Tilpassing til eit klima i endring - Klimatilpasning

156 NOU 2010: 10Kapittel 10Tilpassing til eit klima i endringvil det vere gode snøsesongar. For eksempel vilmengda av snø i fjellet truleg kunne auke som resultatav større nedbørsmengder i ein periode, forderetter å minke når oppvarminga fører til at einstørre del av nedbøren vinterstid kjem som regn.Vintersportsaktivitetar vil dermed kunne oppleveeit oppsving i første halvdel av hundreåret,for deretter å få dårlegare vilkår. Dette gjeld særlegi låglandet, der skianlegg gradvis vil opplevekortare snøsesong med mindre snø. Skianlegghøgt til fjells og i innlandet vil òg oppleve klimaendringaneutover i hundreåret, men i mindregrad. Skianlegg og andre aktørar som i dag er avhengigeav snø, må difor tilpasse seg dei nye forholdafor å sikre lønsemda. Konsekvensane av endrasnøforhold for det norske reiselivet er òg avhengigeav endringar i snøforhold andre staderenn i Noreg. Eit tenkjeleg scenario er at etterspørselenaukar trass dårlegare forhold, fordi forholdablir endå dårlegare andre stader. Dersom snøforholdai Mellom-Europa blir svekte samanliknamed Noreg, kan tilstrøyminga av turistar tenkjastå auke vinterstid. På den andre sida kan det tenkjastat etterspørselen vil falle, fordi dårlegare snøforholdòg svekkjer interessa for skiturisme.Den norske sommaren blir truleg lengre ogvarmare. Frå Møre og Romsdal og nordover erdet venta meir nedbør. Det varmare klimaet akselererergjengroinga som allereie er i ferd med åbreie seg i mange kulturlandskap, og det tidlegareopne landskapet vil i mange område gro igjen. Ifjellet vil dei lågtliggjande breane smelte. Dersomfjellet i større grad gror igjen og breane smeltar,står Noreg truleg igjen med eit fattigare opplevingsproduktoverfor turistane.Som for vinterturismen er klimaendringanesin verknad på norsk reiselivsnæring om sommarennært knytt til klimaendringane i andre land. Ifleire av middelhavslanda kan det tenkjast at somraneblir for varme for ferieturistar. Tørke kan ògbli eit stort problem i mange middelhavsland. IfølgjeHamilton mfl. (2005, referert i Vista Analyse2010) er det ein positiv samanheng mellom høgaretemperatur og talet på utreiser, men berre opptil eit visst nivå. Ved temperaturstigning over dettenivået går talet på utreiser ned. Dersom dei klimatiskeforholda som ligg til grunn for turisme blir likemykje eller meir svekte i andre land enn Noreg,kan konsekvensen bli at det kjem fleire sommarturistartil Noreg, sjølv om klimaet her er dårlegareenn før. Dette biletet er likevel svært usikkert.Ein bør òg ta omsyn til ei rekkje andre forhold,som moglege endringar i nordmenn sine ferievanar.Sjølv om Middelhavet blir mindre attraktivtom sommaren, er det likevel mogleg å flytte ferienved Middelhavet til vår eller haust.Reiselivet kan òg bli utsett for konsekvensarav klimaendringar og avbøtande tiltak i andre sektorar.Dette gjeld i første rekkje transportsektoren.Da transporten i dag står for ein stor del avklimaproblemet, vil eit truleg tiltak for å redusereutslepp av klimagassar føre til eit anna mobilitetsmønsterenn i dag. Det er òg truleg at klimautfordringanevil medføre endringar i livsstil, der ulikegrupper av turistar vil endre åtferdsmønster, foreksempel ved å korte ned feriereiser for å avgrenseutslepp. I eit notat frå Vestlandsforsking blir detpeikt på at klimaendringar ikkje berre vil påverkereiselivet, men òg klimapolitikken. Eitt scenarioer at på grunn av høgare drivstoffprisar for å redusereutsleppet av klimagassar vil nordmenn ferieremeir i Noreg. Samtidig vil det gi færre turistarfrå utlandet, særleg dei som kjem med fly (VistaAnalyse 2010). Desse synspunkta føreset at transportframleis fører til utslepp av CO 2 i andre del avhundreåret.Endring i risikobiletet for naturopplevingar ogfriluftsaktivitetar kan få økonomiske konsekvensardersom dette påverkar turistane si åtferd.Stenging av anlegg eller forbod mot aktivitetarsom følgje av auka risiko kan hindre aktivitetar direkte.Dette kan ha konsekvensar for vintersportsaktivitetareller aktivitetar som elvepadling og rafting,dersom det fører til at anlegg blir stengde ellerdet i periodar blir gitt råd om eller lagt ned forbodmot slike aktivitetar i enkelte område. Turistanesi åtferd kan òg endrast gjennom korleisden enkelte oppfattar risiko, slik at nokre aktivitetarblir mindre attraktive fordi dei blir oppfattasom farlege. Ei enkel skredulykke kan ha langtstørre konsekvensar for tilstrøyminga enn gradviseendringar i snøforholda. På den andre sida vildet her ofte vere snakk om aktivitetar som er knyttetil risiko allereie i dag, og som tiltrekkjer seg eitpublikum som er villig til å ta ein viss risiko. Deter difor usikkert om og på kva måte eit endra risikobiletevil påverke turisme. Det som vil bli endra,er grunnlaget for vurdering av risiko i bransjen.Næringsaktørane har ansvar for risikovurderingarog sikring. Endring av risikobiletet vil difor kunnestille nye krav til næringsaktørar når det gjeldkunnskap og førehandsreglar med omsyn tiltryggleiken.Klimaendringane kan innebere positive gevinstarfor reiselivet, frå ulike kjelder. Større tilstrøyminggrunna komparativt dårlegare klima i andreland er nemnt. Nye reiselivsprodukt baserte påferdsel i område som blir meir tilgjengelege i eitvarmare klima, er eit anna eksempel. Smelting av