2. Her bir karıştırıcı boğazındaki emme işlemi aralıkları eşit olmalıdır. .3. Kabul edilebilir sürtünme kaybı ve küçük akış kesitleriyle en yüksek akış hızları sağlanmalıdır.Ayrı emme boruları veya port veya silindir yakıt enjeksiyon sistemlerinin kullanıması durumunda,yüksek hız ihtiyacı azalmakta ve basınç kaybı ihmal edilebilir düzeye inmektedir.Dört zamanlı <strong>motor</strong>lar, yüksek geri basınç oluşmadığı sürece, egzoz sistemi tasarımına daha azduyarlıdır. Şekil 10.1 'de, yaygın olarak kullanılmakta olan üç tip egzoz manifoldu yerleşimigörülmektedir.10.2 ATEġLEME SĠSTEMLERĠBurada, ateşleme sisteminin ayrıntılarına girilmeyecek, sadece bazı önemli özelliklerinedeğinilecektir. Günümüz otomotiv <strong>motor</strong>larında, platinli ve elektronik olmak üzere iki tip ateşlemesistemi kullanılmaktadır. Platinli ateşleme sistemlerinin egzoz emisyon standartlarını karşılayamamasısebebiyle, 1970 'lerin başından itibaren, elektronik ateşleme sistemleri giderek daha çok kullanılmayabaşlanmıştır.Ateşleme sistemleri, bu alandaki uzmanlar tarafından sağlandığından, tasarımcıya herhangi birproblem çıkarmamaktadır. Dikkat edilmesi gereken iki önemli nokta, yanma, vuruntu, güvenilirlik vebakım açısından, bujinin yeri ve tipidir. Kullanılması düşünülen sistemin tasarımı ilgilendiren boyutları,ilgili sistemden alınabilir.10.3 YAKIT SĠSTEMLERĠMotorun silindirlerine yanıcı karışımı sağlayan yakıt sistemleri de, ateşleme sistemleri gibi;,/bualandaki uzmanlar tarafından sağlandığından, ayrıntılarına girilmeyecek, sadece bazı önemliözelliklerine değinilecektir. Günümüz otomotiv <strong>motor</strong>larında, karbüratör veya yakıt enjeksiyonsistemleri olmak üzere, iki tip yakıt sistemi kullanılmaktadır. Karbüratörlü ölçme sistemlerinin egzozemisyon standartlarını karşılayamaması sebebiyle, 1980 'lerin başından itibaren, otomobillerin çoğunda,ateşleme, yakıt ölçme ve diğer ilgili sistemleri kontrol etmek üzere, EEC (electronic engine control -elektronik <strong>motor</strong> kontrol) sistemi, yakıt ölçümü için de EFI (electronic fiıeL injection -elektronik yakıtenjeksiyonu) kullanılmaya başlanmıştır.Yakıt enjeksiyon sistemlerinden en iyi sonucun elde edilmesi genellikle, enjektörün yeri,tasannu ve zamanlaması konularında belirli bir deney süresini gerektirmektedir.10.3.1 YAKITIN VERDĠĞĠ ENERJĠMotorun faydalı (efektif) işinin ısı eşdeğeri;Qe=Pe (10.1)eşitliği ile belirlenebilir. Burada;Q s : güce dönüşen ısı, kj/s,-P e : fren gücü, kW, tır.Yakıtla sağlanması gereken ısı,
sonucunda sağlanan ısı aynı zamanda:(10.2) eşitliğiyle hesaplanabilir. Yakıtın, yanma odasında yakılmasıolduğundan, kullanılması gereken yakıt debisi;olacaktır. Burada;(10.3)m f : yakıt debisi, kg/s,Q : toplam ısı, kJ/s,H u : yakıtın alt ısı değeri, kJ/kg dır.Karbüratörlü <strong>motor</strong>larda <strong>motor</strong>un hava debisi;(10.4)ve burada;d v : ventüri boğazının çapı, m,Cv : ventüri boğazındaki ortalama hava hızı, m/s,1 silindirli <strong>motor</strong>larda Cv 75 m/s,2 veya 3 silindirli <strong>motor</strong>larda Cv 100 m/s,4 veya daha çok silindirli <strong>motor</strong>larda Cv 120 m/s,dir. Debi, <strong>motor</strong> hacmi cinsinden yazılırsa; \(10.5)olur. Burada;D . silindir çapı, m,H : strok, m,n : <strong>motor</strong> devri, 1/min,f: bir devirdeki iş zamanı sayısı, (dört zamanlı <strong>motor</strong>da 0,5, iki zamanlıda 1),z : silindir sayısı.dır.(10.4) ve (10.5) no'lu eşitliklerin yardımıyla ventüri boğazının çapı hesaplanabilir:(10.6)Hava ve yakıtın debileri;(10.7)(10.8)eşitlikleriyle hesaplanabilir. Eşitliklerde;
- Page 1 and 2:
MOTORTASARIMINAGİRİŞ
- Page 3 and 4:
Diyagramdaki bu alan, bazı mühend
- Page 5 and 6:
6. Geliştirme çalışmasının ta
- Page 7 and 8:
Aynı otomobilin, günde dört saat
- Page 9 and 10:
Soğutma sistemiMotor silindirlerin
- Page 11 and 12:
ömür beklentisi ve motorun genel
- Page 13 and 14:
1. Hizmet tipi,2. Yakıt tipi,3. An
- Page 15 and 16:
arasındadır. Hız azaldıkça ve
- Page 17 and 18:
(6.17)(6.18)olur. Ortalama efektif
- Page 19 and 20:
Litre Gücü
- Page 21 and 22:
tır.İyilik derecesinin yükselmes
- Page 23 and 24:
(6.32)eşitliği elde edilebilir.
- Page 25 and 26:
ÖRNEK 6.2Dört zamanlı bir otomob
- Page 27 and 28:
eşitliğiyle hesaplanabilir.c m i
- Page 29 and 30:
Motor parçalarının imalinde kull
- Page 31 and 32:
Kaldırıldığında parça eski bo
- Page 33 and 34:
oluşabilir. Cıvatalar, pimler, mi
- Page 35 and 36:
dır.Çizelge 7.1 Bazı malzemeleri
- Page 37 and 38:
7.2.7 TOKLUKTokluk, metalin kırıl
- Page 39 and 40:
Beyaz dökme demir, sert ve kırıl
- Page 41 and 42:
7.3.3.3 YÜKSEK KARBONLU ÇELĠKLER
- Page 43 and 44:
iyileştirmek amacıyla kullanılı
- Page 45 and 46:
Şekil 7.5 Kompozit malzeme (sürt
- Page 47 and 48:
sertlik ve sünekliktavı uygulanı
- Page 49 and 50:
yüzey sertleştirmenin yanı sıra
- Page 51 and 52:
Diesel motorlarında kullanılan ya
- Page 53 and 54:
8.1.1 YANMA ODASI TASARIMINI ETKĠL
- Page 55 and 56:
yüzden, kama tıpı yanma odaları
- Page 57 and 58:
farklılıklar gösterirler. İki z
- Page 59 and 60:
Şekil 8.3’te ise bir yaş gömle
- Page 61 and 62:
Faturaların yüksekliği, silindir
- Page 63 and 64:
enzin motorları için;t cb =0,9Die
- Page 65 and 66: = 1,2bulunur. M12 civata kullanıla
- Page 67 and 68: Pistonun tepesi yanan karışımın
- Page 69 and 70: Şekil 8.1 1 "de. buji ile ateşlem
- Page 71 and 72: eşitliği kullanılabilir. Burada;
- Page 73 and 74: Segman ağız aralığı, genellikl
- Page 75 and 76: (8.13)olacaktır. Pistonda iki adet
- Page 77 and 78: ÖRNEK PROBLEM 8.4Bir benzin motoru
- Page 79 and 80: Şekil 8.16 dan, Δd max = 0.028 mm
- Page 81 and 82: Şekil 8.19 Komple biyel kesitiBiye
- Page 83 and 84: D (8-24)Burada;F 04 : Pistonun ÜÖ
- Page 85 and 86: Biyel burcunun kalınlığı;(8.28)
- Page 87 and 88: Bir krank milindeki ana muylularla
- Page 89 and 90: (8.32)yazılırsa;(8.33)olur. Burad
- Page 91 and 92: Supaplar genellikle austenitik çel
- Page 93 and 94: Şekil 8.29 Supap ölçüleri.c gm
- Page 95 and 96: Şekil 8.30 Harmonik kam eğrileri.
- Page 97 and 98: 8.8.2.2 KAM ÖLÇÜLERĠNĠN BELĠR
- Page 99 and 100: Supapların simetrik kanılarda, k
- Page 101 and 102: Buradan;vebulunur.1. KontrolBu değ
- Page 103 and 104: dir.m 2 : Supap yayının kütlesi,
- Page 105 and 106: f maX : Maksimum yay yolu (yayın s
- Page 107 and 108: Yayın titreşim frekansı;
- Page 109: Krank kolundaki eğilme gerilmesi;F
- Page 112 and 113: Biyel gövdesi kesitinin boyutları
- Page 115: YARDIMCISĠSTEMLER10.1 MANĠFOLDLAR
- Page 119 and 120: (10.16)r : yakıtın yoğunluğu, (
- Page 121 and 122: (10.25)Bu durumda, pompanın ana bo
- Page 123 and 124: manifoldundaki dağıtımını kola
- Page 125 and 126: a) Kısmi akışlı (bypass) filtre
- Page 127 and 128: pozitif karter havalandırma (posit
- Page 129: Contaların görevlerini başarıyl