NOWINY LEKARSKIE 4 - Nowiny Lekarskie - UMP

Oczekiwania pacjentów hospitalizowanych w oddziale chirurgii trybem planowym względem zespołu lekarskiego ... 357L. Marcinowicz, która badała satysfakcję pacjentów z opiekimedycznej w Polsce na podstawie dostępnej literaturymedycznej na ten temat (jak podaje ta autorka, analizowałaona w swoim badaniu 81 prac naukowych), zdecydowanawiększość pacjentów była zadowolona z opieki, a szpital,w którym przebywali był godny polecenia innym osobom.Opieka pielęgniarska, pisze dalej L. Marcinowicz, byłazazwyczaj oceniana dobrze lub bardzo dobrze, jak również,zdecydowaną większość pozytywnych ocen uzyskali badaczeanalizowanych przez nią prac pytając pacjentów o zadowoleniez leczenia [5].W procesie leczenia ważna jest relacja, jaka zachodzimiędzy pacjentem a usługodawcą, tj. lekarzem, pielęgniarką,innym profesjonalistą medycznym. Jak pisze I. Rudawska,konkretna relacja lekarz-pacjent jest formowana odpierwszego ich spotkania. Wypełnia je z reguły wywiadlekarski, podczas którego lekarz powinien wykazać sięcierpliwością, umiejętnością słuchania i wzbudzania zaufaniau pacjenta. Pożądanym stylem komunikacji jest stylotwarty, zorientowany holistycznie (na całokształt osobypacjenta), a nie somatycznie (skoncentrowany tylko najednostce chorobowej). Częstokroć, pisze dalej I. Rudawska,lekarze epatują pacjentów niezrozumiałym, niedostępnymjęzykiem komunikacji, np. sformułowaniami łacińskimi.W mniemaniu lekarzy jest to wyraz profesjonalizmuzawodowego, jednak sprzyja to budowaniu bariery niedostępnościi akcentuje informacyjną asymetrię, jaka istniejemiędzy pacjentem (z reguły nieposiadającym informacji natemat bieżącego stanu swego zdrowia i nie w pełni zdającymsobie sprawy ze znaczenia poszczególnych objawówchorobowych, które posiada, czy wstępnego rozpoznaniaetc.) a lekarzem (który z racji swego przygotowania zawodowegoma „przewagę” nad pacjentem w kwestii informacjidotyczących medycznego opisu jego osoby, rozpoznania,leczenia i rokowania). Można także stwierdzić,piszemy za I. Rudawską, że współczesny profesjonalistamedyczny to ten, który swój profesjonalizm merytorycznypotrafi przełożyć na styl komunikacji z pacjentem [20]. Niewystarczy już bowiem być znakomitym chirurgiem, cieszącymsię uznaniem wśród autorytetów zawodu, jeśli niepotrafi się nawiązać komunikatywnego dialogu z pacjentem,mającego na celu przekazanie mu niezbędnych i interesującychgo informacji medycznych. W sposobie prowadzeniakomunikacji pracownicy służby zdrowia powinnizmierzać w kierunku modelu kontaktu interpersonalnego,jakiego uczą psycholodzy. Pacjenci bardzo pozytywniereagują na pełne zaangażowanie informacyjne i starają sięutrzymywać głównie kontakt z tymi osobami, które rozumiejąich problemy, a także z tymi, które chcą i potrafiąprzekazać im interesujące ich wiadomości [10, 25]. Jakwykazaliśmy w niniejszym badaniu omówienie przez profesjonalistęmedycznego wszelkich niezrozumiałych dlapacjenta kwestii jest dla chorego bardzo istotne zarównoprzed, jak i po zabiegu operacyjnym. Przekazane choremuinformacje powinny być jednak zawsze dobrze przez niegozrozumiałe. Dobrze byłoby, aby lekarz dostosował swójsposób mówienia do poziomu intelektualnego pacjenta.W rozmowie nie powinien używać fachowych, groźniebrzmiących pojęć, których osoba nie związana z medycynąnie zrozumie. W uzyskaniu zgody na operację pacjent powinienzostać poinformowany na czym będzie polegaćzabieg operacyjny i kto go będzie wykonywał [26]. Znaczenierozmowy z pacjentem jest bardzo ważne. Jak piszeA. Ostrowska, obserwujemy w kontaktach pacjent-lekarz„dysproporcję pomiędzy społecznymi oczekiwaniamia praktyką społeczną”. Interlokucja, jaka ma miejsce międzypacjentami a lekarzami, według A. Ostrowskiej, musiulec zmianie; w Polsce w dalszym ciągu bowiem statusspołeczny (głównie niższe wykształcenie) predestynuje dogorszej jakościowo formy leczenia („niepełna” komunikacja,„instrumentalizm” kuracji etc.). Jeżeli model partnerskikomunikacji medycznej rozwija się w jakieś mierze to, zdaniemA. Ostrowskiej, jego beneficjentami są przede wszystkimosoby zajmujące wyższe pozycje społeczne [27].Wnioski1. Od chirurga pacjenci oczekują przede wszystkimudanego przeprowadzenia zabiegu operacyjnego orazwyjaśnienia wszelkich kwestii związanych z planowanymzabiegiem operacyjnym.2. Omówienie przez lekarza wszelkich kwestii związanychz planowanym leczeniem operacyjnym jest dlapacjentów ważne w bardzo wysokim stopniu – 71%bardzo dużym, 29% dużym. Prawie 1/3 pacjentów pragniebyć poinformowana przez lekarza o ewentualnychpowikłaniach związanych z zabiegiem operacyjnym. Pozakończeniu leczenia szpitalnego pacjenci oczekują odlekarza przede wszystkim informacji o sposobie postępowaniaz raną pooperacyjną, informacji o koniecznościdokonywania kontrolnych wizyt u specjalisty oraz informacjidotyczących zażywania leków w domu.3. W postrzeganiu chirurga i jego ocenie dla pacjentównajważniejsze są tytuł naukowy lekarza, zajmowane przezniego stanowisko oraz rodzaj i liczba wcześniej wykonywanychzabiegów. Prawie wszyscy pacjenci uważają, że uchirurga ważna jest zarówno posiadana przez niego wiedzateoretyczna, jak i zdolności manualne.4. Pacjenci od członków zespołu pielęgniarskiegooczekują przede wszystkim zdolności manualnych, zaśw dalszej kolejności gotowości i umiejętności przekazywaniaprzez pielęgniarkę informacji medycznych, uprzejmości,życzliwości i troskliwości.5. Omówienie przez pielęgniarkę kwestii związanychz przygotowaniem do planowanego zabiegu operacyjnegojest dla pacjentów ważne w znaczącym stopniu (53% bardzodużym, 32% dużym) ale jedynie 1/3 pacjentów potrafisprecyzować, jakich informacji oczekuje od pielęgniarkiprzed operacją. Ponad połowa chorych nie potrafi sprecyzowaćwłasnych oczekiwań odnośnie wsparcia informacyjnego,które może być udzielane przez pielęgniarkę przedzabiegiem operacyjnym.6. Tylko połowa pacjentów potrafi samodzielniewskazać, czego oczekuje od pielęgniarki w bezpośrednimokresie po zabiegu operacyjnym.