Proefschrift Crisis in aantocht! - Onderzoek - Hogeschool Utrecht

uit op een gemiddelde aandacht van zeventig keer per jaar. Dit aantal ligt
dus ruim twee keer zo hoog dan de aandacht die er was voor het thema
segregatie (zie hierboven).
Zo verschijnt in 2005 in het blad een opiniërende bijdrage onder de
expliciete titel ‘Het nieuwe leren doet leerlingen tekort’(Onderwijsblad,
2005, nr. 5). In het bericht betoogd Van der Werf – hoogleraar onderwijzen
en leren – dat er aanwijzingen zijn dat het nieuwe leren slechte resultaten
oplevert. 7 Van der Werf schrijft hierover: ‘Eigenlijk valt het de leerkrachten
nauwelijks kwalijk te nemen dat ze het nieuwe leren omarmen. Onderwijswetenschappers
zouden echter beter moeten weten’. Een lezer reageert
op dit artikel in de rubriek Post met de opmerkingen als ‘het wordt ons van
bovenaf opgelegd’ en ‘een enkeling denkt dat het toch niet meer tegen te
houden is en probeert er dan maar het beste van te maken’ (Onderwijsblad,
rubriek Post, 2005, nr. 6).
De aandacht voor onderwijsvernieuwingen in het vakblad komt vooral
terug in de redactionele bijdragen, ofwel, het is met name de redactie van
het blad dat hier zorgen over inbrengt. In de rubriek ‘Post’ is er minder aandacht
voor onderwijsvernieuwingen en ligt het accent door de jaren heen
op de werkdruk en de salariëring. De afnemende status en de verslechterende
positie van de docent staat steeds weer centraal in de lezersinzendingen
van veelal docenten. Overigens wordt deze lage status en slechte
positionering wel vaak in verband gebracht met de vernieuwingen.
Ik ben nu toegekomen aan de cases die in deze studie via een discoursanalyse
worden onderzocht. Hieronder schets ik in het kort de achtergronden
van de twee cases en bespreek ik reacties op de bijdragen in het
onderwijsblad, in de landelijke en regionale dagbladen en in Nederlandse
opinietijdschriften.
Van belang is het op te merken dat ik de cases benader als contextgebonden
gebeurtenissen. Beide cases bevatten uniciteit en diversiteit en
om die reden is het onmogelijk de cases te definieren op een precieze en
sluitend manier zodat ze ook onderling te vergelijken zijn. Absolute precisie
is daarom ook niet aan de orde. ‘Wanneer we de dagelijkse werkelijkheid
willen begrijpen, dan zullen we moeten accepteren dat die slechts bij
benadering te kennen is’ (Aarts, 2009, p.21). De werkelijkheid kan alleen
onderzocht met behulp van begrippen waarvan de concrete uitingsvormen
7 De verzamelterm ‘nieuw leren’ wordt gerelateerd aan de oorsprong van de verschillende
vormen van nieuwe leren, namelijk de cognitieve theorie van het sociaal constructivisme,
waarin de leerling wordt gezien als iemand die in interactie met zijn of haar
omgeving kennis en inzicht construeert. Met andere woorden, de kennis die geconstrueerd
wordt is subjectief, ofwel gebonden aan een individu en context. Kenmerkend
hierbij is het ‘leren’ te beschouwen als ‘betekenis geven aan een ervaring’, evenals de
constatering dat kennis niet objectief is (eindrapport commissie Dijsselbloem ‘Tijd voor
onderwijs’, 2008 zie ook bijlagen 1 en 2).
70