• MESLEKİ YAZILARSoru 4: Yönetim Kurulunun Hukuki SorumluluklarıNelerdir?Yanıt 4: Cok Geniş Kapsamlı Olan bu soruyuÖnemli Başliklar Altında Aşagıdaki Gibi Acıklıyayım.• Genel OlarakYeni TTK, Eski Kanun’a paralel olarak Yönetimkurulu üyelerini kanundan ve Ana Sözleşmeden doğanyükümlülüklerini ihlal ettikleri takdirde, hemşirkete hem pay sahiplerine hem de şirket alacaklılarınakarşı verdikleri zararlardan dolayı sorumlututmuştur. Eski Kanun’daki kusur karinesi aynenkorunmuş, dolayısıyla Yönetim Kurulu üyelerine kusurluolmadıklarını kanıtlamak koşuluyla bu sorumluluğubertaraf etme imkanı verilmiştir.Konunun daha ayrıntılı öğrenilmesi için Yasa’nın549 ve devam eden maddeleri dikkatlice okunmalıdır.• Pay Sahiplerinin Dava Açma Hakkına İlişki ÖzelDüzenleme (İbra)Yönetim Kurulu üyelerinin sorumluluklarına aykırıdavranmaları halinde zarar gören Şirket’in, paysahiplerinin ve şirket alacaklıların bu zararın tazminiiçin dava açma hakları bulunmaktadır.Ancak burada Şirket’in pay sahiplerinin davahakkına ilişkin Yeni TTK ile özel bir düzenleme getirilmiştir.Buna göre; Şirket genel kurulunun, sorumluluktanibraya ilişkin kararı, ibranın kapsadığı açıklananmaddi olaylara ilişkin olarak, şirketin, ibrayaolumlu oy veren ve ibra kararını bilerek payı iktisapetmiş olan pay sahiplerinin dava hakkını kaldırır. Diğerpay sahiplerinin dava hakları ise ibra tarihindenitibaren altı ay geçmesiyle düşer.• Yetkinin Devri Halinde SorumlulukYeni TTK kanundan veya Ana Sözleşme’den kaynaklananbir görev veya yetkinin başkasına devrihalinde, ilke olarak görev ya da yetkiye devralankişinin fiil ve kararlarından devreden kişiyi sorumlututmamıştır. Sorumluluktan kurtulabilmek için devrinkanuna dayalı olarak, yani kanunun izin verdiğiölçüde ve yerlerde yapılması, ayrıca devreden kişinin,görev ve yetkilerini devralan kişinin seçimindemakul derecede özen göstermesi şarttır. Buradamakul derecede özenin gösterilmediğini ispat yükü,iddia edene yüklenmiştir.• Yönetim Kurulu Üyesinin Kontrolü Dışında KalanHaller İçin SorumluluğuEski Kanun’a göre, yeni atanan Yönetim Kuruluüyelerinin, önceki Yönetim Kurulu üyelerinin yolsuzişlemlerini denetçilere bildirme yükümlülüklerivardır. Aksi takdirde bu işlemlerden dolayı sorumlututulabilirler. Yeni TTK bu hükmün yerine geçecekyeni bir hüküm getirmemekle birlikte, genel bir düzenlemeyitanıtmış ve hiç kimsenin kontrolü dışındakalan, kanuna veya esas sözleşmeye aykırılıklarveya yolsuzluklar sebebiyle sorumlu tutulamayacağınıhükme bağlanmıştır. Ayrıca bu sorumlu olmamadurumunun gözetim ve özen yükümü gerekçegösterilerek geçersiz kılınamayacağı belirtmiştir.Bu hükümden hareketle, teorik olarak, yeni atananYönetim Kurulu üyelerinin önceki Yönetim Kuruluüyelerinin işlemlerinden ötürü sorumlu tutulamayacağısonucuna varılabilir.Ayrıca uygulamada da, bir Yönetim Kurulu üyesikendi görev süresinden önce meydana gelmiş biryolsuzluğu ya da kanuna aykırılığı tespit etmiş olupda, bunu Genel Kurul’a bildirdiği ya da bu aykırılığınüstüne örtmeye ya da gizlemeye çalışmadığısürece, kendi görev sırası dışında meydana gelmişzararlardan sorumlu tutulmaz. Burada kural olarak,ilgili faaliyet yılında hangi yönetim kurulu üyesi görevliise sorumluluk ondadır.• Yönetim Kurulunun Müteselsil Sorumluluğu İlkesindeDeğişiklik (Farklılaştırılmış Teselsül)Yeni TTK, Eski Kanun’da bulunan Yönetim Kuruluüyelerinin Şirket’e, Şirket’in pay sahiplerineve Şirket’in alacaklılarına karşı müteselsil sorumlulukilkesine istinaden de yenililikler getirmiştir.Bu doğrultuda, Yeni TTK uyarınca, Yönetim Kuruluüyelerinin ve birden çok kişinin aynı zararı tazminleyükümlü olmaları halinde bunlardan her biri, kusurunave durumun gereklerine göre, zarar şahsenkendisine yükletilebileceği ölçüde, bu zarardan diğerleriylebirlikte müteselsilen sorumlu olur.Böylece hiç kimse şahsen kendisine isnat edilemeyendaha ağır bir sorumluluğa katlanmak zorundakalmayacak, Yönetim Kurulu üyeleri müteselsilsorumlu olmak birlikte, sorumlulukları sadece kusurlarıoranında sınırlı olacaktır. Şüphesiz ki buradazarara uğrayandan (Şirket, pay sahibi ya daalacaklı) müteselsil sorumlulardan kusurları oranındatalep edilecek tazminat miktarını belirlemeleribeklenmemektedir. Kanun koyucu burada davacıyazararın tamamı için birlikte dava etme hakkı tanımışve bu durumda aynı dava kapsamında her birdavalının (yönetim kurulu üyesinin) tazminat borcunubelirleme görevini de mahkemeye vermiştir.Soru 5: Yönetim Kurulu Üyelerinin Cezai SorumluluklarınelerdirYanıt 5: Bu konu yasanın 562 . maddesinde ayrıntılıbir şekilde belirtilmiştir.Yeni TTK’da bazı maddelere aykırı davranılmasısuç olarak kabul edilmiş ve her bir suça özgü cezabelirlenmiştir. Bu suçların re’sen takip olunacağıhükme bağlanmış ve dolayısıyla öngörülen suçlarbakımından yapılacak bir kovuşturma için, suçtan68BÜLTEN • TEMMUZ-AĞUSTOS 2012
zarar gören kişinin şikâyetine gerek yoktur. YeniTTK’da Yönetim Kurulu üyelerinin görevlerini yerinegetirirken yükümlülüklerine uymaları aşağıdakişekilde cezalara bağlanmıştır.• Defter tutma ve belge saklama ve düzgün envanterçıkarma yükümlülüklerine uymayanlar dörtbin TL’den az olmamak üzere idari para cezası ilecezalandırılırlar madde:562/1• Kanun uyarınca tutulması gereken defter, kayıtve belgeler ile bunlara ilişkin bilgileri denetimeyetkili olanlarca istenmesine rağmen bu kişilerevermeyenler veya eksik verenler üç yüz günden azolmamak üzere adli para cezası ile cezalandırılırlar.Madde 562/4• Şirketin kuruluşu, sermayesinin artırılması veazaltılması ile birleşme, bölünme tür değiştirme vemenkul kıymet çıkarma gibi işlemlerle ilgili belgelerin,izahnamelerin, taahhütlerin, beyanların ve garantilerinyanlış, hileli, sahte, gerçeğe aykırı olmasından,gerçeğin saklanmış bulunmasından ve diğerkanuna aykırılıklardan doğan zararlardan, belgeleridüzenleyenler veya beyanları yapanlar ile kusurlarınınvarlığı hâlinde bunlara katılanlar sorumludurve bu yükümlülüklerine aykırı davranmaları halindebir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılırlar.Madde:562/8• Sermaye tamamıyla taahhüt olunmamış veyakarşılığı kanun veya esas sözleşme hükümleri gereğinceödenmemişken, taahhüt edilmiş veya ödenmişgibi gösterenler ile kusurlu olmaları şartıyla,şirket yetkilileri, bu payları üstlenmiş kabul edilirlerve payların karşılıkları ile zararı faiziyle birliktemüteselsilen öderler. Sermaye taahhüdünde bulunanlarınödeme yeterliliğinin bulunmadığını bilenve buna onay verenler, söz konusu borcun ödenmemesindendoğan zarardan sorumludurlar, bu sorumluluklarınaaykırı davrananlar üç aydan iki yılakadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırırlar.Madde:562/9• Ayni sermayenin veya devralınacak işletme ileayınların değerlemesinde emsaline oranla yüksekfiyat biçenler, işletme ve aynın niteliğini veya durumunufarklı gösterenler ya da başka bir şekildeyolsuzluk yapanlar, bundan doğan zarardan sorumludur,bu sorumluluklarına aykırı davrananlar doksangünden az olmamak üzere adli para cezası ilecezalandırırlar.Madde:562/10Soru 6: Yönetim Kurulu Üyelerinin Amme Alacaklarındanve Vergi Borçlarından SorumluluğuVarmıdır?Yanıt 6: Bu konu Yeni TTK’da belirtilmemiştir.Fakat konu Yönetim Kurulu’nun sorumluluğu olduğundanacıklamada fayda görüyorum.Yönetim Kurulu üyelerinin ayrıca Amme AlacaklarınınTahsili Usulü Hakkında Kanun ve Vergi UsulKanunu’nda doğan sorumlulukları da söz konusudur.Bu doğrultuda, anonim şirketlerin mal varlığındantamamen veya kısmen tahsil edilemeyen amme alacaklarıkanuni temsilcilerin şahsi mal varlığındantahsil edilir. Bu hüküm Yönetim Kurulu üyesi olup daŞirket adına imza yetkisini tanınmamış olan üyelereuygulanmaz. Ayrıca belirtmek gerekir ki, ammealacağının doğduğu ve ödenmesi gerektiği zamanlardakanuni temsilciler farklı şahıslar olmaları halindebu şahıslar, amme alacağının ödenmesindenmüteselsilen sorumlu tutulur. Belirtilmesi gerekenbaşka bir nokta ise, burada amme alacağının ya davergi borcunun doğduğu değil muaccel hale geldiğizaman önemlidir. Sorumluluk ilgili borcun ödenmesigerektiği tarihte görevde olan Yönetim Kurulu üyelerineaittir.Soru 7: Tüzel Kişiyi Temsilen Secilen GercekKişi Yönetim Kurulu Üyesinin Soprumlulugu Varmıdır?Yanıt 7: Yönetim Kuruluna seçilen Tüzel Kişi yerinevekaleten atanan Gercek kişinin ,Yönetim Kuruluüyeliğinden dolayı sorumluluğu yoktur.YönetimKurulu üyeliğinden dolayı Yönetime seçilen Tüzelkişi bizzat sorumlu olacaktır.Eski Kanun’a göre ise sorumluluk doğrudan tüzelkişi temsilcisi olan Yönetim Kurulu üyesine aitdi.SONUÇYukarıda bahsi geçen değişiklikler ve yeniliklergöz önünde bulundurulduğunda, Yeni TTK hükümlerininsorumluluk açısından yöneticilerin lehine olduğusonucuna varmak mümkündür. 6103 sayılı TürkTicaret Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama ŞekliHakkında Kanunu’nda (“Yürürlük Kanunu”) yer alan“Türk Ticaret Kanununun yürürlüğe girdiği tarihtenönce meydana gelen olayların hukukî sonuçlarına,bu olaylar hangi kanun yürürlükte iken gerçekleşmişlerse,o kanun hükümleri uygulanır” hükmünübulunmaktadır.Yeni TTK’da yönetim kurulu üyesi sadece kusuruoranında diğer Yönetim Kurulu üyeleri ile birliktemüteselsilen sorumlu olacaktır. Halbuki EskiKanun’a göre tüm yönetim kurulu üyeleri aynı orandamüteselsilen sorumlu tutuluyorlardı.Not: ASv. Merve Çıkrıkçıoglu’nun yazılarındanfaydanılmıştır.• MESLEKİ YAZILARBÜLTEN • TEMMUZ-AĞUSTOS 2012 69
- Page 3 and 4:
4Oniki yıldır titiz çalışmalar
- Page 5 and 6:
BAŞLARKENDeğerli Meslektaşlarım
- Page 7 and 8:
YENİ MESLEKTAŞLARIMIZBELGELERİN
- Page 9 and 10:
laştırmaktı. Yani vergi kaygıs
- Page 11 and 12:
yerde tehdit eder.” sözünü hat
- Page 13 and 14:
İŞ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞ
- Page 15 and 16:
İsrail, kuzey sahili açıklarınd
- Page 17 and 18:
dışa bağımlılık gerektirmemel
- Page 19 and 20: Türkiye’nin Bono*’su dediler.
- Page 21 and 22: EKONOMİDE TATSIZ SONBAHARProf. Dr.
- Page 23 and 24: Peki bu durumda biraz nefes almak n
- Page 25 and 26: KitapKörleşmeAli İrfan YILMAZSMM
- Page 27 and 28: FİNANSMAN GİDER KISITLAMASISalim
- Page 33 and 34: devrinde tevkifat uygulaması için
- Page 35 and 36: YAPILAN SON DEĞİŞİKLİKLERÇER
- Page 37 and 38: gulanacak vergi indirimi oranı %90
- Page 39 and 40: tarihinden sonra ise kalan süre ka
- Page 41 and 42: envanter ile bilanço düzenler ve
- Page 43 and 44: fiilen ortada bulunmayanlar, yukar
- Page 45 and 46: veya kooperatifin ise iflas işleml
- Page 47 and 48: leri ve finansal durumu hakkında f
- Page 49 and 50: KISMİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİN
- Page 51 and 52: ÖRNEKLERLE SİGORTALININALACAĞI S
- Page 53 and 54: işçi 30.05.2010 tarihinde iş kaz
- Page 55 and 56: Ortalama günlük kazanç: 714,97/
- Page 57 and 58: yetlerinin sona erdiği tarihten it
- Page 59 and 60: SERBEST MUHASEBECİ 1 VE SERBEST MU
- Page 61 and 62: işletmecilik, muhasebe, finans, ma
- Page 63 and 64: Diğer taraftan aynı maddenin 3 ü
- Page 65 and 66: i bilmeden kullandığı belirlenen
- Page 67 and 68: meslek mensubunun ortalama 50 ila 2
- Page 69: YENİ TÜRK TİCARET KANUNU'NAGÖRE
- Page 73 and 74: ve yasal gündemin belirlenmesinden
- Page 75 and 76: programlarının Tarım ve Köyişl
- Page 77 and 78: -IV-6337 SAYILI TÜRK AKREDİTASYON
- Page 79 and 80: Ayrıca, Sosyal Güvenlik Kurumu Ba
- Page 81 and 82: kümlü bulundukları kuralları, b
- Page 83 and 84: -XIX-41 SERİ NO’LU MOTORLU TAŞI
- Page 85 and 86: iradenin şirketin parasının kull
- Page 87 and 88: YARGI KARARLARIT.C.DANIŞTAYDÖRDÜ
- Page 89 and 90: adı geçen Şahıs ve müzakereler
- Page 91 and 92: Diğer taraftan, İşletmenize kay
- Page 93 and 94: olduğu,- 4/2 nci maddesinde, bir h
- Page 95 and 96: olmayan gayrimenkullerin kiralanmas
- Page 97 and 98: irinci fıkrasının (k) bendinde b
- Page 99 and 100: sı zorunlu defterlerde;-Tasdik iş
- Page 101 and 102: nizasyon hizmetleri, pazar araştı
- Page 103 and 104: in, kiralamak veya çeşitli şekil
- Page 105 and 106: GECİKME ZAMMI ORANLARIDönemi Ayl
- Page 107 and 108: PERAKENDE SATIŞ FİŞİ, YAZAR KAS
- Page 109 and 110: İŞSİZLİK ÖDENEĞİ VE SÜRESİ
- Page 111 and 112: ÖZEL USULSÜZLÜK CEZALARI• Fatu
- Page 113 and 114: 57 103 Yıllık İzin Ücretini Yas
- Page 115 and 116: 5510 - Madde: 102İDARİ PARA CEZAL
- Page 117 and 118: • Defter Kayıtlarının Geçersi
- Page 119 and 120: • Ticaret Sicil Memurluklarınca
- Page 121 and 122:
DİĞERARAÇ MUAYENE ÜCRETLERİOto