Onderzoek naar afstandsmoeders

etreuren en het liefst de ATA zouden terugdraaien. Opvallend feit is dat bij degeïnterviewden als ‘groep’ de grens van wel of geen spijt hebben van de ATAsamenvalt met de grens van vrouwen die korter of langer geleden hebbenafgestaan. Alle zes vrouwen die 2 of 3 jaar geleden bevielen zeggen expliciet datze nog achter hun besluit staan. Fidan zegt negen jaar na de bevalling: ‘Als ik nouterugdenk, dan heb ik echt de verkeerde beslissing gemaakt, dat weet ik honderdprocent zeker. Ja echt.’ Het spijt haar dat ze in de situatie geraakte dat ze geenabortus meer kon doen. Maar ze betreurt ook de onomkeerbare ATA. En ze is nietde enige vrouw die dit tijdens het interview kenbaar maakt. De vrouwen die vierjaar of langer geleden bevielen van hun afstandskind betreuren allen het ATAbesluit.91 In de eerste jaren na de bevalling hebben de argumenten om af te staanblijkbaar de overhand. Gezien het kleine aantal, en ook de selectiebias inaanmerking genomen, kan hier geen statistisch verantwoord causaal verbandworden gelegd. Desondanks is het een opvallend gegeven dat wellicht naderonderzoek vereist.De casus van Inge in de vorige paragraaf illustreert wat door andere vrouwenwordt bevestigd. Gedurende de ATA-periode en gemarkeerd door juridischestappen en emotionele mijlpalen, in het bijzonder de bevalling, worden vrouwengeconfronteerd met tegenstrijdige gevoelens en tegenstrijdige argumenten. Hoegaan vrouwen gedurende het traject om met het dilemma: het wel of niet afstaan?Inge legt uit dat haar gevoel en verstand ver van elkaar waren verwijderd en datze zichzelf met haar verstandelijk argumenten heeft overtuigd. Een anderemoeder zegt: ‘Ja, ik vind best wel dat je gewoon alles moet bespreken..enuh..Vooral omdat in het begin de twijfel toch wel heel erg groot is. Je zit dan nogzo midden in je gevoel terwijl je weet van “nou moet mijn verstand aan het werk”.’Beide vrouwen schetsen de complexiteit van de afweging. In de socialepsychologie is veel geschreven over het omgaan met dilemma’s. Een klassieker ishet werk van Leon Festinger die in 1957 zijn theorie over cognitieve dissonantieontwikkelde. Dit werk inspireert tot op de dag van vandaag wetenschappers diezich bezig houden met processen van besluitvorming en de omgang metdilemma’s. Festinger stelt dat mensen ‘psychologisch discomfort’ ervaren als zetegenstrijdige gevoelen beleven en/of tegengestelde argumenten moetenafwegen. Mensen ontwikkelen strategieën om dit discomfort te verkleinen(Festinger, 1957; Starzyk et al., 2009). Een van de strategieën van de menselijkegeest om het discomfort van de twijfel te reduceren vindt plaats gedurende hetafwegingsproces. Als de besluitvorming eenmaal een richting is ingeslagen,worden volgens Festinger de argumenten die bij de gekozen richting horenzwaarder gewogen. Het gewicht of het belang van tegenargumenten wordt91 Er zijn in totaal 16 vrouwen geïnterviewd. Bij Inge liep het anders, want haar kind groeituiteindelijk op in een perspectief biedend pleeggezin waarbij de inzet is om het contact tussen Ingeen haar kind in stand te houden en zo mogelijk uit te breiden. Zij kan dus geen spijt van de ATAhebben omdat het geen ATA is geworden.142