• ÖZELGELERmaddesinin ikinci fıkrasında kooperatifler kurumlarvergisi mükellefleri arasında sayılmış, 4 üncü maddesininbirinci fıkrasının (k) bendinde ise, tüketimve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, anasözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması,yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazançüzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklaradağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş görülmesineilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilenuyan kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olduğuhükme bağlanmıştır.Bu hükümlere göre, kooperatifler yukarıda belirtilenşartların tamamını taşımaları halinde kurumlarvergisinden muaf olacaklardır. Öte yandan, tarımsalkalkınma kooperatiflerinde esas amaç, ortaklarcaüretilen ürünlerin kooperatif tarafından en elverişlikoşullarda pazarlanarak, elde edilen kazancın ortaklarakooperatifte yaptıkları işlem oranında risturnolarak dağıtılmasıdır.1 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin"4.13. Kooperatifler" başlıklı bölümünde, muafiyetşartları detaylı olarak açıklanmış, takip eden bölümlerdeise ortak dışı işlemler kooperatif türlerine göreayrıntılı olarak örneklendirilmiş; "4.13.1.4. Sadeceortaklarla iş görülmesi" başlıklı bölümünde de, "Kooperatiflerortaklarının belirli ekonomik çıkarlarınınve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarınınsağlanıp korunmasını amaçladıkları için faaliyetinnormal olarak sadece ortaklarla sınırlı olması gerekmektedir.Bu nedenle, bir kooperatifin kurumlarvergisi muafiyetinden yararlanabilmesi için ana sözleşmesindesadece ortaklarla iş görülmesine ilişkinhüküm bulunması ve fiilen de bu hükme uyulmasıgerekmektedir. Ortak dışı işlemler, sadece ortak olmayanlarlayapılan işlemleri değil, ortaklarla kooperatifana sözleşmesinde yer almayan konulardayapılan işlemleri de kapsamaktadır." açıklamasınayer verilmiştir.Kooperatifçe yapılan bir işlemin ortak içi işlemolarak dikkate alınabilmesi için işlem, faaliyet amacına,diğer bir ifadeyle, kooperatifin ana sözleşmesindebelirtilen uğraşı konusuna dahil olmalıdır vefaaliyet amacına dahil olan işin münhasıran kooperatifortağıyla yapılması gerekmektedir.Ayrıca anılan Tebliğin, "4.13.1.4.1. Üretim kooperatiflerindeortak dışı işlemler" başlıklı alt bölümünde,üretim kooperatiflerinin, ortaklarından aldığıürünleri, niteliğinde herhangi bir değişiklik yapmadanüçüncü kişilere satmalarının ortak dışı işlemsayılmadığı, ortaklardan alınan ürünlerin bir takımişlemlerden geçirildikten sonra niteliği değiştirilmişolarak üçüncü kişilere satılmasının ise ortak dışı işlemsayılacağı açıklamalarına yer verilmiştir.Buna göre, Kooperatifinizin 5520 sayılı KurumlarVergisi Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının(k) bendinde belirtilen şartlar ile konuya ilişkinaçıklamaların yer aldığı 1 Seri No.lu Kurumlar VergisiGenel Tebliğinde belirtilen şartları taşıması halindekurumlar vergisi muafiyet hükmünden yararlandırılmasımümkün bulunmaktadır.Ancak, Kooperatifinizce PTT acenteliği yapılması,sahip olunan gayrimenkullerin kiralanması vb. şekildeortak dışı işlemlerin gerçekleştirilmesi halindekurumlar vergisi mükellefiyetinizin tesis edilmesi,bu faaliyetlerden elde edilen gelirler de dahil olmaküzere tüm kazanç ve iratlarınızın kurum kazancı olarakbeyan edilerek mükellefiyetle ilgili diğer ödevlerinde yerine getirilmesi gerektiği tabiidir.KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN :KDV Kanununun;- 1/1 maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, ziraifaaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılanteslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,- 17/1-a maddesinde, genel ve katma bütçeli daireler,il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunlarınteşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayelikuruluşlar, kanunla kurulan kamu kurum ve kuruluşları,kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,siyasi partiler ve sendikalar, kanunla kurulanveya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları,kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlıkooperatifler ve Bakanlar Kurulunca vergi muafiyetitanınan vakıfların; ilim, fen ve güzel sanatları, tarımıyaymak, ıslah ve teşvik etmek amacıyla yaptıklarıteslim ve hizmetlerin katma değer vergisindenmüstesna olduğu,- 17/2-b maddesinde, tarımsal amaçlı kooperatiflerebedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimive hizmet ifalarının katma değer vergisinden istisnatutulacağı,- 17/4-b maddesinde, Gelir Vergisi Kanununagöre gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler ileaynı Kanunun 66 ıncı maddesine göre vergiden muafolan serbest meslek erbabı tarafından yapılan teslimve hizmetlerin katma değer vergisinden müstesnaolacağı,- 17/4-d maddesinde, iktisadi işletmelere dahil92BÜLTEN • TEMMUZ-AĞUSTOS 2012
olmayan gayrimenkullerin kiralanması işlemlerininKDV den istisna tutulacağı,- 17/4-h maddesinde, zirai amaçlı su teslimlerive tarımsal kooperatifler ve çiftçi birliklerince yapılanarazi ıslahına ait hizmetlerin katma değer vergisindenistisna olduğu,- 20 inci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerindematrahın bu işlemlerin karşılığını oluşturanbedel olduğu ve bedel deyiminin, malı teslim alanveya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adınahareket edenlerden bu işlemler karşılığında her nesuretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılanpara, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para iletemsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamınıifade ettiği,- 24/b maddesinde ambalaj giderleri, sigorta, komisyonve benzeri gider karşılıklarının katma değervergisi matrahına dahil edileceği,hüküm altına alınmıştır.Diğer taraftan, KDV oranları, aynı Kanunun 28inci maddesinin Bakanlar Kuruluna verdiği yetkiyedayanılarak yayımlanan 2007/13033 sayılı BakanlarKurulu Kararnamesine ekli I sayılı listede yer alanteslim ve hizmetler için % 1, II sayılı listede yer alanteslim ve hizmetler için % 8, bu listelerde yer almayanvergiye tabi işlemler için % 18 olarak tespitedilmiştir.Buna göre;1- Kooperatifinizin tarımı yaymak, ıslah ve teşviketmek amacıyla yapacağı ve yukarıda belirtilen teslimve hizmetler KDV Kanununun 17/1-a maddesi,zirai amaçlı su teslimleri ile arazi ıslahına ait yapacağınızhizmetler ise aynı Kanunun 17/4-h maddesiuyarınca KDV'den istisna olacaktır.2- "Kırsal Alanda Sosyal Riski Azaltma Projesi"kapsamında tarımsal amaçlı Kooperatifinizce üyelerinizeyapılacak damızlık inek, koyun, keçi teslimi,KDV Kanununun 17/1-a maddesi hükmü uyarıncaKDV den müstesna olup, bu kapsamda değerlendirilmesimümkün olmayan her türlü yem ve veterinerlikilaçlarının teslimi, traktör ile slaj, paket, çift veekim hizmetleri ise KDV Kanununun 1/1 inci maddesihükmü uyarınca KDV ye tabi tutulacaktır.Ayrıca, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafındanruhsatlandırılan veteriner ispençiyari ve tıbbimüstahzarlar (veteriner kozmetikleri hariç), buürünlerin terkibinde bulunan etkin maddelerin teslimi2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki IIsayılı listenin 20, her türlü fenni karma yem teslimleride aynı listenin 23 üncü sırası uyarınca % 8 oranında;traktör ile slaj, paket, çift ve ekim hizmetlerise genel ( % 18 ) oranda katma değer vergisine tabiolacaktır.3- Kooperatifinize bedelsiz olarak yapılan her türlüteslim ve hizmetler KDV Kanununun 17/2-b maddesi;Kooperatifinizin gerçek usulde gelir vergisinetabi olmayan çiftçilerden yapmış olduğu mal ve hizmetalımları KDV Kanununun 17/4-b maddesi hükmüuyarınca KDV den müstesna olup, bunun dışında hertürlü mal ve hizmet alımlarınızın genel esaslara göreKDV ne tabi tutulması gerekmektedir.4- PTT acenta işleticisi olarak yapılan banka, sosyalsigortalar primi, elektrik tüketim bedeli telefonvb. tahsilatlara aracılık edilmesi hizmeti 1/1 incimaddesi uyarınca KDV ye tabi bulunmakta olup, buhizmetlerinizin karşılığını teşkil eden komisyon tutarlarıüzerinden genel oranda (%18) katma değervergisi hesaplanması gerekmektedir.5- Kooperatifinize ait binanın bir bölümünün kirayaverilmesi de KDV ye tabidir.VERGİ USUL YÖNÜNDEN :213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229 ve müteakipmaddelerinde fatura ve fatura yerine geçen vesikalarile bunları kullanmak mecburiyetinde olanlarsayılmıştır.Aynı Kanunun 232 nci maddesinde birinci ve ikincisınıf tüccarların, kazancı basit usulde tespit edilenlerledefter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilerinsattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermekmecburiyetinde oldukları belirtilmiştir.Yine aynı Kanunun 234 üncü maddesinde, birincive ikinci sınıf tüccarların, kazancı basit usulde tespitedilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbestmeslek erbabının ve çiftçilerin vergiden muafesnafa yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıklarıemtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayısatana imza ettirecekleri gider pusulasının vergidenmuaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmünde olduğuhüküm altına alınmıştır.Buna göre, Kooperatifinizin kurumlar vergisi vekatma değer vergisi mükellefiyetinin tesisini gerektirenişlemler nedeniyle fatura düzenlemesi gerekmektedir.Bilgi edinilmesini rica ederim.• ÖZELGELERBÜLTEN • TEMMUZ-AĞUSTOS 2012 93
- Page 3 and 4:
4Oniki yıldır titiz çalışmalar
- Page 5 and 6:
BAŞLARKENDeğerli Meslektaşlarım
- Page 7 and 8:
YENİ MESLEKTAŞLARIMIZBELGELERİN
- Page 9 and 10:
laştırmaktı. Yani vergi kaygıs
- Page 11 and 12:
yerde tehdit eder.” sözünü hat
- Page 13 and 14:
İŞ SAĞLIĞI ve İŞ GÜVENLİĞ
- Page 15 and 16:
İsrail, kuzey sahili açıklarınd
- Page 17 and 18:
dışa bağımlılık gerektirmemel
- Page 19 and 20:
Türkiye’nin Bono*’su dediler.
- Page 21 and 22:
EKONOMİDE TATSIZ SONBAHARProf. Dr.
- Page 23 and 24:
Peki bu durumda biraz nefes almak n
- Page 25 and 26:
KitapKörleşmeAli İrfan YILMAZSMM
- Page 27 and 28:
FİNANSMAN GİDER KISITLAMASISalim
- Page 33 and 34:
devrinde tevkifat uygulaması için
- Page 35 and 36:
YAPILAN SON DEĞİŞİKLİKLERÇER
- Page 37 and 38:
gulanacak vergi indirimi oranı %90
- Page 39 and 40:
tarihinden sonra ise kalan süre ka
- Page 41 and 42:
envanter ile bilanço düzenler ve
- Page 43 and 44: fiilen ortada bulunmayanlar, yukar
- Page 45 and 46: veya kooperatifin ise iflas işleml
- Page 47 and 48: leri ve finansal durumu hakkında f
- Page 49 and 50: KISMİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİN
- Page 51 and 52: ÖRNEKLERLE SİGORTALININALACAĞI S
- Page 53 and 54: işçi 30.05.2010 tarihinde iş kaz
- Page 55 and 56: Ortalama günlük kazanç: 714,97/
- Page 57 and 58: yetlerinin sona erdiği tarihten it
- Page 59 and 60: SERBEST MUHASEBECİ 1 VE SERBEST MU
- Page 61 and 62: işletmecilik, muhasebe, finans, ma
- Page 63 and 64: Diğer taraftan aynı maddenin 3 ü
- Page 65 and 66: i bilmeden kullandığı belirlenen
- Page 67 and 68: meslek mensubunun ortalama 50 ila 2
- Page 69 and 70: YENİ TÜRK TİCARET KANUNU'NAGÖRE
- Page 71 and 72: zarar gören kişinin şikâyetine
- Page 73 and 74: ve yasal gündemin belirlenmesinden
- Page 75 and 76: programlarının Tarım ve Köyişl
- Page 77 and 78: -IV-6337 SAYILI TÜRK AKREDİTASYON
- Page 79 and 80: Ayrıca, Sosyal Güvenlik Kurumu Ba
- Page 81 and 82: kümlü bulundukları kuralları, b
- Page 83 and 84: -XIX-41 SERİ NO’LU MOTORLU TAŞI
- Page 85 and 86: iradenin şirketin parasının kull
- Page 87 and 88: YARGI KARARLARIT.C.DANIŞTAYDÖRDÜ
- Page 89 and 90: adı geçen Şahıs ve müzakereler
- Page 91 and 92: Diğer taraftan, İşletmenize kay
- Page 93: olduğu,- 4/2 nci maddesinde, bir h
- Page 97 and 98: irinci fıkrasının (k) bendinde b
- Page 99 and 100: sı zorunlu defterlerde;-Tasdik iş
- Page 101 and 102: nizasyon hizmetleri, pazar araştı
- Page 103 and 104: in, kiralamak veya çeşitli şekil
- Page 105 and 106: GECİKME ZAMMI ORANLARIDönemi Ayl
- Page 107 and 108: PERAKENDE SATIŞ FİŞİ, YAZAR KAS
- Page 109 and 110: İŞSİZLİK ÖDENEĞİ VE SÜRESİ
- Page 111 and 112: ÖZEL USULSÜZLÜK CEZALARI• Fatu
- Page 113 and 114: 57 103 Yıllık İzin Ücretini Yas
- Page 115 and 116: 5510 - Madde: 102İDARİ PARA CEZAL
- Page 117 and 118: • Defter Kayıtlarının Geçersi
- Page 119 and 120: • Ticaret Sicil Memurluklarınca
- Page 121 and 122: DİĞERARAÇ MUAYENE ÜCRETLERİOto