ölümde nadiren başarılabildiğinden, Şekil 6.1'deki diyagramda, özellikler kutusunabir geri besleme devresi çizilmiştir.Ayrıntılı tasarım, imal edilecek veya satın alınacak tüm elemanların her biriningerçek anlamda boyutlandırılmasını içerir. Burada, her bir eleman için gerekligörünüşleri, ölçülerini, toleransları, malzemelerini, ısıl işlemleri (varsa), montaj içingerekli elemanları ve montaj numaralarını gösteren yapım resimleri hazırlanır.Çizimlerde, imalata ilişkin bilgiler tam olarak verilmelidir.Alt montaj ve montaj çizimleri, malzeme ve parça listeleri gibi tüm ayrıntılartamamlandıktan sonra, komple tasarım, imal edilmek üzere, prototip veya modelatelyesine gönderilir. Burada, gerekli parçalar imal edildikten ve Standard parçalar dapiyasadan satın alındıktan sonra, monte edilerek, değerlendirme ve denemeye hazırhale getirilir. Deney periyodundaki sonuçlar, ön tasarım ve ayrıntılı tasarım alanlarındadeğişiklik ve iyileştirmeleri öngören bilgiler verebilir. Bu olasılık, Şekil 6.1'dekidiyagramda, geribesleme devresi ile belirtilmiştir. Sürekli revizyonlar, tasarımmühendisi performans özelliklerinin sağlandığına kanaat getirinceye kadar sürer.İmalat için tasarım aşamasında, imalat için en iyi (genellikle en ekonomik)imalat yöntemlerine uyacak tasarım değişiklikleri dikkate alınır. Örneğin, imalatmühendisi, bir parçanın kalıpta kesme, dökme veya çekme yöntemiyle imal edilmeyeuygun olduğunu düşünebilir. Bu aşamada yapılması gereken bir başka çalışma da, bazıparçaların piyasadaki eşdeğerleriyle ve bazı malzemelerin de eşdeğerde tatmin ediciancak daha ucuz malzemelerle değiştirilebilme ihtimalinin araştırılmasıdır.İmalat için tasarım tamamlandığında, çizimler, ürünün piyasaya sunulmak üzereimali için imalat bölümüne gönderilir. İmalat sırasında karşılaşılan ve kolaylıkladüzeltilemeyen olumsuzluklarda genellikle ön tasarım ve geliştirme veya değişiklikiçin ayrıntılı tasarım aşamasına dönülür. Bu olasılık, Şekil 6.1'deki diyagramda, geribesleme devresi ile belirtilmiştir.6.3 PĠSTONLU ĠÇTEN YANMALI MOTORLARIN TASARIMESASLARIBu bölümde, geleneksel tipteki pistonlu içten yanmalı <strong>motor</strong>ların tasarımesasları tartışılacaktır. Motor tasarım ve geliştirme çalışmalarım maliyeti oldukçayüksektir. Bu nedenle, yeni bir tasarım ve/veya geliştirme çalışmasının yapılıpyapılmayacağına, aşağıda sıralanan sorular cevaplandırıldıktan sonra kararverilmelidir.1. Yeni bir tasarım yapmanın gerekçeleri nelerdir?2. Motor hangi alanda kullanılacaktır?3. Hangi tür yakıt kullanılacaktır?4. Güç ve yakıt ekonomisi ihtiyacı ne kadardır?5. Bu ihtiyaçları en iyi karşılayan <strong>motor</strong> tipi hangisidir?3
6. Geliştirme çalışmasının tahmini süresi ne kadardır?7. Geliştirme çalışmasının tahmini maliyeti ne kadardır?8. İmalatın tahmini maliyeti ne kadardır?9. Geliştirme çalışmasının tahmin edilen sürede tamamlanacağı kabulü ile, bu süreiçerisinde, aynı alanda kullanımda olan <strong>motor</strong>lar da geliştirilmeye devamedileceğinden, yeni tasarım, kullanımdaki rakipleriyle rekabet edecek durumdaolabilecek midir?Yeni bir tasarım yapmanın gerekçeleriTasarım yapmanın gerekçesi halen piyasada bulunabilen <strong>motor</strong>ların, <strong>motor</strong>unkullanılması öngörülen taşıt veya başka bir kullanım alanı için gerekli güç ihtiyacınıkarşılayamaması olabilir. Diğer taraftan, <strong>motor</strong> piyasada bulunsa bile, yeni tasarımın piyasadabulunabilenlerle rekabet edebileceği iddia edilebilir. Bu durumda, 9. soru bir miktarbelirsizliği içermektedir.Kullanım alanıMotorun kullanılacağı farklı alanlar için gerekli olan <strong>motor</strong>ların özellikleri de farklıolacağından, tasarımda kullanım alanının göz önünde bulundurulması zorunludur. Belirli birhizmet alanına veya alanlar grubuna yönelik olmayan tasarımların başarılı olması mümkündeğildir.Yakıt türüÇok özel amaçlar dışında, kullanılacak yakıt, halen piyasada yeterli miktarda vemakul bir fiyatla bulunabilen türde bir yakıt olmalıdır. Benzin seçildiğinde, normal, süperveya kurşunsuz, diesel yakıtı seçildiğinde Dİ veya D2 tercihleri söz konusudur. Sıkıştırılmışdoğal gaz (CNG), sıvı petrol gazları (LPG) ve alkol gibi yakıtlar da, kullanıldığı bölgedebulunabilen diğer yakıtlarla karşılaştırıldığında, ucuz ve yeterli servis imkanlarına sahipiseler, tercih edilebilirler.Güç ve yakıt ekonomisi ihtiyacıBaşarılı bir şekilde tasarlanmış <strong>motor</strong>ların, makul düzeylerde olmak üzere, güçağırlıkları ve üretim maliyetleri düşük, bakım ihtiyacı az, yakıt ekonomileri vegüvenilirlikleri iyi, ömürleri uzun olmalıdır. Ancak, bu özelliklerden bazılarınıniyileştirilmesi, diğerlerini olumsuz yönde etkilediğinden, kullanım amacına göre buözelliklerden hangilerinin öncelikli olduğu belirlenmelidir.Günümüz otomobillerinin boyutları küçülmekte, aerodinamik dirençleri ve ağırlıklarıazalmaktadır. Bu nedenle, eskiden kullanılmakta olan sekiz ve altı silindirli <strong>motor</strong>larınyerini büyük oranda dört silindirli <strong>motor</strong>lar almıştır. Böyle olduğu halde bile, aynı birim taşıtağırlığı için daha güçlü <strong>motor</strong> veya aynı güç için daha hafif <strong>motor</strong> üretme çabalarısürdürülmektedir. Motorun güç ağırlığını azaltmak amacıyla, dökme demir yerinealüminyum kullanımı, volumetrik verimi yükseltmek üzere supap ve port tasarımı, çoksupaplı tasarımlar ve süperşarj gibi uygulamalar yapılmaktadır.•ı
- Page 1 and 2: MOTORTASARIMINAGİRİŞ
- Page 3: Diyagramdaki bu alan, bazı mühend
- Page 7 and 8: Aynı otomobilin, günde dört saat
- Page 9 and 10: Soğutma sistemiMotor silindirlerin
- Page 11 and 12: ömür beklentisi ve motorun genel
- Page 13 and 14: 1. Hizmet tipi,2. Yakıt tipi,3. An
- Page 15 and 16: arasındadır. Hız azaldıkça ve
- Page 17 and 18: (6.17)(6.18)olur. Ortalama efektif
- Page 19 and 20: Litre Gücü
- Page 21 and 22: tır.İyilik derecesinin yükselmes
- Page 23 and 24: (6.32)eşitliği elde edilebilir.
- Page 25 and 26: ÖRNEK 6.2Dört zamanlı bir otomob
- Page 27 and 28: eşitliğiyle hesaplanabilir.c m i
- Page 29 and 30: Motor parçalarının imalinde kull
- Page 31 and 32: Kaldırıldığında parça eski bo
- Page 33 and 34: oluşabilir. Cıvatalar, pimler, mi
- Page 35 and 36: dır.Çizelge 7.1 Bazı malzemeleri
- Page 37 and 38: 7.2.7 TOKLUKTokluk, metalin kırıl
- Page 39 and 40: Beyaz dökme demir, sert ve kırıl
- Page 41 and 42: 7.3.3.3 YÜKSEK KARBONLU ÇELĠKLER
- Page 43 and 44: iyileştirmek amacıyla kullanılı
- Page 45 and 46: Şekil 7.5 Kompozit malzeme (sürt
- Page 47 and 48: sertlik ve sünekliktavı uygulanı
- Page 49 and 50: yüzey sertleştirmenin yanı sıra
- Page 51 and 52: Diesel motorlarında kullanılan ya
- Page 53 and 54: 8.1.1 YANMA ODASI TASARIMINI ETKĠL
- Page 55 and 56:
yüzden, kama tıpı yanma odaları
- Page 57 and 58:
farklılıklar gösterirler. İki z
- Page 59 and 60:
Şekil 8.3’te ise bir yaş gömle
- Page 61 and 62:
Faturaların yüksekliği, silindir
- Page 63 and 64:
enzin motorları için;t cb =0,9Die
- Page 65 and 66:
= 1,2bulunur. M12 civata kullanıla
- Page 67 and 68:
Pistonun tepesi yanan karışımın
- Page 69 and 70:
Şekil 8.1 1 "de. buji ile ateşlem
- Page 71 and 72:
eşitliği kullanılabilir. Burada;
- Page 73 and 74:
Segman ağız aralığı, genellikl
- Page 75 and 76:
(8.13)olacaktır. Pistonda iki adet
- Page 77 and 78:
ÖRNEK PROBLEM 8.4Bir benzin motoru
- Page 79 and 80:
Şekil 8.16 dan, Δd max = 0.028 mm
- Page 81 and 82:
Şekil 8.19 Komple biyel kesitiBiye
- Page 83 and 84:
D (8-24)Burada;F 04 : Pistonun ÜÖ
- Page 85 and 86:
Biyel burcunun kalınlığı;(8.28)
- Page 87 and 88:
Bir krank milindeki ana muylularla
- Page 89 and 90:
(8.32)yazılırsa;(8.33)olur. Burad
- Page 91 and 92:
Supaplar genellikle austenitik çel
- Page 93 and 94:
Şekil 8.29 Supap ölçüleri.c gm
- Page 95 and 96:
Şekil 8.30 Harmonik kam eğrileri.
- Page 97 and 98:
8.8.2.2 KAM ÖLÇÜLERĠNĠN BELĠR
- Page 99 and 100:
Supapların simetrik kanılarda, k
- Page 101 and 102:
Buradan;vebulunur.1. KontrolBu değ
- Page 103 and 104:
dir.m 2 : Supap yayının kütlesi,
- Page 105 and 106:
f maX : Maksimum yay yolu (yayın s
- Page 107 and 108:
Yayın titreşim frekansı;
- Page 109:
Krank kolundaki eğilme gerilmesi;F
- Page 112 and 113:
Biyel gövdesi kesitinin boyutları
- Page 115 and 116:
YARDIMCISĠSTEMLER10.1 MANĠFOLDLAR
- Page 117 and 118:
sonucunda sağlanan ısı aynı zam
- Page 119 and 120:
(10.16)r : yakıtın yoğunluğu, (
- Page 121 and 122:
(10.25)Bu durumda, pompanın ana bo
- Page 123 and 124:
manifoldundaki dağıtımını kola
- Page 125 and 126:
a) Kısmi akışlı (bypass) filtre
- Page 127 and 128:
pozitif karter havalandırma (posit
- Page 129:
Contaların görevlerini başarıyl