Proefschrift Crisis in aantocht! - Onderzoek - Hogeschool Utrecht

Hoofdstuk 7
Een sociale beweging
aan het werk
7.1 Inleiding
In het vorige hoofdstuk besprak ik de interactionele problemen en oplossingen
van een individuele crisismakelaar: rector Sjamaar. In dit hoofdstuk
ga ik kijken naar de uiting van een groep crisismakelaars, een sociale
beweging. Daartoe analyseer ik een openbare verklaring van de vereniging
Beter Onderwijs Nederland (hierna genoemd BON) waarin de onderwijsvernieuwingen
als crisis aan de kaak worden gesteld. Deze verklaring is het
manifest ‘Help het onderwijs verzuipt’ dat auteurs Ad en Marijke Verbrugge
publiceerden in NRC-Handelsblad.
Met behulp van discoursanalyse bekijk ik welke interactionele prestaties
de oprichters van deze sociale beweging in het manifest leveren om een
sluimerende crisis zichtbaar te maken. Op deze wijze wil ik de discursieve
praktijken die actief zijn bij het afgeven van crisissignalen door crisismakelaars
in het publieke debat over onderwijsvernieuwing op het spoor komen
en leren begrijpen. Inzicht in hoe mensen over risico’s praten die hen in het
leven van alledag omringen is cruciaal voor het ontwikkelen van een goede
risico- en crisiscommunicatie en een betere beleidsontwikkeling. De overheid
kan door dergelijke inzichten beter inzicht verwerven in wat er in de
maatschappij aan de hand is. Het gaat hierbij niet om problemen die aan
de orde worden gesteld als thema, maar om inzicht in de problemen op
het niveau van de interactie die veel van de maatschappelijke dynamiek
rondom het thema kunnen verklaren. Voor een verdere bespreking van
crisismakelaars en hun betekenis voor crisiscommunicatie verwijs ik naar
de eerste drie hoofdstukken van dit proefschrift.
Een discoursanalyse moet antwoord geven op de onderzoeksvraag:
Welke interactionele problemen hebben crisismakelaars die een crisis
aankaarten en op welke manier lossen zij deze op?
In dit hoofdstuk bespreek ik welke interactionele zorgen de vereniging BON
toont in haar manifest. Welke interactionele problemen komen naar voren
en welke oplossingen hanteert deze beweging om met bepaalde interactionele
problemen om te gaan? Daarbij betrek ik, net als in hoofdstuk 6, de
reacties van de media. Ik onderzoek of deze al dan niet de interactionele
113