326Patrycja Gula, Wojmir Ziętkowiaknym, które stosowały przez 3 tygodnie (wieczorem 2 razyw ciągu tygodnia) 0,5 mg estriolu. Średnia grubośćendometrium przed zastosowaniem dopochwowych preparatówestriolu wynosiła 1,88 mm, po 3 tygodniachzwiększyła się do 1,90 mm i w trakcie leczenia podtrzymującegowynosiła nadal 1,90 mm. Przyrost grubościendometrium był nieistotny statystycznie [16].Iosif przedstawia wyniki badania 48 kobiet otrzymujących0,5 mg estriolu przez okres od 8 do 10 lat. U 7kobiet po zakończeniu terapii, stwierdził nieznacznąproliferację endometrium. U żadnej z pacjentek nie wykazałw obrębie endometrium hiperplazji ani atypii [17].Badania kliniczne, w których przeprowadzono biopsjębłony śluzowej macicy również potwierdzają brakwpływu terapii estriolem dopochwowym na stan endometrium[7, 14, 18, 19, 20, 21].Vooijs dokonał przeglądu literatury z lat 1958–1994w celu oceny, czy dopochwowe preparaty estriolu zapewniająskuteczną ochronę przed rozwojem hiperplazjiendometrium i przed wystąpieniem raka endometrium.Przedstawił wyniki metaanalizy 19 badań dotyczącychwpływu estriolu na grubość endometrium, trwających conajmniej 6 miesięcy i obejmujących łącznie 337 pacjentek.12 badań spełniało wszystkie kryteria jakościowe.Stwierdzono, że terapia kobiet dopochwowymi preparatamiestriolu, nie wpływa w sposób istotny na grubośćendometrium, które po zastosowanym leczeniu pozostajenadal nieaktywne (zanikowe) [7].Do podobnych wniosków doszedł Gerbaldo, któryoceniał wpływ 12-miesięcznej terapii estriolem na histologięendometrium. Nie stwierdził żadnego przypadkuhiperplazji i u wszystkich kobiet uzyskał dobrą odpowiedźendometrium [19].W populacyjnym badaniu Weiderpass zbadał 789przypadków raka endometrium i 3368 kobiet w grupiekontrolnej. Wszystkie kobiety były po menopauzie, wprzedziale wieku 50–74 lat. Stwierdzono, że zarównoniskodawkowa terapia samymi estrogenami, jak i stosowaniesłabych estrogenów, do których należy estriol, niezwiększa ryzyka wystąpienia hiperplazji z atypią aniraka endometrium. Autorzy zwracają również uwagę, żedopochwowa estrogenoterapia nie wymaga dodatkowegostosowania progestagenów [12].Znaleziono również nieliczne doniesienia, których autorzywskazują, że stosowanie preparatów estriolu zwiększaryzyko wystąpienia hiperplazji endometrium. Montoneriwykazał hiperplazję endometrium u 70,8% pacjentek stosującychpreparaty estriolu a brak odpowiedzi endometriumpo zastosowanej terapii uzyskał tylko u 29,2% kobiet [22].Są to jednak badania przeprowadzone w latach 80-tycha najnowsze doniesienia ich nie potwierdzają.Wnioski1. Dopochwowe leczenie zmian atroficznych pochwypreparatami zawierającymi 0,5 mg estriolu stosowanymiprzez pierwsze 2 tygodnie leczenia codziennie a następnie3 razy w tygodniu przez okres 3 miesięcy nie prowadzido istotnych zmian grubości endometrium u kobietpo menopauzie.2. Nie wykazano istotnej statystycznie różnicy wgrubości endometrium u kobiet stosujących dopochwowepreparaty estriolu w porównaniu z kobietami niestosującymi terapii hormonalnej.Piśmiennictwo1. Stachowiak G., Jędrzejczyk S., Połać I. i wsp.: Atrofia narządówmoczowo-płciowych u kobiet po menopauzie. Prz. menopauzal.,2003, 5, 48–51.2. Spaczyński M.: Dopochwowa estrogenoterapia. Ginek.Prakt., 1998, 6, 2, 18–19.3. Lindsay R.: Estrogens and antiestrogens: basic and clinicalaspects. Philadelphia; New York: Lippincott-Raven 1997.243–2534. Szymankiewicz-Warenik A.: Dlaczego warto stosować hormonalnąterapię zastępczą? Post. Nauk Med., 2000, 2, 15-19.5. Postawski K.: Menopauza a zmiany w układzie moczowopłciowym.Wyd. BiFolium. Lublin 2001, 35-47.6. Raz R.; Stamm WE.: A controlled trial of intravaginal estriolIn postmenopausal woman with recurrent urinary tract infections.New Engl. J. Med., 1993, 329, 753-6.7. Vooijs G.P., Geurts T.: Review of endometrial safety duringintravaginal treatment with estriol. Eur. J. Obstet. Gynecol.Reprod. Biol., 1995, 62, 1, 101–6.8. Basta A., Skucińska D., Kolawa W.: Dopochwowe stosowanieEstriolu u kobiet w okresie pomenopauzalnym. Prz. Lek.,1996/53/Supl. 4, 157–161.9. Skałba P.: Hormonalna terapia zastępcza. Wyd. Lek. PZWL.Warszawa 2002.10. Bińkowska M.: HTZ – zagrożenia. Prz. Menopauzal., 2002,1, 7–10.11. Opala T., Rabiega D.: HTZ a nowotwory trzonu macicy.Przegląd menopauzalny, 2003, 1, 23-26.12. Weiderpass E.; Baron J.A.; Adami H.O. et al.: Low-potencyoestrogen and risk of endometrial cancer: case-control study.Lancet, 1999, 353, 9167, 1824–8.13. Bergink E.W., Kloosterboer H.K.: Oestrogen binding proteinsin the female genital tract. J. Steroid Biochem., 1984, 20,1057–60.14. Kicovic P.M.; Cortes-Prieto J.; Milojevic S. et al.: The treatmentof postmenopausal vaginal atrophy with Ovestin vaginalcream or suppositories: clinical, endocrinological and safetyaspects. Maturitas, 1980, 2, 4, 275–82.15. Luisi M., Franchi F., Kicovic P.M.: A group – comparativestudy of effects of Ovestin cream versus Premarin cream inpost-menopausal women with vaginal atrophy. Maturitas,1980, 2, 4, 311–9.16. Ustun M.; Ince L.; Solak N. et al.: Treatment of urogenitalsymptoms by estriol vaginal suppositories in postmenopausalwomen. Jinekol. Obstet. Derg., 1994, 8, 1, 32–36.17. Iosif C.S.: Effect of protracted administration of estriol onlower genito-urinary tract in postmenopausal women. Arch.Gynecol. Obstet., 1992, 251, 3, 115–20.18. Foidart J.M.; Vervliet J.; Buytaert P.: Efficacy of sustained –release vaginal oestriol in alleviating urogenital and systemicclimacteric complains. Maturitas. 1991 Jun, 13(2), 99–107.19. Gerbaldo D.; Ferraido A.; Croce S. et al.: Endometrial morphologyafter 12 months of vaginal oestriol therapy in postmenopausalwomen. Maturitas, 1991, 13, 4, 269–74.
Wpływ dopochwowego leczenia estriolem zmian atroficznych pochwy na grubość endometrium u kobiet po menopauzie 32720. Trevoux R., van-der-Velden W., Popovic D.: Ovestin vaginalcream and suppositories for the treatment of menopausal vaginalatrophy. Reproduction, 1982, 6, 2, 101–6.21. Dugal R., Hesla K., Sordal T. et al.: Comparison of usefulnessof estradiol vaginal tablets and estriol vagitories fortreatment of vaginal atrophy. Acta Obstet. Gynecol. Scand.,2000, 79, 293–297.22. Montoneri C., Farbo G., Garofalo A.: Effects of estriol administrationon human postmenopausal endometrium. Clin.Exp. Obstet. Gynecol., 1987, 14, 2–3, 178–81.
- Page 2 and 3: REDAKTOR NACZELNYEDITOR IN CHIEFpro
- Page 4 and 5: 312Bartosz Sokół i innipodpotylic
- Page 8 and 9: 316Anna Bryl i inniNadmierna stymul
- Page 10 and 11: 318Anna Bryl i inniTab. 1. Wskaźni
- Page 12 and 13: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 320-3
- Page 14 and 15: 322Łukasz Bartkowiak i innikrotnie
- Page 16 and 17: 324Patrycja Gula, Wojmir Ziętkowia
- Page 20 and 21: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 328-3
- Page 22 and 23: 330Krystyna Przybyłowska i inniWyk
- Page 24 and 25: 332Krystyna Przybyłowska i inniBre
- Page 26 and 27: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 334-3
- Page 28 and 29: 336Teresa Seidler, Milena GryzaTabe
- Page 30 and 31: 338Teresa Seidler, Milena Gryzaspo
- Page 32 and 33: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 340-3
- Page 34 and 35: 342Barbara Stawińska-Witoszyńska
- Page 36 and 37: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 344-3
- Page 38 and 39: 346Irena Maniecka-Bryła, Marek Bry
- Page 40 and 41: 348Irena Maniecka-Bryła, Marek Bry
- Page 42 and 43: 350Irena Maniecka-Bryła, Marek Bry
- Page 44 and 45: 352Wojciech Kapała, Jerzy Skrobisz
- Page 46 and 47: 354Wojciech Kapała, Jerzy Skrobisz
- Page 48 and 49: 356Wojciech Kapała, Jerzy Skrobisz
- Page 50 and 51: 358Wojciech Kapała, Jerzy Skrobisz
- Page 52 and 53: 368Wiesław Kalupanych nie przejawi
- Page 54 and 55: 370Wiesław Kalupa20018016014012010
- Page 56 and 57: 372Teresa Kosicka, Hanna Kara-PerzI
- Page 58 and 59: 374Teresa Kosicka, Hanna Kara-Perz
- Page 60 and 61: 376Teresa Kosicka, Hanna Kara-Perzn
- Page 62 and 63: 2Teresa Kosicka, Hanna Kara-Perz
- Page 64 and 65: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 378-3
- Page 66 and 67: Agnieszka Wyrwińska i inni 380minu
- Page 68 and 69:
Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 382-3
- Page 70 and 71:
Beata Kosińska 384ocena endoskopow
- Page 72 and 73:
Beata Kosińska 386ty białek osocz
- Page 74 and 75:
Beata Kosińska 38821. Frewin R.J.,
- Page 76 and 77:
390Anna Wawrocka, Maciej Krawczyńs
- Page 78 and 79:
392Anna Wawrocka, Maciej Krawczyńs
- Page 80 and 81:
Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 394-3
- Page 82 and 83:
Ewa Zeyland-Malawka, Elżbieta Prę
- Page 84 and 85:
Ewa Zeyland-Malawka, Elżbieta Prę
- Page 86 and 87:
400Aleksandra Kuligowska, Grażyna
- Page 88 and 89:
402Aleksandra Kuligowska, Grażyna
- Page 90 and 91:
Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 404-4
- Page 92 and 93:
Dominik Dytfeld i inni 406skopii (M
- Page 94 and 95:
408Marcin Wieczorek i inniratykę p
- Page 96 and 97:
410Marcin Wieczorek i inniTab. 1. S
- Page 98 and 99:
412Marcin Wieczorek i inniSchisandr
- Page 101 and 102:
Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 407-4
- Page 103 and 104:
INSTRUCTIONS TO AUTHORSGeneral1. No