You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Tanımlanamayan, Çıktısı Ölçülemeyen Eğitimin İlkel Bir Denetim Yöntemi; “İnsanı İnsanla Kontrol” Çabası<br />
Osmanlı İmparatorluğunun kuramadığı eğitim<br />
ve okul sistemini yabancıların kendi amaçlarına<br />
hizmet amacıyla kurduğu bir vakıadır. İlk zamanlar<br />
ilkokullarda muallimlere rehberlik amacıyla oluşturulan<br />
denetim ekibi, özellikle ikinci meşrutiyet<br />
ile birlikte azınlık ve yabancı okulların kendi amaçlarına<br />
hizmet amacıyla yetiştirmeyi hedefledikleri<br />
insan kaynakları yetiştirme düzenini kontrol amacına<br />
yöneltildiyse de etkili olamadı.<br />
Cumhuriyet döneminde iş başında yetiştirme,<br />
rehberlik, öğrenmeyi teşvik gibi kulağa hoş gelen<br />
amaçlar için kurulduğu yazılsa da cumhuriyet tarihi<br />
boyunca, muin, müfettiş, denetmen, eğitim<br />
müfettişi, eğitim denetmeni, il eğitim<br />
denetmeni, maarif müfettişi<br />
gibi isimler alarak dönemine,<br />
erkin niyetine<br />
ve ülkenin gidişatına<br />
uygun rol kaptığı<br />
görülmektedir.<br />
Bazen, cumhuriyetin<br />
güçlü<br />
birer savunucusu,<br />
bazen<br />
dönemin etkili<br />
ideolojilerinin<br />
rüzgârına yelken<br />
açıp savrulma,<br />
bazen darbecinin<br />
eğitimdeki<br />
temsilcisi, bazen<br />
anayasal hak olan eğitimin<br />
ve etkilenmenin<br />
önüne konulan bariyerlerin<br />
koruyucusu konumundan kurtulamamış<br />
bir meslek grubu görüntüsünden<br />
kurtulamadı denetçiler. Soruşturmacı mı,<br />
denetleyici mi, öğretmen ve eğitim yöneticilerini<br />
bire bir kontrol ederek sınırlayan mı? Tarih boyunca<br />
bu rolleri tartışıladursun, yetişmeleri, mesleğe<br />
alınmaları, özlük hakları ile hep belirsiz ve başka<br />
meslek gruplarının etki, yönlendirme ve tahakkümü<br />
altında kalmış bir meslek grubudur eğitimin<br />
denetleyicileri.<br />
Bu makalede eğitimi algılama biçimi ve ülkemizde<br />
eğitim denetiminin kuruluş ve günümüze<br />
kadar olan serüveni tartışılacaktır.<br />
Eğitimde Ne Anlamalıyız<br />
Eğitimin insana dair bir faaliyet alanı olması,<br />
insanoğlunun varoluşundan beri biriktirdiği kültürün<br />
ürünü olması, etkileşimde bulunduğu dünyanın<br />
farklı coğrafyalarındaki insan topluluklarının<br />
etkileşimi sonucu şekillenmesi kendine özgü<br />
olmasındandır. Eğitim uygulamaları bu etkileşim<br />
oranında şekillenirken, belirleyici olan üreten toplumlardır.<br />
Üretici toplumlar, ürettiklerini pazarlarken<br />
ideolojilerini, hedeflerini, düşünme biçimlerini,<br />
hatta yaşam biçimlerini de transfer ederler.<br />
Çünkü eğitim sistemi bir toplumda; İdeoloji, bilgi<br />
ve hüner aktarma işlevini görmektedir. Bu niteliği<br />
ile toplumun üretim güçlerinin<br />
ve üretim ilişkilerinin ve de<br />
ideolojisinin yeniden üretilmesini<br />
sağlamaktadır.<br />
Bu nedenle toplumdaki<br />
siyasal aktörlerin<br />
meşruiyetinin<br />
sağlanması ve<br />
sürdürülmesiyle<br />
yakından<br />
bağlantılıdır.<br />
Bu işlevler bir<br />
toplumda salt<br />
eğitim kurumlarınca<br />
gerçekleştirilmemektedir.<br />
Aileden, işyerine,<br />
meslek örgütlerine,<br />
siyasal kurumlara<br />
uzanan bir kurumlar<br />
bütünü içinde yerine getirilmektedir.<br />
Eğitim kurumları<br />
da bu bütün içinde kendilerine düşen<br />
rolü yerine getirmektedir. Bu nedenle eğitim kurumlarının<br />
işlevi bu bütünlük içinde doğru olarak<br />
kavranabilir. 1<br />
Öte yandan eğitimin önemli işlevlerinden biri<br />
de “düşünme” eğitimidir. Günümüzde en çok karşılık<br />
bulan düşünme; bir sonuca varmak amacıyla<br />
bilgileri, kavramları incelemek, karşılaştırmak<br />
ve aralarında ilişkiler kurarak başka düşünceler<br />
üretmek işlemidir. Bu işlemlerin neticesinde ortaya<br />
çıkan zihinsel ürüne de düşünce denir. Okul-<br />
1. Tekeli, İlhan, İlkin Selim, Osmanlı İmparatorluğu’nda Eğitim ve<br />
Öğretim Sisteminin Oluşumu ve Dönüşümü, Türk Tarih Kurumu<br />
Yayını, Ankara 1999, s.1.<br />
112 Nisan / Mayıs / Haziran 2015 Yıl: 11 / Sayı: 33<br />
EĞİTİM-ÖĞRETİM VE BİLİM ARAŞTIRMA DERGİSİ
Change language