motor tasarımına giriş

7.2.7 TOKLUKTokluk, metalin kırılmaya karşı direncidir.Tokluk aynı zamanda,Birmalzemenin kırılmadan önce enerji absorbe etme ve plastik şekil değiştirmeyeteneğidir", şeklinde de tanımlanmaktadır. Bu özellik, sertlikle karıştırılmamalıdır.Zira, sertlik ve ihmal edilebilecek düzeyde tokluk (ör. eğeler sert ve kırılgandır), birarada bulunabilir. Kırılmazlık veya kırılganlık değerleri, laboratuarlarda çoğunluklaizod darbe testi ile belirlenmektedir.7.3 MALZEMELER VE ÖZELLĠKLERĠ7.3.1 DÖKME DEMĠR VE ÇELĠKDökme demir ve çelik esas olarak ,demir ile karbon alaşımlarıdır ve içlerindemalzeme kalitesini geliştirmek amacıyla veya saflaştırılamadığı için, çok azmiktarlarda manganez, silisyum, kükürt ve fosfor da bulunabilmektedir. Dökme demirve çelik arasındaki temel fark, bünyelerindeki karbon miktarı ve karbonun biçimindenkaynaklanmaktadır. % 1,7 kadar karbon bulunuyorsa alaşım çelik, . % 1,7 'den fazlakarbon bulunuyorsa alaşım dökme demir olarak adlandırılmaktadır. Ancak, dökmedemir ile çelik arasında çok kesin bir çizgi de yoktur. % 1,7 değeri, geleneksel birsayıdır. Dökme demir ile çelik arasında, karbon miktarları dışında, iki aynı fark dahabulunmaktadır:1. Dökme demirin içerisindeki bazı karbonlar serbest grafit pullar halindedir. Bugrafit pullar dökme demire kendi kendini yağlama özelliği verir ve kırılganoluşunun da birinci sebebidir. Çelikte ise, karbon daima bitişiktir ve bu yüzdençelik hiçbir zaman grafit içermez.2. İmalat işlemlerinde dökme demir, çeliğe oranla daha çok doku bozukluğu gösterir.Bu da, dökme demirin, çeliğe oranla daha az dayanımlı ve az inceltilebilir olmasınaneden olmaktadır.7.3.2 DÖKME DEMĠRDökme demir, esas olarak demir, karbon ve silisyum ile, çok az miktarlardadiğer bazı elementlerden oluşan bir alaşımdır. Dökme demir aşağıdaki özellikleresahiptir:1. Sünekliği (tel ve levha haline getirilebilirlik) az ve kırılgandır,2. Çekme dayanımı düşük, basma dayanımı çok daha yüksektir (basma dayanımı,kopma dayanımının dört katı kadardır).Dökme demir, örneğin silindir gömleklerinde çok iyi bir yağlama yüzeyi sağlar,ucuzdur ve silindir bloğu gibi karmaşık biçimlerde bile dökülebilir. Dökme demir,