Onderzoek naar afstandsmoeders

push factors zijn bijvoorbeeld een lage levensstandaard of politieke onderdrukkingen voorbeelden van pull factors zijn de vraag naar arbeiders, en (andere)economische en politieke kansen en mogelijkheden (Castles & Miller, 2009).Neoklassieke theorieën gaan uit van individuele beslissingen, gebaseerd op eenrationele vergelijking. Borjas (1989) spreekt van een ‘immigratie markt’ waarbij decalculerende migrant op basis van een ‘kosten en baten analyse’ het land vaststeltwaar de kansen op een succesvolle migratie het grootst zijn. De neoklassieketheorieën worden betwist door andere disciplines die aantonen dat het gedrag vanmigranten vaak wordt beïnvloed door ervaringen van ‘voorgangers’ en door dedynamiek binnen een familie of gemeenschap (De Haas, 2010). Van betrouwbareen complete informatie op basis waarvan rationeel wordt afgewogen óf en zo janaar welke land het best kan worden gemigreerd, is vaak geen sprake (Portes &Böröcz, 1989).In de literatuur wordt vaak onderscheid gemaakt tussen ‘gedwongen migratie’ en‘vrijwillige migratie’. Met ‘gedwongen migratie’ worden dan situaties bedoeldwaardoor mensen moeten vluchten vanwege politiek of etnisch geweld ofnatuurrampen. Deze migranten worden vluchtelingen genoemd. Met ‘vrijwilligemigratie’ wordt bedoeld dat mensen vanwege werk of een opleiding kiezen om ineen ander land te gaan wonen. Het gebruik van het woord ‘vrijwillige migratie’voor vrouwen die meewerkten aan dit onderzoek is, zoals hieronder zal blijken,discutabel of zelfs ongepast. Het onderscheid biedt wel, zoals hieronderuitgewerkt, inzichten in essentieel andere omstandigheden in het herkomstlanddie van invloed zijn op de ATA-besluitvorming.Vrouwen en arbeidsmigratieVeelal doet men het voorkomen alsof de feminisering van migratie een recentverschijnsel is. Dit klopt echter niet. Reysoo (2004; 2005) laat zien dat vanaf detweede helft van de 20 e eeuw rondom 50% van de migranten populatie altijd alvrouw is geweest, maar dat de aard van die migratie ingrijpend veranderd is.Vrouwen waren tot aan de jaren 1980 ‘afhankelijke’ migranten, en vaakonzichtbaar in onderzoek en statistieken, maar zijn – om verschillende redenen –steeds vaker autonome economische migranten geworden. Momenteel staanmigranten vrouwen erg centraal op onderzoeksagenda’s, omdat zij deel uitmakenvan een nieuwe internationale arbeidsdeling en zij een grote rol spelen in de careeconomy (huishoudelijk werk, ouderenzorg, andere sectoren van zorg,seksindustrie) (Verschuur & Reysoo, 2005; Kofman et al., 2000). Armoede en dekansen buiten de grenzen van het geboorteland blijken als push-factor en pullfactorjuist vrouwen over grenzen te halen. Vrouwen, vaak moeders, uit Oost-Europese en Aziatische landen laten niet alleen ouders, broers of zussen maarook steeds vaker hun kinderen achter om in zogenoemde ontwikkelde landen hungeld te verdienen. Via remittances, geld dat wordt gestuurd naar familie in het58