egitimebakis33sayi

İlkokul Yöneticilerinin Öğretmen Denetim
Uygulamalarının Değerlendirilmesi
Yrd. Doç. Dr. Durdağı AKAN
Atatürk Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi
Mevsim ZENGİN
Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Öğrencisi
Denetim, örgütsel eylemlerin kabul edilen
amaçlar doğrultusunda, saptanan ilke ve kurallara
uygun olup olmadığının anlaşılması (Aydın, 2000)
ve her örgütte olması gereken yönetimsel süreçtir
(Erdem ve Eroğul, 2012). Denetimde temel amaç
plan ile uygulamaları karşılaştırarak, hedeflerin
gerçekleştirilme derecelerini saptamak; örgütün
etkililik, ekonomiklik ve verimlilik düzeylerini yükseltmek
ve geliştirmektir (Gönülaçar, 2007). Denetim
sonuçları ile beslenmeyen kurumlar eksikliklerini
ve sorunlarını bulup gidermede rastlantılara
bağlı kalmaktadır. Denetimle bunlar, rastlantı
olmaktan çıkarılarak karar organlarının önünde
sağlıklı verilere dönüşür (Yalçınkaya,1992). Yapılan
araştırmalar, denetim etkinliklerinin eğitim kurumlarında
üretkenlik ve örgütsel etkililik üzerinde
olumlu etkileri olduğunu göstermiştir (Başar,
1993).
Denetimle ilgili yapılan tüm bu tanımlamaları
kapsayan genel bir tanım yapılacak olunursa; yapılmış
ve yapılmakta olan işlerin mevzuata, belirlenen
amaç ve temel ilkelere uygunluğunu, doğruluğunu,
düzenliliğini, verimliliğini, etkililiğini,
ekonomikliğini; objektif, geçerli, güvenilir ölçütlere
göre ortaya koyma, değişim ve gelişime yönelik
öneriler hazırlama ve rehberlikte bulunma süreci
olarak ifade edilebilir (Memduhoğlu ve Taymur,
2009).
Eğitimin bir alt sistemi olarak denetim, bütün
örgütlerde olduğu gibi eğitim örgütlerinde de çok
önemli bir süreçtir (Yılmaz, 2009). Denetim eğitim
amaçlarının gerçekleşme düzeyini belirlemeyi
ve geliştirmeyi amaçlar (Aydın, 2000). Glickman
(1990) denetim kavramını öğretmene yapılan
doğrudan yardım, programın, eğitimcilerin, grupların
geliştirilmesi yoluyla öğretimi geliştiren okul
işlevi olarak tanımlamıştır.
Eğitimin amaçlarının gerçekleşmesi ve eğitim
örgütlerinin etkililiğinin sağlanması denetimin
amaç ve ilkelerine uyulmasıyla gerçekleşebilir
(Gökçe, 1994). Eğitim denetiminde eğilim, artık
klasik anlayışta olduğu gibi, mevcut durumu belli
ölçütler temelinde değerlendirmek ve buna göre
bazı önlemler almaktan öte, sürekli olarak iyileştirme
ve geliştirmeyi temel alan ‘geliştirici denetim’
anlayışına doğru kaymaktadır. Böyle bir anlayışta
denetimin başarılı olması, denetçinin çok yönlü
olarak kendisini yetiştirebilmesi ve iyi insan ilişkileri
bilgi ve becerisine sahip olmasına bağlıdır
(Özmen ve Güngör, 2008). Denetimin temel amacı
okulun etkililiğini sağlamak ve sürdürmektir. Okulun
etkili olabilmesi örgütsel, yönetsel ve eğitsel
amaçlarının planlanan düzeyde gerçekleşebilmesine
bağlıdır (Kurt, 2009).
Kuşkusuz eğitimin niteliğini etkileyen pek çok
etken vardır. Bu etkenlerin en önemlilerinden biri
de öğretmendir (Erden, 1994). Öğretmen kalitesi
ve akademik başarı günümüzde eğitimin odak
noktası haline gelmiştir (Brown, 2010). Öğretmen
yetiştirme politikaları ne kadar iyi olursa olsun, her
gün biraz daha gelişmekte olan teknoloji, giderek
artan sosyo-ekonomik sorunlar ve çağın getirdiği
yenilikler karşısında, öğretmenin başarısını sürdürebilmesi
için sürekli olarak geliştirilmesi ve eğitim
etkinliklerinde desteklenmesi gerekmektedir
(Taymaz,1993). Milli Eğitim Bakanlığı’nın yeni denetim
anlayışında bu görev okul yöneticilerinden
beklenmektedir.
Yılmaz’a (2009) göre okul yöneticilerinin rollerinde
meydana gelen değişimler de okul yönetici-
Yıl: 11 / Sayı: 33
Nisan / Mayıs / Haziran 2015
EĞİTİM-ÖĞRETİM VE BİLİM ARAŞTIRMA DERGİSİ
89