• MESLEKİ YAZILARBir başka ifadeyle 3568 sayılı yasayla meslek mensuplarınaverilen yetkilere ilişkin mali sorumluluk,Vergi Usul Kanununun 4 mükerrer 227 nci maddesiile düzenlenmiş bulunmaktadır. Vergi beyannamelerinin,3568 sayılı Kanuna göre yetki almış meslekmensupları tarafından da imzalanması mecburiyetiile mali sorumluluğa ilişkin usul ve esaslar ise 4 SıraNo.lu Vergi Beyannamelerinin Serbest Muhasebecive Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerce İmzalanmasıHakkında Genel Tebliğ 5 ile yapılmıştır.Biz yazımızda meslek mensuplarına V.U.K.’unmükerrer 227 inci maddesi kapsamında yüklenenmüteselsil sorumluluk müessesesine 3568 sayılıyasa ve bu kapsamda yayımlanan ikincil mevzuattayer alan düzenlemeler ışığı altında yer vereceğiz.Ayrıca meslek mensuplarının, en genel tabiriyledefterlerini tuttukları mükelleflerinin bilerek kullandıklarıveya harici araştırmayı gerektirmedensahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı olduğuanlaşılabilen belgelerinden, miktar veya tutar itibariyleişletmenin faaliyet konusu veya iş hacmiylemütenasip olmayan belgeleri ile ticari örf ve teamüleuygun olmayan belgeleri karşısındaki sorumluluklarınıirdelemeye çalışacak konu hakkındakigörüş ve önerilerimize yer vereceğiz.2- MÜŞTEREK VE MÜTESELSİLEN SORUMLULUKKAVRAMLARI:Sorumluluk kavramı Türk Dil Kurumu’nun BüyükTürkçe Sözlüğü’nde “Kişinin kendi davranışlarınıveya kendi yetki alanına giren herhangi birolayın sonuçlarını üstlenmesi, sorum, mesuliyet”olarak, Ceza Yargılama Yöntemi Yasası TerimleriSözlüğünde “Uyulması gereken bir yargıya, bir kuralya da yetkili üstün verdiği buyruğa uyulmamasıüzerine suçlu düşme durumu” olarak, Felsefe TerimleriSözlüğünde ise “Kişinin kendi eylemleriniya da kendi yetki alanına giren herhangi bir olayınsonuçlarını üstlenmesi” şeklinde tanımlanmıştır.Sorumlu kavramı ise yine Türk Dil Kurumu’nun BüyükTürkçe Sözlüğü’nde “üstüne aldığı veya yaptığıişlerden dolayı hesap vermek zorunda olan, sorumluluktaşıyan (kimse) şahıs” olarak tanımlanmıştır. 6Müteselsil sorumluluk hallerine (mülga) 818 sayılıBorçlar Kanunu’nun 7 “müteselsil mesuliyet”bölümünün haksız fiil alt başlıklı 50 inci maddesinde“birden ziyade kimseler birlikte bir zarar ikaettikleri takdirde kışkırtan ile asıl fail ve fer’an4 10/1/1961 tarih ve 10703 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.5 29/06/1997 tarih ve 23034 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.6 www.tdk.gov.tr7 29/04/1926 tarih ve 359 sayılıResmi Gazete’de yayımlanmıştır.methali olanların, tefrik edilmeksizin müteselsilensorumlu olacakları” hüküm altına alınmıştır.6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu’nun 8 “SorumlulukSebeplerinin Çokluğu” ana başlıklı bölümününmüteselsil sorumluluk alt başlıklı 61 inci maddesindeise “Birden çok kişi birlikte bir zararasebebiyet verdikleri veya aynı zarardan çeşitlisebeplerden dolayı sorumlu oldukları takdirde,haklarında müteselsil sorumluluğa ilişkin hükümleruygulanır.” Hükmü yer almaktadır. Müteselsilkelimesinin anlamı ise Türk Dil Kurumu’nun BüyükTürkçe Sözlüğü’nde “zincirleme” olarak tanımlanmıştır.Yine aynı sözlükte “müştereken”kelimesi “Ortaklaşa, birlikte, el birliğiyle” olaraktanımlanmıştır.Vergi Hukukunda “vergi sorumluluğu” ile birlikte“müteselsil (zincirleme) sorumluluk” sözkonusudur. Müteselsil sorumluluk, bir vergi borcuile ilgili olarak aynı anda birden fazla kişininsorumlu olması anlamına gelmektedir. Müteselsilsorumluluk durumlarında vergi idaresi alacağınınbir kısmını veya tamamını borçluların herhangibirinden isteme hakkına sahiptir. 9 Ancakmeslek mensupları açısından müştereken ve müteselsilsorumluluk uygulaması; vergi inceleme raporuile tespit edilen meslek mensupları hakkında vergidairelerince yapılacak takibat, vergi ve ceza tahakkukunun( asıl mükellef adına ) kesinleşmesindensonra başlatılacak ve tahakkuku kesinleşen vergi vecezanın tahsiline yönelik olacaktır. Buradaki takibatödeme emriyle başlayacaktır. Sorumluluğu tespitedilen meslek mensupları ile ilgili takibat, bu meslekmensuplarının bağlı bulunduğu vergi dairelerinceyerine getirilecektir.3- 3568 SAYILI SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜ-ŞAVİRLİK VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK KANUNUKAPSAMINDA YAPILAN DÜZENLEMELER:3568 sayılı Kanunun 2-A maddesinde muhasebecilikve malî müşavirlik mesleğinin konusu şu şekildetarif edilmiştir:Gerçek ve tüzelkişilere ait teşebbüs ve işletmelerin;a) Genel kabul görmüş muhasebe prensipleri veilgili mevzuat hükümleri gereğince, defterlerinitutmak, bilanço, kâr-zarar tablosu ve beyannameleriile diğer belgelerini düzenlemek ve benzeri işleriyapmak.b) Muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek,8 04.02.2011 tarih ve 27836 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.9 BİLİCİ, Nurettin: Vergi Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2005,sy.5658BÜLTEN • TEMMUZ-AĞUSTOS 2012
işletmecilik, muhasebe, finans, malî mevzuat vebunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemekveya bu konularda müşavirlik yapmak.c) Yukarıdaki bentte yazılı konularda, belgelerinedayanılarak, inceleme, tahlil, denetim yapmak,malî tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılıgörüş vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek,tahkim, bilirkişilik ve benzeri işleri yapmak.Muhasebecilik ve mali müşavirlik mesleğininesas konuları ilgili yasanın 2/A-a bendinde hükümaltına alınmış olup, “b” ve “c” bentlerinde belirtilenmeslek konuları ise genellikle süreklilik arzetmeyen daha tali nitelikte faaliyetlerdir. SerbestMuhasebeci ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlerinmüştereken ve müteselsil sorumluluğunundayandırıldığı esas faaliyetler ilgili maddenin “a”bendinde hüküm altına alınan “defter tutma” ve “bilanço kar-zarar tablosu, beyanname düzenleme ”faaliyetlerdir.Meslek mensuplarının çalışma usul ve esasları“Serbest Muhasebeci, Serbest Muhasebeci MaliMüşavir ve Yeminli Mali Müşavirlerin Çalışma Usulve Esasları Hakkında Yönetmelik” ile belirlenmiştir.İlgili yönetmeliğin “sorumluluk” başlıklı 8 incimaddesinde, meslek mensuplarının sorumluluklarıdüzenlenmiş olup, ilgili madde ; “a) Sosyal Sorumluluk: Meslek mensupları; mesleğiifa ederken toplum ve Devlete karşı sorumluluktaşırlar.b) İşletme sahip ve yöneticilerine karşı sorumluluk:Meslek mensupları, işletme sahip ve yöneticilerine,isabetli karar alabilmeleri için doğruve güvenilir bilgiler sağlarlar.c) Meslektaşlara karşı sorumluluk: Meslekmensupları, ilgili yönetmelikler çerçevesinde vemesleki eğitimde birbirlerine her türlü bilgiyi vermekve aktarmak sorumluluğunu taşırlar. Mesleğingelişmesi ve sağlam temellere oturtulması için aralarındagerekli dayanışmayı kurarlar.” hükümlerineyer verilmiştir.Meslek mensuplarına Vergi Usul Kanunu’yla hükümaltına alınan mali sorumluluğun yanında ilgiliyönetmelikle de genel anlamda bir sorumluluk yüklenmiştir.Diğer taraftan, yukarıda yer verdiğimiz sorumluluklarınyanında “Serbest Muhasebeci veSerbest Muhasebeci Mali Müşavirlerin Vergi UsulKanunu’nun Mükerrer 227’nci Maddesine Göre İmzalanacakVergi Beyannamelerinde Uyulacak Esaslaraİlişkin Mecburi Meslek Kararı”yla da 10 bazı sorumluluklargetirilmiştir.İlgili meslek kararının amacı; Vergi UsulKanunu’nun mükerrer 227 inci maddesine göre 3568Sayılı Kanun’a göre yetki almış Serbest Muhasebeciler,Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve YeminliMali Müşavirler tarafından vergi beyannamelerininimzalanması hizmetlerinde meslek mensuplarınınçalışmalarının düzenlenmesi olarak belirlenmiştir.İlgili mecburi meslek kararı V.U.K.’un mükerrer227 inci maddesine göre vergi beyannamelerininekinde sunulan finansal tabloların ve hesap özetlerinindefter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağınıoluşturan belgelere uygunluğunu saptamaya yönelikmesleki çalışma esaslarını kapsamaktadır.3568 Sayılı Meslek Yasasının 12 inci maddesi ileV.U.K.’un mükerrer 227’inci maddesinde yer alanYeminli Mali Müşavirlerin tasdik işleri ile ilgili çalışmalarbu mecburi meslek kararı kapsamı dışındabırakılmıştır.V.U.K.’un mükerrer 227 inci maddesine göremeslek mensupları, imzaladıkları vergi beyannamelerindeyer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bukayıtların dayanağını oluşturan belgelere uygun olmamasındandolayı ortaya çıkan vergi ziyanına bağlıolarak salınacak vergi, ceza ve gecikme faizlerindenmükellefle birlikte müştereken ve müteselsilensorumlu tutulurlar. Bu sorumluluğun sınırları ilgilikararın 16’ncı maddesinde düzenlenmiştir. Ancakortaya çıkan vergi ziyanına bağlı olarak salınacakvergi, ceza ve gecikme faizlerinden meslek mensubununmükellefle birlikte müştereken ve müteselsilensorumlu tutulması iki koşula bağlanmıştır.Birinci Koşul; vergi beyannamelerinde yer alanbilgilerin defterlere uygunluğudur. Bu hükümle,vergi beyannamelerinin imzalanmasında meslekmensubunun yüklendiği görev ve sorumluluk yalnızdefterlere dayanan bilgilerle sınırlandırılmaktadır.Bu sınırlamaya defterlerin onayları ile ilgilibilgiler gibi şekli olanlarda dahil olmak üzere muhasebekayıtlarına uygun olarak hazırlanan vergibeyannamelerinin ekindeki finansal tablolar ilehesap özetleri de dahildir.İkinci Koşul; söz konusu defterlerdeki kayıtlarındayanaklarını oluşturan belgelere uygunolmasından, meslek mensubunca V.U.K.’un mükerrer227 inci maddesinde belirtilen hükümlerçerçevesinde yapacağı şekli inceleme anlaşılmalıdır.Burada belgelere uygunluk dışında, defter10 18.10.2001 tarih ve 24557 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.• MESLEKİ YAZILARBÜLTEN • TEMMUZ-AĞUSTOS 2012 59
- Page 3 and 4:
4Oniki yıldır titiz çalışmalar
- Page 5 and 6:
BAŞLARKENDeğerli Meslektaşlarım
- Page 7 and 8:
YENİ MESLEKTAŞLARIMIZBELGELERİN
- Page 9 and 10: laştırmaktı. Yani vergi kaygıs
- Page 11 and 12: yerde tehdit eder.” sözünü hat
- Page 13 and 14: İŞ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞ
- Page 15 and 16: İsrail, kuzey sahili açıklarınd
- Page 17 and 18: dışa bağımlılık gerektirmemel
- Page 19 and 20: Türkiye’nin Bono*’su dediler.
- Page 21 and 22: EKONOMİDE TATSIZ SONBAHARProf. Dr.
- Page 23 and 24: Peki bu durumda biraz nefes almak n
- Page 25 and 26: KitapKörleşmeAli İrfan YILMAZSMM
- Page 27 and 28: FİNANSMAN GİDER KISITLAMASISalim
- Page 33 and 34: devrinde tevkifat uygulaması için
- Page 35 and 36: YAPILAN SON DEĞİŞİKLİKLERÇER
- Page 37 and 38: gulanacak vergi indirimi oranı %90
- Page 39 and 40: tarihinden sonra ise kalan süre ka
- Page 41 and 42: envanter ile bilanço düzenler ve
- Page 43 and 44: fiilen ortada bulunmayanlar, yukar
- Page 45 and 46: veya kooperatifin ise iflas işleml
- Page 47 and 48: leri ve finansal durumu hakkında f
- Page 49 and 50: KISMİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİN
- Page 51 and 52: ÖRNEKLERLE SİGORTALININALACAĞI S
- Page 53 and 54: işçi 30.05.2010 tarihinde iş kaz
- Page 55 and 56: Ortalama günlük kazanç: 714,97/
- Page 57 and 58: yetlerinin sona erdiği tarihten it
- Page 59: SERBEST MUHASEBECİ 1 VE SERBEST MU
- Page 63 and 64: Diğer taraftan aynı maddenin 3 ü
- Page 65 and 66: i bilmeden kullandığı belirlenen
- Page 67 and 68: meslek mensubunun ortalama 50 ila 2
- Page 69 and 70: YENİ TÜRK TİCARET KANUNU'NAGÖRE
- Page 71 and 72: zarar gören kişinin şikâyetine
- Page 73 and 74: ve yasal gündemin belirlenmesinden
- Page 75 and 76: programlarının Tarım ve Köyişl
- Page 77 and 78: -IV-6337 SAYILI TÜRK AKREDİTASYON
- Page 79 and 80: Ayrıca, Sosyal Güvenlik Kurumu Ba
- Page 81 and 82: kümlü bulundukları kuralları, b
- Page 83 and 84: -XIX-41 SERİ NO’LU MOTORLU TAŞI
- Page 85 and 86: iradenin şirketin parasının kull
- Page 87 and 88: YARGI KARARLARIT.C.DANIŞTAYDÖRDÜ
- Page 89 and 90: adı geçen Şahıs ve müzakereler
- Page 91 and 92: Diğer taraftan, İşletmenize kay
- Page 93 and 94: olduğu,- 4/2 nci maddesinde, bir h
- Page 95 and 96: olmayan gayrimenkullerin kiralanmas
- Page 97 and 98: irinci fıkrasının (k) bendinde b
- Page 99 and 100: sı zorunlu defterlerde;-Tasdik iş
- Page 101 and 102: nizasyon hizmetleri, pazar araştı
- Page 103 and 104: in, kiralamak veya çeşitli şekil
- Page 105 and 106: GECİKME ZAMMI ORANLARIDönemi Ayl
- Page 107 and 108: PERAKENDE SATIŞ FİŞİ, YAZAR KAS
- Page 109 and 110: İŞSİZLİK ÖDENEĞİ VE SÜRESİ
- Page 111 and 112:
ÖZEL USULSÜZLÜK CEZALARI• Fatu
- Page 113 and 114:
57 103 Yıllık İzin Ücretini Yas
- Page 115 and 116:
5510 - Madde: 102İDARİ PARA CEZAL
- Page 117 and 118:
• Defter Kayıtlarının Geçersi
- Page 119 and 120:
• Ticaret Sicil Memurluklarınca
- Page 121 and 122:
DİĞERARAÇ MUAYENE ÜCRETLERİOto