GĠRĠġİçten yanmalı <strong>motor</strong>lar, Otto’nun 1876 ve Diesel’in 1897 yılında yaptığı<strong>motor</strong>lardan bu yana, 100 yılı aşkın bir süredir geliştirilerek kullanılmaktadırlar. Busüre içerisinde, söz konusu <strong>motor</strong>ların ayrıntılarındaki geliştirmeler şaşırtıcı boyutlardaolduğu halde, temel yapılarında esaslı bir değişiklik olmamıştır. Günümüzün içtenyanmalı <strong>motor</strong>ları, ayrıntılar üzerindeki tasarım çalışmalarının komple tasarıma göredaha uygulanabilir kabul edildiği bir düzeydedir. Ancak bu, somaki çalışmaların damutlaka böyle olacağı anlamına gelmez. Aksine, çağdaş ve başarılı tasarımçalışmalarının sürdürülmekte olması, en iyi sonucun hâlâ elde edilemediğinigöstermektedir.Yakıt ekonomisi, boyut, ağırlık ve fiyat gibi temel göstergelerin, çıkış gücü,güvenilirlik ve ömürle oranları yıldan yıla geliştirilmekledir. Çeşitli alanlardakullanılacak <strong>motor</strong>ların seçiminde, bu <strong>motor</strong>ların, iki veya dört zamanlı, benzinli veyadiesel, normal emişli veya süperşarjlı olmaları gibi önemli seçenekler, hâlâ geçerlidir.Öyleyse, başarılı bir içten yanmalı <strong>motor</strong> tasarımı, sahip olduğu ve çoğu günümüzde detam olarak cevaplanmamış veya anlaşılmamış problemlerinin çözümüyle yakındanilgilidir.6.2 TEMEL KARARLAR VE ÖN ANALİZBilindiği gibi tasarım, esas olarak, herhangi bir görevi yapabilmesi için,parçaların boyut, biçim, malzeme kompozisyonu ve parça düzenlemelerini önermeişlemidir. Şekil 6.1 'de, tipik bir tasarım akış diyagramı görülmektedir.Bir ürünün fonksiyon ve kalitesi hakkındaki tüketici raporları, bir yenidentasarımı gerektirebilir. Şekil 6.1'deki diyagramda, ürünün piyasaya sunulmasıkutusundan çıkan geri besleme halkası bunu belirtmektedir. Ticaret ve endüstriyelrekabet de, yeniden tasarımı sürekli zorlamaktadır. Bir diğer faktör de, patentgeliştirme çalışmalarıdır.İhtiyaç belirlendikten sonra, özellikleri dikkatle belirlenmelidir. Özellikler,müşterinin gerçekten ne istediğinin yeterince açık bir biçimde ifade edilmesidir.
Diyagramdaki bu alan, bazı mühendislik organizasyonlarınca "Tasarım ve performansözellikleri" olarak da belirtilmektedir.Özellikler belirlendikten sonra yapılacak çalışma, fizibilite çalışmasıdır.Fizibilite çalışmasının amacı, önerinin muhtemel başarı veya başarısızlığının teknik veekonomik açıdan tespitidir. Fizibilite çalışması yapacak kimselerin, iyi tasarımgeçmişine, mühendislik bilimleri, malzeme kullanımı, imalat yöntemleri ve satışbilgilerine sahip olmaları gerekmektedir. Projenin başarısı için çoğu kez özelliklerdedeğişiklik yapılmaktadır. Bu durum, Şekil 6.1' deki diyagramdaki geri besleme devresiile açıklanmışta".Yaratıcılık, yeni bir fikir veya kavramın üretilmesi için, değişik yeni ve/veyaeski fikirlerin sentezi biçiminde tanımlanmaktadır. Mühendis bu aşamada mucit vesanatçı olabilir. Burada tip sayı ve boyut sentezi ile, elde edilmesi amaçlanan makina,eleman ya da sistem, parçaların biçim ve sayıları ile boyutları, malzemeleri, ağırlıkları,dayanımları ve diğer özellikleri kararlaştırılır.Ön tasarım ve geliştirme aşamasında, makina veya sistemin değişik parçalarıarasındaki fonksiyonel ilişkileri ve tüm düzenlemeyi belirlemek için, makina veyasistemin ara bağlantılarını gösteren çizimler yapılır. Bu çizimlerde, amaçlanan tasarımıaçıklamak üzere, önemli boyutlar ve notasyonların yer aldığı görünüşler çizilir, çevrimdiyagramlarını içeren kinematik çalışmalar yapılır. Tüm istekler ve özellikler bu
- Page 1: MOTORTASARIMINAGİRİŞ
- Page 5 and 6: 6. Geliştirme çalışmasının ta
- Page 7 and 8: Aynı otomobilin, günde dört saat
- Page 9 and 10: Soğutma sistemiMotor silindirlerin
- Page 11 and 12: ömür beklentisi ve motorun genel
- Page 13 and 14: 1. Hizmet tipi,2. Yakıt tipi,3. An
- Page 15 and 16: arasındadır. Hız azaldıkça ve
- Page 17 and 18: (6.17)(6.18)olur. Ortalama efektif
- Page 19 and 20: Litre Gücü
- Page 21 and 22: tır.İyilik derecesinin yükselmes
- Page 23 and 24: (6.32)eşitliği elde edilebilir.
- Page 25 and 26: ÖRNEK 6.2Dört zamanlı bir otomob
- Page 27 and 28: eşitliğiyle hesaplanabilir.c m i
- Page 29 and 30: Motor parçalarının imalinde kull
- Page 31 and 32: Kaldırıldığında parça eski bo
- Page 33 and 34: oluşabilir. Cıvatalar, pimler, mi
- Page 35 and 36: dır.Çizelge 7.1 Bazı malzemeleri
- Page 37 and 38: 7.2.7 TOKLUKTokluk, metalin kırıl
- Page 39 and 40: Beyaz dökme demir, sert ve kırıl
- Page 41 and 42: 7.3.3.3 YÜKSEK KARBONLU ÇELĠKLER
- Page 43 and 44: iyileştirmek amacıyla kullanılı
- Page 45 and 46: Şekil 7.5 Kompozit malzeme (sürt
- Page 47 and 48: sertlik ve sünekliktavı uygulanı
- Page 49 and 50: yüzey sertleştirmenin yanı sıra
- Page 51 and 52: Diesel motorlarında kullanılan ya
- Page 53 and 54:
8.1.1 YANMA ODASI TASARIMINI ETKĠL
- Page 55 and 56:
yüzden, kama tıpı yanma odaları
- Page 57 and 58:
farklılıklar gösterirler. İki z
- Page 59 and 60:
Şekil 8.3’te ise bir yaş gömle
- Page 61 and 62:
Faturaların yüksekliği, silindir
- Page 63 and 64:
enzin motorları için;t cb =0,9Die
- Page 65 and 66:
= 1,2bulunur. M12 civata kullanıla
- Page 67 and 68:
Pistonun tepesi yanan karışımın
- Page 69 and 70:
Şekil 8.1 1 "de. buji ile ateşlem
- Page 71 and 72:
eşitliği kullanılabilir. Burada;
- Page 73 and 74:
Segman ağız aralığı, genellikl
- Page 75 and 76:
(8.13)olacaktır. Pistonda iki adet
- Page 77 and 78:
ÖRNEK PROBLEM 8.4Bir benzin motoru
- Page 79 and 80:
Şekil 8.16 dan, Δd max = 0.028 mm
- Page 81 and 82:
Şekil 8.19 Komple biyel kesitiBiye
- Page 83 and 84:
D (8-24)Burada;F 04 : Pistonun ÜÖ
- Page 85 and 86:
Biyel burcunun kalınlığı;(8.28)
- Page 87 and 88:
Bir krank milindeki ana muylularla
- Page 89 and 90:
(8.32)yazılırsa;(8.33)olur. Burad
- Page 91 and 92:
Supaplar genellikle austenitik çel
- Page 93 and 94:
Şekil 8.29 Supap ölçüleri.c gm
- Page 95 and 96:
Şekil 8.30 Harmonik kam eğrileri.
- Page 97 and 98:
8.8.2.2 KAM ÖLÇÜLERĠNĠN BELĠR
- Page 99 and 100:
Supapların simetrik kanılarda, k
- Page 101 and 102:
Buradan;vebulunur.1. KontrolBu değ
- Page 103 and 104:
dir.m 2 : Supap yayının kütlesi,
- Page 105 and 106:
f maX : Maksimum yay yolu (yayın s
- Page 107 and 108:
Yayın titreşim frekansı;
- Page 109:
Krank kolundaki eğilme gerilmesi;F
- Page 112 and 113:
Biyel gövdesi kesitinin boyutları
- Page 115 and 116:
YARDIMCISĠSTEMLER10.1 MANĠFOLDLAR
- Page 117 and 118:
sonucunda sağlanan ısı aynı zam
- Page 119 and 120:
(10.16)r : yakıtın yoğunluğu, (
- Page 121 and 122:
(10.25)Bu durumda, pompanın ana bo
- Page 123 and 124:
manifoldundaki dağıtımını kola
- Page 125 and 126:
a) Kısmi akışlı (bypass) filtre
- Page 127 and 128:
pozitif karter havalandırma (posit
- Page 129:
Contaların görevlerini başarıyl