is.
Bij alle drie de interactionele problemen komt een belangrijk thema naar
voren en dat is dat de rector in zijn bijdragen als persoon tracht afstand te
nemen. Hij deprivatiseert de crisis. Hij toont in het interview dat het probleem
los van hem staat. Edwards zegt hierover dat wat mensen zeggen,
altijd ook betrekking op hen zelf heeft en ze zoeken daartoe oplossingen
om deze subjectieve kant in gesprekken te regelen (Edwards, 2006, p.1-12,
zie ook hoofdstuk 4, p.66). Bijvoorbeeld wanneer een moeder zegt ‘mijn
zoon is goed in sport’, kan zij worden aangesproken op haar subjectiviteit.
Een reactie zou kunnen zijn: ‘Logisch dat je dat zegt’.
De kracht van deze reactie is dat het de belangen van de moeder blootlegt.
Zo ligt het voor de hand dat zij bevooroordeeld is, geen objectieve
evaluatie kan maken omdat zij over haar eigen kind spreekt. Van belang is
hier dat het niet gaat om de interpretatie van de analist of een uitspraak
subjectief of objectief is maar zoals Edwards zegt… ‘these are matters
attended to in the talk itself’ (Edwards, 2006, p.1). Mensen trachten deze
subject-object kwesties in interacties op te lossen door a) zich voor te doen
111