Doküman - asmmmo

• ÖZELGELERmaddesinin ikinci fıkrasında kooperatifler kurumlarvergisi mükellefleri arasında sayılmış, 4 üncü maddesininbirinci fıkrasının (k) bendinde ise, tüketimve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, anasözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması,yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazançüzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklaradağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş görülmesineilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilenuyan kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olduğuhükme bağlanmıştır.Bu hükümlere göre, kooperatifler yukarıda belirtilenşartların tamamını taşımaları halinde kurumlarvergisinden muaf olacaklardır. Öte yandan, tarımsalkalkınma kooperatiflerinde esas amaç, ortaklarcaüretilen ürünlerin kooperatif tarafından en elverişlikoşullarda pazarlanarak, elde edilen kazancın ortaklarakooperatifte yaptıkları işlem oranında risturnolarak dağıtılmasıdır.1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin"4.13. Kooperatifler" başlıklı bölümünde, muafiyetşartları detaylı olarak açıklanmış, takip eden bölümlerdeise ortak dışı işlemler kooperatif türlerine göreayrıntılı olarak örneklendirilmiş; "4.13.1.4. Sadeceortaklarla iş görülmesi" başlıklı bölümünde de, "Kooperatiflerortaklarının belirli ekonomik çıkarlarınınve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarınınsağlanıp korunmasını amaçladıkları için faaliyetinnormal olarak sadece ortaklarla sınırlı olması gerekmektedir.Bu nedenle, bir kooperatifin kurumlarvergisi muafiyetinden yararlanabilmesi için ana sözleşmesindesadece ortaklarla iş görülmesine ilişkinhüküm bulunması ve fiilen de bu hükme uyulmasıgerekmektedir. Ortak dışı işlemler, sadece ortak olmayanlarlayapılan işlemleri değil, ortaklarla kooperatifana sözleşmesinde yer almayan konulardayapılan işlemleri de kapsamaktadır." açıklamasınayer verilmiştir.Kooperatifçe yapılan bir işlemin ortak içi işlemolarak dikkate alınabilmesi için işlem, faaliyet amacına,diğer bir ifadeyle, kooperatifin ana sözleşmesindebelirtilen uğraşı konusuna dahil olmalıdır vefaaliyet amacına dahil olan işin münhasıran kooperatifortağıyla yapılması gerekmektedir.Ayrıca anılan Tebliğin, "4.13.1.4.1. Üretim kooperatiflerindeortak dışı işlemler" başlıklı alt bölümünde,üretim kooperatiflerinin, ortaklarından aldığıürünleri, niteliğinde herhangi bir değişiklik yapmadanüçüncü kişilere satmalarının ortak dışı işlemsayılmadığı, ortaklardan alınan ürünlerin bir takımişlemlerden geçirildikten sonra niteliği değiştirilmişolarak üçüncü kişilere satılmasının ise ortak dışı işlemsayılacağı açıklamalarına yer verilmiştir.Buna göre, Kooperatifinizin 5520 sayılı KurumlarVergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının(k) bendinde belirtilen şartlar ile konuya ilişkinaçıklamaların yer aldığı 1 Seri No.lu Kurumlar VergisiGenel Tebliğinde belirtilen şartları taşıması halindekurumlar vergisi muafiyet hükmünden yararlandırılmasımümkün bulunmaktadır.Ancak, Kooperatifinizce PTT acenteliği yapılması,sahip olunan gayrimenkullerin kiralanması vb. şekildeortak dışı işlemlerin gerçekleştirilmesi halindekurumlar vergisi mükellefiyetinizin tesis edilmesi,bu faaliyetlerden elde edilen gelirler de dahil olmaküzere tüm kazanç ve iratlarınızın kurum kazancı olarakbeyan edilerek mükellefiyetle ilgili diğer ödevlerinde yerine getirilmesi gerektiği tabiidir.KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN :KDV Kanununun;- 1/1 maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, ziraifaaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılanteslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,- 17/1-a maddesinde, genel ve katma bütçeli daireler,il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunlarınteşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayelikuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları,kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,siyasi partiler ve sendikalar, kanunla kurulanveya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları,kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlıkooperatifler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyetitanınan vakıfların; ilim, fen ve güzel sanatları, tarımıyaymak, ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıklarıteslim ve hizmetlerin katma değer vergisindenmüstesna olduğu,- 17/2-b maddesinde, tarımsal amaçlı kooperatiflerebedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimive hizmet ifalarının katma değer vergisinden istisnatutulacağı,- 17/4-b maddesinde, Gelir Vergisi Kanununagöre gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler ileaynı Kanunun 66 ıncı maddesine göre vergiden muafolan serbest meslek erbabı tarafından yapılan teslimve hizmetlerin katma değer vergisinden müstesnaolacağı,- 17/4-d maddesinde, iktisadi işletmelere dahil92BÜLTEN • TEMMUZ-AĞUSTOS 2012