Onderzoek naar afstandsmoeders

hulpverleners, als in de rapportages stond het onderwerp leeftijd vaak centraal.De wijze waarop de rol van leeftijd in de besluitvorming werd omschreven was intermen als ‘te jong’ of ‘nog te onvolwassen’. De leeftijd van een afstandsmoederblijkt een belangrijk gegeven bij de besluitvorming tot ATA. In de paragraaf‘juridische procedure’ staan de juridische implicaties beschreven, zoals verbondenaan de kalenderleeftijd van een vrouw. In de praktijk werken formelemogelijkheden en onmogelijkheden door in de persoonlijke afwegingen bij ATA.Leeftijd als juridische indicator en leeftijd als motief beïnvloeden elkaar gedurendede besluitvorming. In deze paragraaf wordt beschreven hoe ze interacteren.Daartoe worden beide dimensies in eerste instantie kunstmatig gesepareerd.Leeftijd bepaalt de omstandighedenTabel 3 in Deel 1 biedt een overzicht van de leeftijd van de afstandsmoeder tentijde van de bevalling. De geboortedatum van de vrouwen was bij één vrouw nietbekend. Omdat alle geboortedata van de kinderen bekend waren is opnauwkeurige wijze de leeftijd van de 196 afstandsmoeder ten tijde van debevalling vastgesteld.In de tabel is te zien dat 18.4% van de moeders (N=36) onder de 18 jaar was toenze beviel en 5.1% van de moeders (N=10) onder de 16 jaar. Dit betekent dat demeeste van deze moeders als minderjarige hun kind afstonden. 81 Sinds 1988 ismen in Nederland meerderjarig vanaf 18 jaar. Voor 1988 gold deze grens bij 21jaar. Ook nu nog geldt voor sommige beroepen wettelijk een leeftijdsgrens van 21jaar. In het strafrecht heeft de leeftijd van 21 jaar betekenis omdat de rechter kanbepalen om voor jongvolwassenen tussen de 18 jaar en 21 jaar hetjeugdstrafrecht toe te passen, bijvoorbeeld als ‘de persoonlijkheid van de daderdaartoe aanleiding geeft’. 82 Blijkbaar houdt de Nederlandse wetgeving rekeningmet individuele verschillen en zijn grenzen in rijpheid en volwassenheid nieteenduidig te combineren met kalenderleeftijden. In dit onderzoek bleek ruim dehelft van de afstandsmoeders 21 jaar of jonger (54.1%, N=106).Naar de ontwikkeling van kind tot volwassenheid is in de psychologie, pedagogieken culturele antropologie veel onderzoek gedaan. Het verschil tussen een kind eneen volwassene is niet alleen een biologisch, neurologisch of psychologischgegeven. De notie ‘kind’ is ook een culturele constructie. Dit betekent dat inandere culturen op andere wijze betekenis kan worden gegeven aan de notie‘kind’ of ‘volwassene’. Daarnaast getuigen veranderingen in bijvoorbeeld de81 De adoptieuitspraak vindt op zijn snelst plaats 15 maanden na de bevalling. Een aantal moederszal dan de 18-jarige leeftijd hebben bereikt. Desondanks vindt een groot deel van debesluitvorming van de moeder plaats ruim voor de adoptiezitting. Drie maanden na de bevallingwordt door de moeder al dan niet de belangrijkste stap gezet richting ATA: zie paragraaf ‘Tweetrajecten’..82 http://www.rijksoverheid.nl/documenten-en-publicaties/vragen-en-antwoorden/wanneer-geldt-hetjeugdstrafrecht.html(bezocht op 20 september 2010). 118