işletmelerin lojistik faaliyetlerinde dış kaynak kullanımı

112
MRP II (Manufacturing Resource Planning – Üretim Kaynakları Planlaması);
bir imalat firmasının tüm kaynaklarının etkin olarak yönetimidir. MRP II, bir firma
işletim sistemi ve bazen de işletmenin bilgisayar modeli olarak adlandırılmaktadır.
MRP II, planlama, üretim, stok, satışlar ve nakit akışları ile ilgilenir. Yani
organizasyonun mühendislik, işlevsel ve finansal kaynaklarının planlanması için bir
araçtır. MRP sistemine, pazarlama, finans, kapasite planlaması gibi fonksiyonların
eklenmesiyle MRP II sistemi oluşmuştur (Talu, 2004).
MRP`nin yalnızca envanter yönetimini kompüterize eden rolünü arttıracak,
üretim için gerekli olan tüm kaynakları optimize etmeyi amaçlayacak, üretim ile
firmanın diğer fonksiyonlarını bütünleştirecek bir felsefeye gereksinim duyulması
sonucu MRP II ortaya çıkmıştır. Bir imalat firmasını tüm kaynaklarının etkin olarak
planlanması yöntemi olan Üretim Kaynakları Planlaması (Manufacturing Resources
Planning –MRP II) yaklaşımı bu anlayışın ürünü olarak 1980` lerde yazılım paketleri
olarak piyasalarda görülmeye başlandı. Ortaya konan bu yeni üretim yönetimi
yaklaşımını benimseyen firmalarda stokların düşmesi, müşteriye verilen hizmetlerin
kalitesinin artması, teslim zamanlarında meydana gelen gecikmelerin büyük ölçüde
önüne geçilmesi, satın alma, fason taşıma maliyetlerinin azalması ve makine
kullanım oranlarının artması, bu yaklaşımın dünya genelinde kabul görmesine yol
açmıştır (www.eniserdal.com). İşletmeler malzeme kaynağının yanı sıra iş gücü,
makine ve para kaynaklarını da en etkin bir şekilde planlamak ve kontrol etmek
zorundadır. Üretim kaynakları planlaması MRP sistematiğine bağlı olarak söz
konusu kaynakların da eşgüdümlü olarak planlanması ve kontrolünü gerçekleştiren
bir yaklaşımdır. Esas itibariyle MRP II malzeme ihtiyaç planlamasının yanı sıra,
makine ve işçilik kaynağına yönelik olarak da kapasite planlaması çalışmalarını
içerir (Talu, 2004).
MRP-II felsefesi yukarıdan aşağıya doğru bir yaklaşım sergiler. Başlangıç
noktası üst yönetimin geliştirdiği iş planıdır. Bu noktadan hareketle organizasyonun
daha alt kademelerine doğru işlem ve fonksiyonlar tanımlanır. MRP-II yaklaşımı
departmanlar arası iş bölümü ve iş birliği esası üzerine kurulmuştur. Takım oyunu