motor tasarımına giriş

a) Kısmi akışlı (bypass) filtreler,b) Tam akışlı filtreler,olmak üzere iki tiptir. Kısmı akışlı (bypass) filtreli sistemlerde, pompadan çıkan yağ iki kola ayrılır.Kollardan birinden akan yağ filtreden geçerken, diğerinden akan yağ doğrudan doğruya motoragönderilir. Şekil 10.5 'te görülen sistem, kısmı akışlı filtreli bir sistemdir. Tam akışlı filtrelerde ise,motora pompalanan yağın tamamı filtreden geçer. Tam akışlı filtrelerde, filtrenin tıkanmasıdurumundaki akışı sağlamak üzere, bir bypass valfı bulunur.Yağ filtreleri genellikle kapalı bir muhafaza içerisindeki kağıttan yapılmış, yıldız şeklindekatlanan bir filtre elemanından oluşmaktadır ve değiştirilebilirler. Filtre edilen yağ, filtreden ana yağkanalına ulaşır.Motorun hareket eden parçalan, basınçla veya püskürme yoluyla yağlanır. Silindir bloğundakiyatay ana yağ kanalı (galerisi), deliklerle krank milinin ana yataklarına bağlanmıştır. Bir kısım yağ,yatak yağ boşluklarından geçerek hareketli parçalara püskürtülürken, bir kısmı da ana ve biyel muylusuarasındaki deliklerden geçerek biyel muylusuna ulaşır. Biyel üzerindeki bir delikten fışkıran bir miktaryağ, silindir yüzeylerini yağlar. Birçok motorun biyelinde bulunan boydan boya bir delikten geçen yağ,piston ve silindirler için ilave bir yağlama sağlar. Yağ, aynı zamanda, yatay ana yağ kanalından ayrılandüşey bir kanal (galeri) dan geçerek kam miline ulaşır ve kam mili boyunca açılmış olan deliktengeçerek kam mili yataklarını ve supap mekanizmasının diğer elemanlarını yağlar. Yağlama göreviniyapan yağ, tekrar kartere dökülür.Şekil 10.5 Basınçlı yağlama sistemiGerekli yağ debisi, motorun boyutları, hızı ve diğer bazı tasarım faktörlerine bağımlıdır. Önemlisorulardan biri, pistonların yağ ile soğutulmasının gerekli olup olmadığıdır. Ancak, aşıntı ve güvenlikgibi gerekçelerle, tasarım pompa kapasiteleri teorik değerleri ikiye katlamalıdır.Motorun yağlama yağı debisi, motordan yağ tarafından uzaklaştırılan ısı miktarı (O o) ileilişkilidir. Isı analizi sonuçlarına göre bu ısı miktarı, yakıtla sağlanan ısının % 1,5...% 3.0 'ü kadardır.