• ÖZELGELERKooperatif adına kayıtlı arsanın satılmasıveya trampa edilmesi hk.Tarih: 19/03/2012Sayı: B.07.1.GİB.4.16.16.02-300.11.94-135KapsamT.C.GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞIBURSA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞIMükellef Hizmetleri Gelir Grup MüdürlüğüSayı : B.07.1.GİB.4.16.16.02-300.11.94-135 19/03/2012Konu : kooperatif adına kayıtlı arsanın satılmasıveya trampa edilmesiİlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, Kooperatifinizce15/5/1997 tarihinde yapılan genel kurultoplantısında verilen karara istinaden 1998 yılındaüst birlik olan .......Koop. den alınan ve ......Belediyesince18/5/1999 tarihinde yapı ruhsatı verilenancak birlik ile hazine arasındaki ihtilaftan dolayı4/5/2011 tarihinde tapu müdürlüğünde adınızatescil işlemi gerçekleştirilen arsanın satılması veyakonut ya da işyeri karşılığında trampa edilmesi durumundakooperatifinizce gelir, kurumlar ve katmadeğer vergisi yönünden hangi işlemlerin yapılmasıgerekeceği konusunda bilgi verilmesinin istenildiğianlaşılmıştır.I- KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 2 ncimaddesinin ikinci fıkrası hükmüyle kooperatifler kurumlarvergisi mükellefleri arasında sayılmış olmaklaberaber aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birincifıkrasının (k) bendinde, tüketim ve taşımacılık kooperatiflerihariç olmak üzere, ana sözleşmelerindesermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetimkurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden payverilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmamasıve sadece ortaklar ile iş görülmesine (Yapı kooperatiflerininkendilerine ait arsalarını kat karşılığıvererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut eldeetmeleri ortak dışı işlem sayılmaz.) ilişkin hükümlerbulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ilebu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatınbitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında,söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamenüstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerineveya Kanunun 13'üncü maddesine göre bunlarla ilişkiliolduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarlaişçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yervermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatiftüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatiflerinkurumlar vergisinden muaf olduğu hükmebağlanmıştır.1 Seri Nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin"4.13. Kooperatifler" başlıklı bölümünde muafiyetşartları detaylı olarak açıklanmış, takip eden bölümlerdeise ortak dışı işlemler kooperatif türlerine göreayrıntılı olarak örneklendirilmiş olup "4.13.1.4.3.Yapı kooperatiflerinde ortak dışı işlemler" başlıklıbölümünde de; yapı kooperatiflerinin, arsalarını katkarşılığı vererek işyeri veya konut elde etmeleri ortakdışı işlem sayılacaktır. Ancak, bu kooperatiflerin,her bir hisse için bir işyeri veya konut elde etmesihalinde, bu işlem ortak dışı işlem olarak kabul edilmeyeceğibelirtilmiştir.Ayrıca, aynı Tebliğin "4.13.2. Yapı kooperatiflerininmuafiyetinde özel şartlar" başlıklı bölümündeise;"... ...Yapı kooperatiflerinin yapı ruhsatı veya arsa tapusununkooperatif tüzel kişiliği adına bulunmadığıdurumlarda da muafiyetten yararlanılması mümkündeğildir. Örneğin, inşaatı üstlenen müteahhit adınadüzenlenecek bir yapı ruhsatı, yapı kooperatifininmuafiyetten yararlanmasını engelleyecektir. Henüzarsa temini veya inşaat aşamasına gelmemiş bulunandolayısıyla, işyeri veya konut teminine yönelikfaaliyeti bulunmayan kooperatifler için bu şartlararanmayacaktır. Örneğin, arsa tapusu kooperatif tüzelkişiliğine ait olmakla birlikte, henüz inşaat aşamasınagelmemiş bulunan konut yapı kooperatifindeninşaat ruhsatına ilişkin şart aranmayacaktır.... ...1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre kurulankooperatif birlikleri veya kooperatifler merkez birlikleride anılan Kanun uyarınca kooperatif olarakdeğerlendirildiğinden söz konusu arsa ve arazilerintapusunun veya yapı ruhsatlarının Toplu Konut İdaresiBaşkanlığı veya kooperatif birlikleri ya da kooperatiflermerkez birlikleri adına olması halinde debahse konu yapı kooperatifleri, kurumlar vergisi muafiyetindenyararlanabilecektir."açıklamalarına yer verilmiştir.Yukarıdaki hüküm ve açıklamalara göre, 5520 sayılıKurumlar Vergisi Kanununun 4 üncü maddesinin94BÜLTEN • TEMMUZ-AĞUSTOS 2012
irinci fıkrasının (k) bendinde belirtilen şartları taşımanızkaydıyla, arsa tapusunun 1163 sayılı KooperatiflerKanuna göre kurulan kooperatif birlikleri veyakooperatifler merkez birlikleri adına olması kooperatifinizinkurumlar vergisi muafiyetini etkilemeyecektir.Ayrıca, kooperatifinize ait arsanın kat karşılığımüteahhit firmaya verilerek her bir hisse için biriş yeri veya konut elde edilmesi de ortak dışı işlemsayılmadığından muafiyetinizi sona erdirmeyecektir.Ancak, kooperatifiniz tarafından arsanızın satılmasıveya işyeri veya konut karşılığı da olsa trampa edilmesi(kat karşılığı her bir hisse için bir iş yeri veyakonut elde edilmesi hariç) halinde ortak dışı işlemyapılmış olacağından bu tarih itibariyle kurumlarvergisi mükellefiyetinizin tesis ettirilmesi ve eldeedilen kazançların vergilendirilmesi gerekmektedir.Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanununun 75 incimaddesinin ikinci fıkrasında, iştirak hisselerindendoğan kazançlar menkul sermaye iradı olarak sayılmış,aynı maddenin parantez içi hükmünde isekooperatiflerin dağıttıkları kazançların bu zümreyedahil olduğu, kooperatiflerin ortakları ile yaptıklarımuamelelerden doğan karların ortaklara, kooperatifleyaptıkları muameleler nispetinde tevzii, kazançdağıtımı sayılmayacağı belirtilmiştir. Ayrıca, aynı Kanunun94 üncü maddesinin (6) numaralı bendinin (bi)alt bendinde, "Tam mükellef kurumlar tarafından;tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisimükellefi olmayanlara ve bu vergilerden muafolanlara dağıtılan, 75 inci maddenin ikinci fıkrasının(1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kar paylarından"vergi kesintisi yapılacağı hükme bağlanmışolup, anılan maddede yer alan yetkiye istinaden2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile kesintioranı %15 olarak belirlenmiştir.Buna göre, kooperatife ait taşınmazın satışındandoğan kazancın kooperatif üyelerine dağıtımının yapılmasıhalinde dağıtımı yapılacak tutar üzerindenGelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin (6-bi)bendine göre gelir vergisi tevkifatı yapılması vemuhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.II- KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun17/4-r maddesinde, kurumların aktifinde veya belediyelerile il özel idarelerinin mülkiyetinde, en az ikitam yıl süreyle bulunan iştirak hisseleri ile taşınmazlarınsatışı suretiyle gerçekleşen devir ve teslimleriile bankalara borçlu olanların ve kefillerinin borçlarınakarşılık taşınmaz ve iştirak hisselerinin (müzayedemahallerinde yapılan satışlar dahil) bankalaradevir ve teslimlerinin KDV den istisna olduğu hükümaltına alınmıştır.KDV oranları, 3065 sayılı KDV Kanununun 28 incimaddesinin Bakanlar Kuruluna verdiği yetkiye dayanılarakyayımlanan 2007/13033 sayılı Bakanlar KuruluKararnamesi ile Kararname eki (I) sayılı listedeyer alan teslim ve hizmetler için % 1, (II) sayılı listedeyer alan teslim ve hizmetler için % 8, bu listelerdeyer almayan vergiye tabi işlemler için ise % 18olarak tespit edilmiştir.2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararnameyeekli I sayılı listenin 11 inci sırasında yer alan netalanı 150 m² ye kadar olan konut teslimlerinin %1oranında, 150 m² yi aşan konut teslimleri ile iş yeriteslimlerinin ise genel oranda (%18) KDV'ye tabi tutulmasıgerekeceği hüküm altına alınmıştır.30 Seri Nolu KDV Genel Tebliğinin (D) bölümündede, arsa karşılığı inşaat işinde KDV uygulanmasınailişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.Arsa karşılığı inşaat işlerinde iki ayrı teslim sözkonusudur. Bunlardan birincisi, arsa sahibi tarafındanmüteahhide arsa teslimi, ikincisi ise müteahhittarafından arsaya karşılık olarak arsa sahibine konutveya iş yeri teslimidir.Buna göre, üst birlik tarafından 9/7/1998 tarihindetahsis edilen ancak üst birlik ile Hazine arasındakiihtilaftan dolayı 4/5/2011 tarihinde tapu müdürlüğündeKooperatifiniz adına tapu tescili yapılanarsanın satışında, en az iki yıl aktifte kalma süresihesaplanırken Kooperatifinize üst birlik tarafındantahsisin yapıldığı tarih esas alınacak ve bu satış işlemiKDV Kanununun 17/4-r maddesine göre KDV denistisna tutulacaktır. Öte yandan, kooperatifinize aitbu arsanın kat karşılığı olarak verilmesi durumunda,kooperatifinize teslim edilecek taşınmazlar genelhükümlere göre KDV ye tabi olacaktır.• ÖZELGELERBÜLTEN • TEMMUZ-AĞUSTOS 2012 95
- Page 3 and 4:
4Oniki yıldır titiz çalışmalar
- Page 5 and 6:
BAŞLARKENDeğerli Meslektaşlarım
- Page 7 and 8:
YENİ MESLEKTAŞLARIMIZBELGELERİN
- Page 9 and 10:
laştırmaktı. Yani vergi kaygıs
- Page 11 and 12:
yerde tehdit eder.” sözünü hat
- Page 13 and 14:
İŞ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞ
- Page 15 and 16:
İsrail, kuzey sahili açıklarınd
- Page 17 and 18:
dışa bağımlılık gerektirmemel
- Page 19 and 20:
Türkiye’nin Bono*’su dediler.
- Page 21 and 22:
EKONOMİDE TATSIZ SONBAHARProf. Dr.
- Page 23 and 24:
Peki bu durumda biraz nefes almak n
- Page 25 and 26:
KitapKörleşmeAli İrfan YILMAZSMM
- Page 27 and 28:
FİNANSMAN GİDER KISITLAMASISalim
- Page 33 and 34:
devrinde tevkifat uygulaması için
- Page 35 and 36:
YAPILAN SON DEĞİŞİKLİKLERÇER
- Page 37 and 38:
gulanacak vergi indirimi oranı %90
- Page 39 and 40:
tarihinden sonra ise kalan süre ka
- Page 41 and 42:
envanter ile bilanço düzenler ve
- Page 43 and 44:
fiilen ortada bulunmayanlar, yukar
- Page 45 and 46: veya kooperatifin ise iflas işleml
- Page 47 and 48: leri ve finansal durumu hakkında f
- Page 49 and 50: KISMİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİN
- Page 51 and 52: ÖRNEKLERLE SİGORTALININALACAĞI S
- Page 53 and 54: işçi 30.05.2010 tarihinde iş kaz
- Page 55 and 56: Ortalama günlük kazanç: 714,97/
- Page 57 and 58: yetlerinin sona erdiği tarihten it
- Page 59 and 60: SERBEST MUHASEBECİ 1 VE SERBEST MU
- Page 61 and 62: işletmecilik, muhasebe, finans, ma
- Page 63 and 64: Diğer taraftan aynı maddenin 3 ü
- Page 65 and 66: i bilmeden kullandığı belirlenen
- Page 67 and 68: meslek mensubunun ortalama 50 ila 2
- Page 69 and 70: YENİ TÜRK TİCARET KANUNU'NAGÖRE
- Page 71 and 72: zarar gören kişinin şikâyetine
- Page 73 and 74: ve yasal gündemin belirlenmesinden
- Page 75 and 76: programlarının Tarım ve Köyişl
- Page 77 and 78: -IV-6337 SAYILI TÜRK AKREDİTASYON
- Page 79 and 80: Ayrıca, Sosyal Güvenlik Kurumu Ba
- Page 81 and 82: kümlü bulundukları kuralları, b
- Page 83 and 84: -XIX-41 SERİ NO’LU MOTORLU TAŞI
- Page 85 and 86: iradenin şirketin parasının kull
- Page 87 and 88: YARGI KARARLARIT.C.DANIŞTAYDÖRDÜ
- Page 89 and 90: adı geçen Şahıs ve müzakereler
- Page 91 and 92: Diğer taraftan, İşletmenize kay
- Page 93 and 94: olduğu,- 4/2 nci maddesinde, bir h
- Page 95: olmayan gayrimenkullerin kiralanmas
- Page 99 and 100: sı zorunlu defterlerde;-Tasdik iş
- Page 101 and 102: nizasyon hizmetleri, pazar araştı
- Page 103 and 104: in, kiralamak veya çeşitli şekil
- Page 105 and 106: GECİKME ZAMMI ORANLARIDönemi Ayl
- Page 107 and 108: PERAKENDE SATIŞ FİŞİ, YAZAR KAS
- Page 109 and 110: İŞSİZLİK ÖDENEĞİ VE SÜRESİ
- Page 111 and 112: ÖZEL USULSÜZLÜK CEZALARI• Fatu
- Page 113 and 114: 57 103 Yıllık İzin Ücretini Yas
- Page 115 and 116: 5510 - Madde: 102İDARİ PARA CEZAL
- Page 117 and 118: • Defter Kayıtlarının Geçersi
- Page 119 and 120: • Ticaret Sicil Memurluklarınca
- Page 121 and 122: DİĞERARAÇ MUAYENE ÜCRETLERİOto