Onderzoek naar afstandsmoeders

afstand te doen van hun kind. Er zijn inderdaad enkele (auto)biografieënverschenen van afstandsmoeders (De Leeuw & Sebille, 1991; De Bode-Grollée,2007; Klitsie & Hoogenboom, 2008). Daarin beschrijven zij hoe het afstaan vanhun kind ingreep in hun leven en proberen zij de gevoelens terug te halen uit deperiode waarin zij tot dat besluit kwamen. Onmacht speelt een grote rol in hunverhalen. De vrouwen hadden vaak geen autonome zeggenschap over debeslissing hun kind wel of niet te houden en voelden zich onder druk gezet engemanipuleerd door familie en hulpverleners. Met hun publicaties hebben zij hettaboe rondom afstand ter adoptie doorbroken en een zichtbare positie ingenomenin de adoptiedriehoek bestaande uit biologische moeders en -vaders, het kind datis afgestaan en de adoptiefouders.Mede door deze (auto)biografieën is de hulpverlening aan afstandsmoeders sindsde jaren negentig veranderd. Steeds meer wordt geaccepteerd dat afstand doenvan een kind een diep ingrijpende gebeurtenis is voor tenminste het kind en demoeder. Deze erkenning heeft ervoor gezorgd dat de hulpverlening aan vrouwenzich meer richt op het ontwikkelen van een fysieke en emotionele band vlak na degeboorte.Naast veranderingen in de hulpverlening hebben er zich in de bredereNederlandse samenleving ook veranderingen ten aanzien van de betekenissenvan huwelijk, seksualiteit, anticonceptie en religiositeit voltrokken. Dedeconfessionalisering heeft ertoe geleid dat reproductieve beslissingen minderdan voorheen worden gedomineerd door religieuze motieven. Dit heeft eraanbijgedragen dat voorechtelijke seksualiteit en ongehuwd moederschap bij grotedelen van de bevolking minder als een probleem worden gezien. Tegelijkertijd zijner de laatste decennia veel mensen in Nederland komen wonen voor wiereligieuze en culturele normen juist wel weer bepalend zijn voor reproductievebeslissingen. Dit leidt tot complexiteit omdat de betekenissen van seksualiteit,huwelijk, anticonceptie, abortus en moederschap variëren binnen en tussenetnische groepen (inclusief de Nederlandse autochtonen). Deze culturelebetekenissen zijn van invloed op de besluitvorming bij ongewenstezwangerschappen (Bos, 2008). Ook de jonge leeftijd van de zwangere vrouw,samenhangend met de onzekere (toekomstige) rol van de verwekker, kunnenbijdragen aan het besluit tot afstand doen. Deze veranderde setting, gepaardgaande met complexiteit en diversiteit, vraagt aanpassing en afstemming van dehulpverlening.In het buitenland zijn door medici en psychologen onderzoeken onderafstandsmoeders gedaan. De Australische psychiater Condon deed onderzoekonder 20 afstandsmoeders die afstand deden in de jaren 60. Hij concludeert datafstandsmoeders het risico lopen pathologische rouwreacties te ontwikkelen,zoals depressies en psychosomatische symptomen. Voor de meerderheid vandeze moeders nam verdriet, boosheid en schuldgevoel niet af in de vele jaren na10