motor tasarımına giriş

Supaplar genellikle austenitik çelikten dövülerek yapılır. Bazı yüksekperformanslı motorların egzoz supapları ise, yüksek kromlu ve manganezli paslanmazçelikten yapılarak, oturma yüzeyleri tungsten-kobalt kaplanır. Tam yüktekiçalışmalarda, supap tablasında sıcaklıklar egzoz supaplarında 800°C 'ye, emmesupaplarında 500°C 'ye kadar yükselebilmektedir. Bu nedenle, genel olarak,kullanılacak çeliğin kopma geriliminin 800 °C 'de 20 kg/mm" den aşağı düşmemesiistenir. Ayrıca egzoz gazlarının etkisi altında paslanmamalıdır. Egzoz supaplarıkrom-kobaltlı özel çelikten, silisyum volframlı özel çelik ya da krom-nikelli çeliklerdenyapılırlar. Supap tablasından sapa doğru ısı iletimini iyileştirmek amacıyla, tabladanitibaren sapın içerisine açılan oyuğa, 2/3 oranında metalik sodyum doldurulur. Sodyumyaklaşık olarak 98°C'de erimektedir. Çalışma sıcaklıklarında sıvılaşan sodyum, boşlukiçerisinde aşağı yukarı akarak, ısıyı sıcak supap başından daha soğuk olan sapbölgesine taşır.Supap sapının kılavuz içerisinde yapışmasını önlemek üzere, sap üzerine karbonkazıyıcı çevresel bir oyuk açılır. Bir başka yöntem de supapların yuvasında dönmelerisağlanır.8.8.2 SUPAP YUVASI (BAĞA)Egzoz supabı gibi, egzoz supabının yuvası da, egzoz portundan geçen egzozgazlarının yüksek sıcaklıklarının etkisi altındadır. Bu nedenle, genellikle ısı direnciyüksek alaşımlı çeliklerden yüzük biçiminde yapılarak, yuvalarına sıkı geçirilirler. Sertve ısı dirençlerinin yüksek olması nedeniyle, blok veya silindir kapağı malzemelerineoranla daha uzun ömürlü olurlar. Aşındıklarında veya biçimleri bozulduğunda,değiştirilebilirler. Supabın bağaya oturduğu yüzeyler, bazı motorlarda, oturmayıiyileştirmek amacıyla supap yüzey açısından Î4...1 derece daha büyük açılı, yani 45derece için, 45 ⁄ ... 46 derece yapılır.İyi bir tasarımda baga yükseklikleri 1,5.....2,5 mmkadar küçük olabilir.8.8.1 GAZ KANALLARI (PORTLAR) VE SUPAP ÖLÇÜLERİPort tasarımı, supap boyutlan ve açılma miktarı, silindir kapağı ve manifoldkonfigürasyonları gibi faktörlere bağımlıdır. Şekil 8.28'de, iyi bir örnek görülmektedir.Gazların geçişi için yeterli alarmı bulunmasının gerekliliği yanında, supap sapınınsıcak egzoz gazlan ile temas yüzeyini azaltmak üzere, boğaz derinliği port çapının 0,75'inden fazla olmamalıdır. Akışa direnç göstermemesi için, akış kanalı da en az port kadargeniş olmalıdır.Paralel konumlu supaplarda supap tablası çaplan;