Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Maarif Müfettişlerinin İnceleme-Soruşturma Çalışmalarını Yürütürken Karşılaştıkları Sorunlar<br />
mektedirler. MEB (2015) tarafından yayımlanan<br />
“Maarif Müfettişleri Görev Standartları”na göre,<br />
maarif müfettişlerinin görevlerini herhangi bir<br />
baskı, etkileme ve yönlendirme olmaksızın yerine<br />
getirmeleri, siyasi, idari, ekonomik, sosyal ve kültürel<br />
etkilerden kaçınmaları beklenmektedir. Son<br />
dönemlerde denetim sistemine ilişkin bazı düzenlemeler<br />
yapılmakla birlikte, Bakanlık ve il düzeyindeki<br />
iki başlı denetim sisteminin maarif müfettişlerinin<br />
siyasi ve bürokratik baskılardan bağımsız hareket<br />
etmelerini güçleştirdiği söylenebilir. Maarif<br />
Müfettişleri Başkanlıklarının daha özerk bir yapıya<br />
sahip olacak şekilde yapılanması, eğitim sistemindeki<br />
denetim ve değerlendirmelerin daha sağlıklı<br />
ve verimli yapılmasına katkı sağlayacaktır.<br />
Maarif müfettişlerinin amirlerle yaşadıkları<br />
sorunların ise daha çok baskı gruplarının etkileme<br />
çabalarından kaynaklandığı görülmüştür.<br />
Bununla birlikte az da olsa (f=2) amirlerin maarif<br />
müfettişleri ile işbirliği yapmaktan ve bilgi/belge<br />
paylaşmaktan kaçındıkları yönünde görüş bildirenler<br />
olmuştur. Maarif müfettişlerinin öğretmenler<br />
ve okul yöneticileri ile yaşadıkları sorunların<br />
ise birbirine oldukça yakın olduğu belirlenmiştir.<br />
Maarif müfettişleri gerek öğretmenlerin gerekse<br />
okul müdürlerinin mevzuat konusunda bilgi sahibi<br />
olmadıkları, bu nedenle de suç teşkil edebilecek<br />
fiillerde bulunabildiklerini belirtmişlerdir. Bununla<br />
birlikte katılımcıların büyük bir çoğunluğu,<br />
okul müdürleri ve öğretmenlerin önyargılı davranabildikleri<br />
ya da müfettişlere ilişkin olumsuz ve<br />
katı tavırlarda bulunduklarını belirtmişlerdir. Bu<br />
durum bir nebze de olsa maarif müfettişlerinin<br />
yaptıkları işin doğasından kaynaklanmış olabilir.<br />
Eğitim sisteminde denetim; öğrenmeyi ve öğretmeyi<br />
etkileyen etkenlerin tümünün değerlendirilmesi<br />
ve daha etkili öğrenme-öğretme ortam<br />
ve koşullarının hazırlanması işidir (Aydın, 2014).<br />
Ancak eğitim sistemimizde müfettişler kurumun<br />
amacına ulaşması için çalışan personele yardım<br />
etme, yol gösterme, gelişimine katkıda bulunma<br />
gibi hizmetlerin yanında, personelin değerlendirilmesini<br />
ve yasa dışı eylemlerin soruşturulmasını<br />
da yapmaktadırlar (Şahin, Çek ve Zeytin, 2011).<br />
Müfettişlerin görev tanımlarında yer alan ve bazen<br />
birbirleri ile çelişen bu görevler, okul yöneticileri<br />
ve öğretmenlerin müfettişlerle sağlıklı iletişim<br />
kurmalarını engelleyebilmektedir. Bu durum aynı<br />
zamanda müfettişler üzerinde de olumsuz etkiler<br />
yaratabilmektedir. Örneğin Başer-Uras ve Çobanoğlu<br />
(2011) tarafından yürütülen bir çalışmada,<br />
maarif müfettişlerinin denetledikleri öğretmenler<br />
ile aralarındaki iletişimin zayıf olması, öğretmenlerin<br />
kendilerine karşı güvensiz, sevgisiz yaklaşmaları<br />
nedeniyle bireylerarası problemler ve tükenmişlik<br />
yaşadıkları belirlenmiştir. Bu nedenle<br />
maarif müfettişleri arasında işbölümü ve uzmanlaşmaya<br />
dayalı yeni bir sistem oluşturularak, öğretmenlerin<br />
ve okul yöneticilerin geliştirilmesi ile<br />
incelenmesi-soruşturulması işleri iki farklı birim<br />
tarafından yürütülebilir.<br />
Kaynakça<br />
Aydın, M. (2014). Çağdaş eğitim denetimi. Ankara: Gazi Kitabevi<br />
Balay, R., ve Engin, A. (2007). GAP Bölgesinde görev yapan ilköğretim<br />
müfettişlerinin tükenmişlik düzeyi üzerine bir araştırma.<br />
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(2), 205-<br />
232.<br />
Başar, H. (2000). Eğitim denetçisi. Ankara: Pegem Yayıncılık.<br />
Başaran, İ. E. (1985). Örgütlerde işgören hizmetlerinin yönetimi. Ankara:<br />
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları<br />
No: 139.<br />
Başer-Uras, M. ve Çobanoğlu, F. (2011). İlköğretim denetmenlerinin<br />
tükenmişlik düzeyleri ve nedenleri. Pamukkale Üniversitesi<br />
Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29), 125-136.<br />
Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi, Antalya: Siyasal<br />
Kitabevi.<br />
Burgaz, B. (1995). İlköğretim kurumlarının denetiminde yeterince<br />
yerine getirilmediği görülen bazı denetim rolleri ve nedenleri.<br />
Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11. 127-134.<br />
Çelik, İ. (2010). Eğitim müfettişlerinin inceleme ve soruşturma sürecinde<br />
yaptıkları hatalar, Yayımlanmamış Yüksek lisans tezi. Ankara:<br />
Ankara Üniversitesi-Eğitim bilimleri Enstitüsü.<br />
Gökçe, F. (1994). Eğitimde denetimin amaç ve ilkeleri. Hacettepe<br />
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 73-78.<br />
Kayıkçı, K., ve Uygur, Ö. (2012). İlköğretim okullarının denetiminde<br />
mesleki etik (Bir durum çalışması). Kuram ve Uygulamada Eğitim<br />
Yönetimi Dergisi, 18(1), 65-94.<br />
MEB. (2014). Millî eğitim bakanlığı rehberlik ve denetim başkanlığı<br />
ile maarif müfettişleri başkanlıkları yönetmeliği, Resmi<br />
Gazete, Sayı:29009. Erişim: http://mevzuat.meb.gov.tr/html/<br />
maarifmuf_0/maarifmuf_1.html<br />
MEB. (2015). Maarif müfettişleri görev standartları. Ankara: Milli<br />
Eğitim Bakanlığı, Rehberlik ve Denetim Başkanlığı.<br />
Özmen, F. ve Şahin, Ş. (2010). İlköğretim müfettişlerinin soruşturma<br />
görevini yerine getirirken karşılaştıkları sorunlar. Dicle<br />
Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 92-109.<br />
Taymaz, H. (1982). Teftiş: Kavramlar, ilkeler, yöntemler. Ankara:<br />
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, Yayın<br />
no:113.<br />
Ünal, A., ve Kantar, Ş. (2011). İlköğretim denetçi yardımcılarının<br />
sorunları. İlköğretim Online, 10(1). 180-196.<br />
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri.<br />
Ankara: Seçkin Yayıncılık.<br />
Memişoğlu, S.P. ve Sağır, M. (2008). İlköğretim kurumlarında görevli<br />
öğretmenlerin işbaşında yetişmelerinde müfettişlerin<br />
denetim rolüne ilişkin yönetici algıları. Abant İzzet Baysal Üniversitesi<br />
Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 69-84.<br />
Şahin, S., Çek, F., ve Zeytin, N. (2011). Eğitim müfettişlerinin mesleki<br />
memnuniyet ve memnuniyetsizlikleri. Kuram ve Uygulamada<br />
Eğitim Yönetimi, 17(2), 221-246.<br />
Yıl: 11 / Sayı: 33<br />
Nisan / Mayıs / Haziran 2015<br />
EĞİTİM-ÖĞRETİM VE BİLİM ARAŞTIRMA DERGİSİ<br />
61
Change language