işletmelerin lojistik faaliyetlerinde dış kaynak kullanımı

lojistiği, kusurlu ürünlerin veya tekrar kullanılabilecek olan konteynırların
tüketiciden geri alınması süreci olarak görme eğilimindedirler. CLM (Council of
Logistics Management) tersine lojistiği şöyle tanımlamaktadır; “Hammaddelerin,
halen süreçte bulunan envanterlerin, bitmiş malların ve bunlar hakkındaki bilginin
tüketim noktasından üretim noktasına tekrar değer elde etme veya düzgün bir şekilde
elden çıkarma amacıyla verimli ve maliyet avantajlı akışını planlama, yürütme ve
kontrol etme sürecidir” (www.onlinekalite.com).
Atık temizleme ve arıtma lojistiği olarak da ifade edilebilecek lojistik
faaliyetler, bütün atık maddelerin (ambalaj, eski ürün), müşterilerin geri
gönderdikleri maddelerin, ve onlarla ilgili bilgi akışlarının planlanması, yönetimi,
uygulanması ve kontrolüdür. Dağıtımın tersine, mal akışı nedeniyle oluşabilecek
çevreye zararlı çıktıların önlenmesine yönelik işlemlerdir (Koban ve Keser, 2007).
Tersine lojistik iadeleri, defoluları, kapları veya kutuları ve paketleme
malzemelerini içerir. Tersine lojistik istenmeyen malzemelerin (kutular, şişeler gibi)
geri dönüştürülmesine ve iadelerin veya defoluların diğer mağazalara yeniden
dönmesine yardım ettiği için çevreye duyarlı lojistik olarak da bilinir. Çöpleri
sıkıştırma, taşıma ve depolama maliyetlerinden tasarruf etmeye yardımcı olur.
Tersine lojistiğin uygulama alanları çok fazladır. Ortalama bir perakendeci ve üretici
malların %5 ile %10’unun geri döneceğini öngörerek planlama yapmaktadır.
Katalogdan veya çarşıdan alışveriş yapan müşteriler satın aldıkları malların %35’ten
fazlasını geri getirmektedir (Keskin, 2006).
Tedarik zincirinin kapsamını belirlerken ham maddenin başlangıç
noktasından ürünün tüketildiği son noktaya kadar olan süreden söz edilmektedir. Bu
süre içinde ham maddeden tüketime doğru olan malzeme, bilgi ve hizmet akışının
yönetimine de “Lojistik” denir. 2000 yılı başında, CLM lojistiğin tanımına her iki
yöne doğru olan hareketi de almıştır ve artık lojistik sadece ham maddeden tüketime
değil, tüketimden ham maddeye de giden, yani geri dönüş yolunda olan malzemeleri
de kapsamaktadır. Bu faaliyet “Reverse Logistics”, “Geri Dönüş Lojistiği” veya
“Tersine Lojistik” olarak isimlendirilmektedir.
39