Proefschrift Crisis in aantocht! - Onderzoek - Hogeschool Utrecht

afgedrukt in een landelijk dagblad in 2006. Opmerkelijk waren die bijdragen
ook omdat in beide cases een crisis aan de orde wordt gesteld. Een
criterium voor selectie van deze cases is dat ik wilde kijken naar de bijdragen
van enerzijds een individuele crisismakelaar, een klokkenluider en
anderzijds een collectieve beweging. Een ander criterium dat ik hanteerde
bij de selectie is of de crisismakelaar invloed heeft op het publieke debat.
In beide cases hebben zowel lokale als landelijke media gereageerd op de
uitingen van de crisismakelaars. Verdere argumentatie voor de selectie van
deze cases bespreek ik in hoofdstuk 5.
1.5 Opbouw van het proefschrift
Het eerste deel van dit proefschrift is een poging om vanuit de literatuur
over communicatie en crisismanagement een antwoord te geven op
de hoofdvraag.
Hoofdstuk 2 stelt het interactionele perspectief op overheidscommunicatie
voor. Ik beschrijf hier het idee dat dat interactie nodig is tussen
een overheidsorganisatie en haar omgeving, omdat overheden afhankelijk
zijn van die omgeving. Het is daarom nodig die omgeving te leren kennen
en dat kan door ermee in contact te zijn. Een interactioneel perspectief
doet recht aan de complexiteit en dynamiek van diezelfde omgeving.
Interactie is een oplossing voor een betere verkenning van de omgeving
omdat veranderingen en hun achtergronden beter opgespoord en begrepen
kunnen worden.
In hoofdstuk 3 bespreek ik theoretische perspectieven op crisis. In dit
hoofdstuk schets ik allereerst de belangrijke principes bij crisis. Ik sta stil bij
oorzaken en gevolgen en bespreek het concept ‘risicomaatschappij’. Vervolgens
beschrijf ik het fenomeen ‘sluimerende crisis’ en bespreek ook hier
oorzaken en gevolgen en maak ik een onderscheid tussen een slepende en
een sluipende crisis. In ditzelfde hoofdstuk werk ik het begrip ‘crisismakelaardij’
uit als een ingang om crisissignalen te detecteren en te duiden. Ik
behandel theoretische inzichten over klokkenluiders en sociale bewegingen
en beschrijf de meer algemene problemen die crisismakelaars ondervinden
bij het aan de kaak stellen van een crisis.
In hoofdstuk 4 introduceer ik discoursanalyse. Methodologie is in de
betekenis van discoursanalyse niet louter een technische kwestie maar
staat ook voor een onderzoeksperspectief. Theoretische veronderstellingen
zijn bij deze benadering nauw verweven met de praktische kwesties van de
methodiek. Duidelijk wordt dat discoursanalyse zich onderscheidt doordat
de methode niet uitgaat van de veronderstelde intenties van mensen, maar
begrip wil krijgen van wat mensen doen met hun uitingen. Discoursanalyse
25