Doküman - asmmmo

• MESLEKİ YAZILARtutulmuşlardır. İlgili düzenlemeyi iki açısından elealacak olursak;Birincisi, ilgili genel tebliğin “Amaç” başlıklıbirinci bölümünde Serbest muhasebeci ve serbestmuhasebeci mali müşavirlerin, bu işlemlerinden(3568 sayılı yasanın 2-A-a maddesinde hüküm altınaalınan yetkiler) dolayı ortaya çıkacak mali sorumluluğunV.U.K.’unn mükerrer 227 nci madde ilehüküm altına alındığı, buna göre, vergi beyannamelerinin3568 sayılı Kanuna göre yetki, almış meslekmensupları tarafından da imzalanması mecburiyetinigetirmeye Maliye Bakanlığı’nın yetkili olduğu, busuretle, beyannameyi imzalayan meslek mensupları,imzaladıkları beyannamelerde yer alan bilgilerindefter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkileden belgelere uygun olmamasından dolayı ortayaçıkan vergi ziyaına bağlı olarak salınacak vergi,ceza ve gecikme faizlerinden mükellefle birliktemüştereken ve müteselsilen sorumlu tutulacağı, birbaşka deyimle meslek mensuplarına verilen yetkilereilişkin mali sorumluluk, Vergi Usul Kanunununmükerrer 227 nci maddesi ile düzenlenmiş olduğu,anılan madde ile verilen yetki çerçevesinde ilgiliyasal düzenlemeye ilişkin usul ve esasların bu Tebliğlebelirlendiği hüküm altına alınmıştır.Tebliğin amaç bölümünde de belirtildiği üzereilgili genel tebliğ ile ancak “imzaladıkları beyannamelerdeyer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bukayıtların dayanağını teşkil eden belgelere uygunolmaması” hususuyla ilgili usul ve esaslar hakkındadüzenlemeler yapılabilir. Bunun dışında bir sorumlulukgetirilemeyeceği, aksi taktirde bu Tebliğ’insöz konusu kısmının yasal dayanaktan yoksun olacağıve hukukende geçerli olmayacağı sonucu ortayaçıkmaktadır. Sonuç itibariyle meslek mensuplarınınimzaladıkları beyannamelerde yer alan bilgilerindefter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını teşkileden belgelere uygun olmamasıyla ilgili getirilenmali sorumluluk dışında, bilerek kullandıklarıveya harici araştırmayı gerektirmeden sahte veyamuhteviyatı itibariyle yanıltıcı olduğu anlaşılabilenbelgelerden, miktar veya tutar itibariyle işletmeninfaaliyet konusu veya iş hacmiyle mütenasip olmayanbelgelerden ve ticari örf ve teamüle uygunolmayan belgelerden de sorumlu tutulamayacaklarıortaya çıkmaktadır.İkincisi; Olamayacağını yukarıdaki paragraftaaçıklamış olmakla birlikte ilgili düzenlemenin yasalolduğu varsayımı altında bile meslek mensuplarınabu tür sorumlulukların yüklenemeyeceği kanaatindeyim.Şöyle ki;Bir faaliyetin, işlemin veya belgenin doğruluğuancak harici araştırmayla mümkündür. Gider veyamaliyet kapsamında gelen belgelerin sadece belgeyebakarak sahte olmadığını anlamak yapılan fiilialım satımın sonucunda düzenlenmiş bir belge olduğuyönünde karar vermek bazı istisnalar dışında( mükellefin faaliyet konusuyla yakından uzaktanilgisi olmayan mal alımlarını veya giderleri yansıtanbelgeler gibi ) çok zordur. Uygulamada SM veSMMM’ler kendilerine mükellefler tarafından getirilenbelgeleri yasal defterlere kaydetmekte ilgilidönem sonlarında ise beyannamelerine yansıtarakbeyannamelerini ve eki mali tabloları hazırlamaktadırlar.Burada meslek mensubu belgenin son aşamasındamüdahil olmakta mal alım, satım ve gideryapılması aşamalarında müdahilliği olmamaktadır.Yani belgeleri düzenleyen mükellefler nezdinde incelemeyapmamakta, ilgili kişilerin işyeri ile depolarınınmevcut olup olmadığını, taşıma kapasitesininolup olmadığı gibi hususları araştıramamaktadır.3568 sayılı yasa kapsamında SM ve SMMM’lerinbilgi isteme, inceleme ( karşıt inceleme vb.), gibigerçek durumu ortaya çıkarabilecek yetkileri bulunmamaktadır.Yani SM ve SMMM’ler isteseler bilebelgelerin doğruluğunu araştıramayacaklardır. Çünküböyle bir yetkileri bulunmamaktadır.Diğer taraftan inceleme ve bilgi isteme yetkisiolmayan meslek mensuplarının miktar veya tutaritibariyle işletmenin faaliyet konusu veya iş hacmiylemütenasip olmayan belgelerden sorumlututulmasının da doğru olmadığı kanaatindeyim. İlgilihükme baktığımızda işletmenin faaliyet konusuveya iş hacmiyle mütenasip olmayan belgeleriayırmalarının bütün sektörlerdeki belgelerin miktarve tutarları ile işletmelerin faaliyet konuları arasındakiilişkiyi ortaya koymalarıyla mümkün olabileceğihususu birlikte değerlendirildiğinde bu hususundaimkansız olduğu ortaya çıkmaktadır. Ayrıca hermeslek mensubunun ortalama 50 – 200 arası müşterisiolduğu ve bunlarında ortalama 70 sektörde faaliyettebulunduğu göz önünde bulundurulduğundabunun zorluğu bir kat daha artmaktadır.Yukarıda yaptığımız açıklamalar birlikte değerlendirildiğinde,“belgelerin sahteliğinin” miktarveya tutar itibariyle işletmenin faaliyet konusuveya iş hacmiyle mütenasip olmadığı” ile “ticariörf ve teamüle uygun olmadığının”, anlaşılabilmesigenellikle harici bir araştırma yapılmasını gerektirecektir.Bu konular SM ve SMM’lerin görev ve yetkileridışında olup, bu konulardan ancak tasdik yetkisibulunan YMM’ler sorumlu tutulabilir. Aksi halde,muhtelif faaliyetlerde bulunun mükelleflerden (her64BÜLTEN • TEMMUZ-AĞUSTOS 2012