Proefschrift Crisis in aantocht! - Onderzoek - Hogeschool Utrecht

Een gangbare definitie van het crisisbegrip is de volgende invulling:
‘Een crisis is een ernstige verstoring van de basisstructuren en het
functioneren van een maatschappelijk systeem of een organisatie
en/of aantasting van de fundamentele waarden, normen en doelstellingen
van een maatschappelijk systeem of een organisatie, welke bij
een geringe beslistijd noopt tot het nemen van kritieke beslissingen.’
(Rosenthal, Charles, & ’t Hart, 1989)
Bovenstaande definitie dekt vooral de benadering van de acute crisis, waarbij
het nemen van beslissingen door crisismanagers centraal staat. Daarbij
focust de omschrijving op het beheersen van een crisis. Maar beheersing lijkt
niet altijd het goede woord omdat een crisis per definitie chaos impliceert.
In dit onderzoek wil ik juist bijdragen aan het begrijpen van de ontwikkeling
van een crisis. Ik wil daartoe inzicht geven in het dynamische en interactionele
proces dat schuil kan gaan achter een (nog) sluimerende crisis.
1.3 Crisismakelaars
Kenmerkend voor crisismakelaars is dat zij hun zorgen over een potentiële
crisissituatie op eigen initiatief presenteren. Ze willen hun zorgen kenbaar
maken, met anderen delen. Zo kunnen naast risico-experts er ook groepen
en individuen zijn die een crisis aan de orde kunnen stellen, omdat zij
staan in het leven van alledag en specifieke kennis en ervaring hebben over
bepaalde risico’s. Veelal trachten zulke crisismakelaars hun observaties
over zaken die niet goed gaan, aan te kaarten bij verantwoordelijken. In dit
onderzoek naar crisiscommunicatie vat ik crisismakelaars op als entrepreneurs
die via taal aandacht vestigen op een crisis die sluimert. Om daarin
te slagen zullen ze communicatieve inspanningen moeten verrichten. Het
concept crisismakelaardij wordt in dit proefschrift dus bekeken vanuit een
communicatieve invalshoek in plaats vanuit bijvoorbeeld een bestuurlijk
perspectief, en daarom is het onderzoek ook relevant voor communicatieprofessionals.
Crisismakelaars zijn van belang omdat:
a Zij een belangrijke schakel vormen tussen de omgeving en de
overheid en daardoor kunnen zien wat buiten leeft en speelt.
b Zij met interactionele problemen worstelen en oplossingen hanteren
die door de omgeving op een bepaalde manier worden opgepakt.
Dit interactionele proces tussen crisismakelaars en omgeving biedt
overheidsorganisaties de kans om inzicht te verwerven in afwegingen
die de omgeving zelf maakt bij het definiëren van risico’s en crises.
Door zo te kijken naar risico’s en crisis wordt ook recht gedaan aan
de dynamiek die speelt in tijden van onrust en onzekerheid.
16