Onderzoek naar afstandsmoeders

alleen verschillen in visie op de belangenbehartiging van de moeder. Het verschilvan mening ging ook over de rol en de verantwoordelijkheid van de hulpverlening.In de tweede zin van het citaat stelt Astrid dat ze meedenkt en invloed heeft.Hulpverleners sturen een vrouw aan in haar ATA-proces. Daarbij helpt eenprotocol met de daarin opgenomen richtlijnen. Maar uiteindelijk oefenenhulpverleners invloed uit, want dat is inherent aan gespreksvoering. Dehulpverlener beslist op welke momenten en op welke onderwerpen ze doorvraagten welke informatie ze verstrekt. De Fiom streeft naar het niet beïnvloeden van debesluitvorming, maar aan de andere kant is het juist haar taak om te beïnvloeden.Daarmee is ‘Objectieve hulpverlening’ of ‘Neutrale hulpverlening’ een contradictioin terminis. Net zo goed als ‘objectief onderzoek’ niet bestaat en onderzoekerssociale situaties beïnvloeden en interpreteren, zowel gedurende het proces vandataverzameling, tijdens de analyse als gedurende het schrijfproces (Schrijvers,1991; Willemse, 2001). De Nederlandse wet biedt de mogelijkheid tot ATA en isdaarmee een recht voor iedere vrouw die dat wenst. Voor de Fiom staat daarbij dezelfbeschikking van de cliënte centraal. Het overnemen of aansturen van debeslissing wordt gezien als bevoogdend, en dat begrip heeft voor deFiomhulpverleners een negatieve connotatie. Dit streven staat haaks op derealiteit. Daarmee kan een hulpverlener nooit voldoen aan de eisen die de Fiomen de hulpverlener zichzelf wellicht stelt. Het is daarnaast de vraag ofzelfbeschikking altijd nastrevenswaardig is en of vrouwen niet alleen in dehulpverleningspraktijk, maar ook in de hulpverleningsideologie te maken zoudenmoeten krijgen met een ‘sturende’ of zelfs ingrijpende hulpverlener.Vrouwen komen tot een ATA wens, maar de vrouwen die het betreft nemen inNederland niet de uiteindelijke beslissing. Want dat doet de kinderrechter.Kinderrechters werken vanuit een ander perspectief dan Fiomhulpverleners enhebben daarnaast een andere rol. Kinderrechters werken vanuit het perspectiefvan het pasgeboren kind. Vanuit dat perspectief neemt de kinderrechter in gevalvan ATA de beslissing om een vrouw te ontheffen. Maanden later en op verzoekvan de aspirant adoptiefouders spreekt de rechter uiteindelijk de adoptie uit. Maarniet altijd is de rechter genegen om in te stemmen met de nadrukkelijke wens vaneen moeder om haar kind af te staan ter adoptie. Zo stelde een kinderrechter: ‘Zeheeft wellicht tijd nodig om te wennen aan het idee dat ze een kind heeft. Moeteerst de schrik te boven kunnen komen’. Daarnaast zien kinderrechters deexploratie van andere oplossingen dan ATA als het recht van het pasgeborenkind. ‘Een baby kan niet praten’ zo stelde een rechter. Als er minderonomkeerbare oplossingen mogelijk zijn zal een kinderrechter daartoe besluiten.Eventueel legt de kinderrechter daarvoor de ATA-wens van een moeder naastzich neer. Onder kinderrechters heerst de gedachte dat ouders voor hun kinderenhoren te zorgen, als dat mogelijk is. Bevoogden is het werk van kinderrechters, enheeft geen negatieve connotatie. Het spanningsveld dat ontstaat is dat een vrouwdoor de Fiom wordt geleid naar, in de zaken waar we hier over praten, afstand ter153