Tilpassing til eit klima i endring - Klimatilpasning

NOU 2010: 10 53Tilpassing til eit klima i endring Kapittel 5– Årsmiddeltemperaturen for Nordsjøen erventa å auke med 1,5 °C til 2 °C, med ei svakareoppvarming på 0,5 °C til 1,5 °C om hausten. Tilsvarandetemperaturauke gjeld det meste avsørlands- og vestlandskysten.– Temperaturauken er venta å bli 0,5 °C til 1,5 °Cmindre for kyststrekninga nord for Stadt ennområda sør for Stadt.– Det er svært usikkert korleis temperaturen vilutvikle seg i Barentshavet, då dei globale klimamodellanegenerelt har problem med åbeskrive utbreiinga av havis på ein realistiskmåte. Enkelte resultat indikerer ei oppvarmingpå 0,5 °C til 1 °C, men det finst ikkje nok kunnskaptil å konkludere om dette.Havforsuring som følgje av at havet tek oppmenneskeskapt CO 2Sidan starten på den industrielle revolusjonen harhavet absorbert rundt 40 prosent av all CO 2 somkjem frå fossilt brensel og sementproduksjon. Dethar ført til at pH-verdien i havet fell og blir surare,og nordlege havområde er spesielt utsette. Årsakatil dette er at CO 2 løyser seg betre i kaldt enn ivarmt vatn. I opne havområde er havet basisk(> 7,0) med typisk pH-verdi mellom 7,9 og 8,3. Sålangt har pH-nivået falle med 0,1 pH-einingar somsvarar til 25 prosent auke av hydrogen-ion i havet.Forsuringa er i hovudsak ei direkte følgje av athavet tek opp menneskeskapt CO 2 , og skjer såleisuavhengig av global oppvarming. Endringar i sirkulasjonsmønsterog lagdeling i havet og produksjonenav planteplankton kan òg påverke pH-verdieni havet. Forsuringa er ofte omtala som «detandre CO 2 -problemet».Dei kjemiske prosessane som fører til forsuringer godt kjende, og framtidig utvikling av pHverdieni havet kan reknast ut ved hjelp av utsleppssenario.Det er betydeleg uvisse knytt tilkor store dei framtidige CO 2 -utsleppa vil bli, menhavforsuringa er venta å akselerere utover i dettehundreåret. Det er rekna ut at norske farvatn kanoppleve ein nedgang på minst 0,5 pH-einingar innanår 2100.Det er mangelfull kunnskap om korleis havforsuringavil påverke det marine økosystemet, mendet er frykta at betydeleg forsuring kan gi alvorlegekonsekvensar. Uroen er særleg retta mot organismarmed skal av kalk, då eit surare hav vil gjeredet vanskelegare å danne og oppretthalde kalkskal.BølgjerBølgjehøgd og retning er bestemt av atmosfæriskeforhold som vind og lufttrykk. Det er ventaat klimaendringar som påverkar vindforholda, vilgi endringar i bølgjeforholda òg.Det er gjort eit fåtal utrekningar av framtidigebølgjeforhold basert på utvalde klimaframskrivingar.Dei viser relativt små endringar langs mestepartenav norskekysten. Nordsjøen/Skagerrak ereit unntak med berekna 6–8 prosent auke i signifikantbølgjehøgd for dei mest ekstreme bølgjene.Da fleire av dei globale klimamodellane har systematiskesvakheiter for Barentshavet, er det ikkjemogleg å konkludere om korleis bølgjeforholdavil utvikle seg i dette området.SjøisBåde utbreiinga og tjukkleiken på sjøisen i Arktishar minka dei siste par tiåra. Frå 2005 har dengamle fleirårsisen som er ti år eller eldre i praksisforsvunne. Det er stort sprik mellom forskjelligeklimaframskrivingar om kor raskt isdekket vilminke, men fleire studiar indikerer at Arktis kanbli isfritt om sommaren frå rundt midten av dettehundreåret.Sjølv om trenden viser at isdekket blir redusert,er det venta store svingingar frå år til år. Detfinst i dag ingen god metode for å varsle variasjonari isdekket på kort sikt, som eitt til to tiår fram itid.5.4 Framtidig havnivåstigning i norskekystkommunarDet globale havnivået stig no med vel tre millimeterpr. år. Det skuldast i hovudsak at vatn utvidarseg når havet blir varmare, såkalla termiskekspansjon, og at landis (brear og iskapper) smeltar.I løpet av det 21. hundreåret er havnivået ventaå stige med rundt 70 centimeter langs sør- og vestlandskysten,rundt 60 centimeter i Nord-Noreg ogrundt 40 centimeter inst i Oslofjorden og Trondheimsfjorden(Havnivåstigning – estimater avframtidig havnivåstigning i norske kystkommuner,2009). Dei lokale variasjonane skuldast ulikgrad av landheving langs norskekysten, medminst landheving ytst på sørlands- og vestlandskysten.Dei oppgitte verdiane har ei estimert uvissepå –20 til +35 cm.Det er særleg knytt uvisse til kor raskt isen påGrønland og i Antarktis vil smelte. Forenkla mo-