Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Türkiye’de Maarif Müfettişlerinin Uygulamada Karşılaştıkları Sorunlar<br />
rin sultanı, ben ki yedi düvele hükmederim, (ancak)<br />
Bakı Kuluma sözüm geçmez.’’<br />
Bakı kulu ise; o yıllarda Fatih Sultan Mehmet<br />
tarafından kurulmuş müfettişlik müessesesidir.<br />
Atalarımızın müfettişe karşı bu anlayışının bugün<br />
ülkemizin müfettişliğinde, bizim açımızdan ise<br />
maarif müfettişliğinde ve müfettişlerinde egemen<br />
olmasını istiyoruz.<br />
Sayın Başbakanımız Ahmet Davutoğlu’un şu<br />
sözü ne kadar önemli ve anlamlıdır. “Müfettiş teftişe,<br />
denetime gittiği yerde çay bile içmeyecektir.”<br />
Bu söz, yıllardır Bakan, Başbakan düzeyinde olanların<br />
ağzından duyulmasına hasret kaldığımız alkışlanacak<br />
bir sözdür. Bu sözü gönülden alkışlıyor,<br />
bu sözü söylediği için Sayın Başbakanımız önünde<br />
saygıyla eğiliyorum. Ancak, teftişe gittiği kurumun<br />
başındaki zatın çayını içmeyi çok gören bir anlayışın<br />
sözden eyleme dönüşmesi yani gerçekleşmesi<br />
için bazı hassasiyetlerin gözetilmesi ve aşağıdaki<br />
şartların yerine getirilmesi gerekir.<br />
Maarif Müfettişi Alımlarıyla İlgili Öneriler<br />
a- Müfettiş seçimini yapan komisyon liyakatle<br />
seçilmeli ve kriterler liyakatle hazırlanmalı ve<br />
müfettişler liyakatli olanlardan seçilmelidir. Müfettişlik<br />
adalet dağıtan bir meslek olarak liyakat<br />
ister. Kaliteli, vicdanlı olmayı gerektirir. Bunun için<br />
de seçimi çok iyi yaparak emaneti ehline vermek<br />
hem dini, hem vicdani ve de insani bir görevdir.<br />
Nisa Suresi 58. Ayet, işi ehline vermek konusunda:<br />
“Allah size, mutlaka emanetleri ehil olanlara<br />
(sorumluluk ve adalet duygusu olanlara) vermenizi<br />
ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman<br />
adaletle hükmetmenizi emreder… )<br />
b- Müfettişlik mesleğine seçilenlerin ideolojik<br />
olmamasına özen gösterilmelidir. Çünkü ideolojisinde<br />
fanatik olan insan işinde adaletli olamaz.<br />
”…-Maide Suresi Ayet/9 : “… Birilerine olan öfkeniz,<br />
sizi onlar hakkında adaletsizliğe sevk etmesin”<br />
İdeolojik çalışan insan bu İlahi emre uymaz,<br />
uyamaz. Seçilen müfettiş; işini tarafsızlık ve adaletle,<br />
cesurca uygulayabilen, her türlü riski göze<br />
alarak, göğüs gererek teftiş ve soruşturmasını yapacak<br />
düşünce ve kişilikte olması gerekir.<br />
c- Müfettiş, yurtiçinde hizmet içi faaliyetlerle<br />
ve yurtdışı deneyimleriyle geliştirilmelidir.<br />
d- Unvanına yakışır yetki ve bilgiyle donatılmalıdır.<br />
e- Yine unvanına yakışır ücret alarak kimsenin<br />
çayına, çorbasına, arabasına minnet etmeyecek<br />
düzeyde, mesleki onurunu koruyacak oranda ücret<br />
almalıdır.<br />
f- Mesleki güvencesi olmalıdır.<br />
g- Maarif Müfettişliği için eğitimden gelenlerin,<br />
en az 5 yıl öğretmenlik, üç yıl müdür yardımcılığı,<br />
üç yıl okul müdürlüğü yapmış ve belgelere dayalı<br />
olarak bu görevlerde başarısını kanıtlamış olanların<br />
sınava katılabilmeleri ölçütü getirilmelidir.<br />
Hukuk, iktisat, İşletme gibi alanlardan gelenlerin<br />
de; müfettişlik sınavını kazanmaları durumunda<br />
hâkimlik-savcılık, kaymakamlık, avukatlık<br />
mesleklerinde olduğu gibi çok ciddi bir yetişme<br />
sürecine tabi tutulmaları gerekmektedir.<br />
g- Müfettiş yardımcısı alımlarında yeterlilik<br />
üzerinde çok ciddi durulması gerekir. Bunun için<br />
Denetim Görevlilerinin Uyacakları Meslekî Etik Davranış<br />
İlkeleri Hakkında Yönetmelik’te yazıya geçirilmiş<br />
ölçütler esas alınmalıdır.<br />
Sözlü sınav veya mülakat komisyonundan ayrı<br />
olarak bir komisyon daha kurulmalıdır. Ya da yasayla<br />
belirlenen komisyona aşağıda statüleri verilmiş<br />
unvanlar da ilave edilmelidir. Bu ikinci komisyon<br />
kurulacaksa, vereceği puanların ortalaması ile<br />
birinci komisyonun vereceği puanın ortalaması<br />
sözlü/mülakat puanı olmalıdır.<br />
İkinci Komisyonun Yapısı: Müsteşar veya Rehberlik<br />
ve Denetim Başkanının Başkanlığındaki<br />
Diğer Üst Yöneticilere ek olarak; akademisyen bir<br />
psikiyatrist; akademisyen bir psikolog; akademisyen<br />
bir sosyolog veya kişisel gelişim uzmanı; alanı<br />
eğitim yönetimi ve denetimi olan bir akademisyen;<br />
büyük illerden birinin maarif müfettişleri başkanı<br />
da komisyonda bulunmalıdır.<br />
Aksi olursa, yani bu hassasiyetler yerine getirilmeden<br />
göreve alınan, her müfettişten; her türlü<br />
baskıya karşı tarafsızlığını muhafaza etmesi, siyasî,<br />
idarî, ekonomik, sosyal ve kültürel etkilerden kaçınabilmesi<br />
gibi etik davranışları beklemek ütopya<br />
olmaktan öte geçemez.<br />
Maarif Müfettişliği Yardımcılığına alımların<br />
iki kanaldan oluşu (eğitim içi ve dışı), yerinde bir<br />
düzenlemedir. Çünkü hem eğitim, hem de hukuk,<br />
siyasal, iktisat, işletme gibi alanlardan mezun<br />
olanların döner sermayeli kurumlar ile işletmelerin<br />
denetim ile soruşturma alanlarında değerlendirilmeleri<br />
resmen olmasa da uygulamalı olarak<br />
görevlendirilmeleri denetim ve soruşturmalara<br />
uzmanlık katkısı sağlayarak kalite getirecektir.<br />
78 Nisan / Mayıs / Haziran 2015 Yıl: 11 / Sayı: 33<br />
EĞİTİM-ÖĞRETİM VE BİLİM ARAŞTIRMA DERGİSİ
Change language