You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
hfl_<strong>53</strong>.qxp <strong>2008</strong>-04-18 11:08 Page 139<br />
NOVE KNJIGE<br />
UDK: 791-22(049.3)<br />
Igor Bezinovi}<br />
Ukratko o kratkoj knjizi o kratkom filmu<br />
Marek Hendrykowski, Umetnost kratkog filma, prevela s poljskog Vesna<br />
Marinkovi}, Beograd: Clio, 2004, ISBN 867102105X 1<br />
Rije~ »film« u svakodnevnom se govoru ~esto koristi kao sinonim<br />
za »dugometra`ni igrani film« i rijetko }e tko pri spomenu<br />
naslova nekog filma pomisliti da osoba s kojom razgovara<br />
govori o kratkometra`nom filmu. Autor pri kraju ove<br />
knjige stoga tvrdi: »Kratki metar je danas nostalgi~na forma«<br />
(str. 103). Me|utim, prva re~enica knjige glasi: »Kratka forma<br />
nije margina filma« (str. 7).<br />
Kratki film je, dakle, donekle paradoksalno, forma koja je<br />
istovremeno nemarginalna, ali je vezujemo uz nostalgiju. Valja<br />
objasniti ovaj stav autora knjige. Za kratki film ne mo`emo<br />
re}i da je na margini, jer ve}ina vrlo dobro gledanih televizijskih<br />
ostvarenja spada upravo u kratku formu. Svi su<br />
televizijski `anrovi iznimno popularne kratke forme i stoga<br />
ne mogu biti na margini. Autor ne pristupa nijednom `anru<br />
kratkog filma zlonamjerno, svrstavaju}i u umjetnost kratkog<br />
filma i televizijske serije i reklame i spotove. S druge strane,<br />
nostalgija spram kratkoga filma odnosi se na ~injenicu da su<br />
prvi filmovi bili kratki i dugo su se vremena odr`ali u kinodvoranama,<br />
te stoga danas smatramo da je kratki film izgubio<br />
svoju nekada{nju slavu.<br />
Ova je knjiga zapravo skup kratkih eseja vezanih uz pojedine<br />
probleme vezane uz kratki film. Pristup kori{ten u knjizi<br />
svodi se na nesustavno nizanje teorijskih zapa`anja i povijesnih<br />
zanimljivosti, uz kori{tenje velikog broja primjera<br />
uglavnom iz bogate poljske kinematografije (uz popis 250<br />
najva`nijih kratkih filmova na kraju knjige). Autor kroz knjigu<br />
ne razvija specifi~nu tezu, niti se ~esto poglavlja ne ve`u<br />
jedno na drugo. Me|utim, taj je pristup ono {to ovu knjigu<br />
na zanimljiv na~in razlikuje od teorijskih nabrajanja i klasificiranja.<br />
Dakle, radi se o uvelike neakademskom pristupu, o<br />
pristupu osobe koja povodom 35 godina postojanja me|unarodne<br />
konkurencije Krakovskog filmskog festivala i povodom<br />
otprilike 100 godina postojanja filmske umjetnosti<br />
1998. godine odlu~uje zapisati neka osobna zapa`anja o<br />
tome za{to je kratki film bitan i zanimljiv. U nastavku teksta<br />
navedena su neka od tih zapa`anja.<br />
Mo`da naj~e{}e isticana razlika kratkoga od dugometra`nog<br />
filma u ovoj knjizi odnosi se na ~injenicu da je kratki film<br />
oduvijek bio mjesto filmskoga eksperimenta, bez kojega bi<br />
povijest filma vjerojatno bila siroma{nija. Ve} su prvi filmovi,<br />
snimani na jednu rolu, »prisiljavali« filma{e na samosvjesno<br />
i promi{ljeno stvarala{tvo, na gra|enje specifi~nog majstorstva<br />
sa`imanja zbog nu`no ograni~enog trajanja filma.<br />
Stoga Hendrykowski isti~e da je najzna~ajnija osobina kratkog<br />
filma ta {to je on »laboratorij filma«, mjesto neprofitabilne<br />
»nepotkupljivosti autora«. S obzirom da je umjetnost<br />
nemogu}a bez individualnosti i posebnosti filmskih pri~a,<br />
Hendrykowski zastupa tezu da je upravo kratki film osnova<br />
onog umjetni~kog u filmskom stvarala{tvu.<br />
Iz tog se razloga u ovoj knjizi zastupa stav da je pridjev »poetski«<br />
klju~ni pridjev koji vezujemo uz kratki film. Filmska<br />
1 Poljski izvornik: Sztuka krótkiego metraûu, Ars nova, Poznaz 1998.<br />
H R V A T S K I F I L M S K I L J E T O P I S <strong>53</strong>/<strong>2008</strong>.<br />
139
Change language