370Wiesław Kalupa200180160140120100806040200nie miałurlopuPłeć a ostatni urlopu rodzinuRyc. 9. Płeć a wykorzystanie urlopu.naw ędrów ceturystycznejkobietymężczyźniAnkietowanych pytano między innymi o to, czy ichtryb życia sprzyja zdrowiu. Wśród badanych osób 45,5%(472 osób) nie potrafi odpowiedzieć (nie wie), czy prowadzonyprzez nich tryb życia sprzyja zdrowiu. Niezaobserwowano zależności między płcią a oceną trybużycia (ryc. 10.).250200150100500nie sprzyjazdrow iuRyc. 10. Płeć a tryb życia.Płeć a tryb życia.trudnopow iedziećWnioskisprzyjazdrow iukobietymężczyźni1. Prawie połowa czterdziestoletnich mieszkańcówPoznania i województwa poznańskiego oceniała swójstan zdrowia jako dobry.2. Kobiety częściej niż mężczyźni kontrolują swójstan zdrowia w sposób systematyczny.3. Palaczami są głównie mężczyźni. Większość kobietnigdy nie paliła tytoniu.4. Kobiety częściej odżywiają się regularnie aniżelimężczyźni.5. Większość badanych osób podaje, że przeważniewstaje wyspana.6. Prawie połowa czterdziestolatków spędza czaswolny przed telewizorem. W tej grupie dominują mężczyźni.7. Tylko 36% respondentów spędza urlop na wczasach.Piśmiennictwo1. Ostrowska A.: Problemy zdrowia i opieki lekarskiej w opiniachspołeczeństwa polskiego. Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk,1975.2. Gniazdowski A.: Zachowania a zdrowie. Badanie związków,w: Zachowania zdrowotne, (red.) A. Gniazdowski, InstytutMedycyny Pracy, Łódź, 1990.3. Pułtorak M., Woynarowska B., Burzyńska I.: Zachowaniazdrowotne i postrzeganie własnego zdrowia przez młodzieższkolną w Polsce. Lider, 1996, 5–8.4. Strom A., Jensen R.A.: Mortality from circulatory diseases inNorway 1940–45. Lancet, 1951, 126–129.5. Strom A.: Examination into the diet of Norwegian familiesduring the war-years 1942–45, 1948. Acta Med. Scand., 214,22.6. Sekuła W., Niedziałek Z., Figurska K., Morawska M., BorucT.: Spożywanie żywności w Polsce w latach 1950–1991 wprzeliczeniu na energię i składniki odżywcze. Instytut Żywnościi Żywienia, Warszawa 1992.7. Główny Urząd Statystyczny, (1924–1929, 1947–1950, 1955–1999), Rocznik Statystyczny, GUS, Warszawa.8. Zatoński W., Przewoźniak K. (red.): Palenie tytoniu w Polsce:postawy, następstwa zdrowotne i profilaktyka. CentrumOnkologii–Instytut, Warszawa 1996.9. Winkler G., Brasche S., Heinrich J.: Trends in food intake inadults from the city of Erfurt before and after the Germanreunification. Ann. Nutr. Metab., 1997, 41, 283–90.10. Sekuła W., Niedziałek Z., Figurska K., Morawska M., BorucT.: Food comsumption in Poland converted into energy andnutrients, 1950–1995, Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa1996.11. Khaw K.T., Woodhouse P.: Interrelation of vitamin C, infection,haemostatic and cardiovascular disease. Br. Med. J.,1995, 310, 1559–1563.12. Ness A.R., Powles J.W.: Fruit and vegetables and cardiovasculardisease: a review. Int. J. Epidemiol.; 1997, 26, 1–13.13. Powles J., Day N., Sanz M., Binghan S.: Protective foods inwinter and spring: a key to lower vascular mortality? Lancet,1996, 348.14. Ostrowska A.: Prozdrowotne style życia. Promocja Zdrowia.Nauki Społeczne i Medycyna, 1997, 4, 10–11, 7–24.15. Wąsiewicz E. P.: Stan zdrowia osób czterdziestoletnich naprzykładzie populacji województwa poznańskiego. PWN,Warszawa-Poznań 1988.16. Wąsiewicz E.P., Maksymiuk T., Kara I., Kalupa W., BukowskiS.: Metodyka badań programu badawczego: Analiza porównawczaelementów stanu zdrowia osób 40-letnich woj.poznańskiego i miasta Poznania, roczników 1938 i 1959.Probl. Med. Społ., 2001, 34, 356–358.17. Stan zdrowia ludności Polski w 1996 roku. Główny UrządStatystyczny, Warszawa 1997.18. Zatoński W.: Rozwój sytuacji zdrowotnej w Polsce. CentrumOnkologii-Instytut. Warszawa 2000.
<strong>Nowiny</strong> <strong>Lekarskie</strong> 2006, 75, 4, 371–377TERESA KOSICKA 1 , HANNA KARA-PERZ 2NOWE LEKI PRZECIWNADCIŚNIENIOWEZ GRUPY ANTAGONISTÓW KANAŁÓW WAPNIOWYCH (A-Ca 2+ )NEW ANTIHYPERTENSIVE DRUGSFROM THE GROUP OF CALCIUM CHANNEL ANTAGONISTS (A-Ca 2+ )1 Katedra i Klinika Hipertensjologii, Angiologii i Chorób WewnętrznychAkademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w PoznaniuKierownik: prof. dr hab. med. Jerzy Głuszek2 Katedra Chemii i Biochemii KlinicznejAkademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w PoznaniuKierownik: prof. dr hab. med. Lech TorlińskiStreszczenieManidypina i lerkanidypina, jako przedstawiciele najnowszej generacji antagonistów kanałów wapniowych, są lekami o dobrej skutecznościhipotensyjnej i korzystnym profilu metabolicznym, nieznacznie różniącymi się efektami działania. Szczególnie polecane są w terapii nadciśnieniatętniczego łagodnego i umiarkowanego, w nadciśnieniu tętniczym wieku starszego oraz u osób z upośledzoną funkcją nerek ze współistniejącąhipertensją. Jednak faktem, który zdecydowanie najmocniej przemawia za rozpowszechnieniem manidypiny i lerkanidypiny wcodziennej praktyce, jest istotnie mniejsza częstość zdarzeń niepożądanych obserwowanych podczas terapii tymi lekami w porównaniuz innymi dotychczas stosowanymi antagonistami kanałów wapniowych.SŁOWA KLUCZOWE: manidypina, lerkanidypina, nadciśnienie tętnicze, objawy niepożądane.SummaryManidipine and lercanidipine, as representatives of the newest generation of A-Ca 2+ are agents of good hypotensive effectiveness and advantageousmetabolic profile. A difference between their effects is very slight. They are particularly recommended in therapy of mild to moderatehypertension, in treatment of hypertension in elderly and in patients with impaired renal function. But the most important feature of manidipineand lercanidipine, causing their popularity in everyday practice, is lower frequency of adverse events, compared with other A-Ca 2+applied so far.KEY WORDS: manidipine, lercanidipine, arterial hypertension, adverse events.Leki należące do antagonistów kanałów wapniowych(A-Ca 2+ ) stanowią dużą grupę preparatów o zróżnicowanejstrukturze i właściwościach farmakologicznych. Historiaich stosowania w terapii nadciśnienia tętniczego sięga1975 roku, kiedy po raz pierwszy zarejestrowano nifedypinę.Od tego czasu powstało kilka generacji leków należącychdo tej grupy. Różnice między poszczególnymi generacjamipolegają na:a) czasie działania leku (generacja I – leki o krótkimczasie działania, generacja II,III – dłuższy czas działania),b) selektywności naczyniowej (najmniejszą selektywnośćnaczyniową wykazują należące do I-szej generacjiwerapamil i diltiazem),c) stopniu upośledzenia kurczliwości mięśnia sercowego(najsilniejsze działanie inotropowe ujemne ujawniająwerapamil i diltiazem).Najefektywniejszym profilem działania cechują się lekizaliczane do III generacji (amlodypina, nimodypina,lacydypina, manidypina oraz niedawno wprowadzona doleczenia w krajach Europy, Azji i Ameryki lerkanidypina).Niektórzy autorzy wyróżniają także IV generację A-Ca 2+ ,która obejmuje lacydypinę i lerkanidypinę [1]. Z uwagi nacoraz liczniejsze badania poświęcone skuteczności i bezpieczeństwustosowania najnowszych leków z grupy A-Ca 2+w nadciśnieniu tętniczym warto pokrótce przedstawić najistotniejszeinformacje, podobieństwa i różnice dotycząceprzedstawiciela III-generacji – manidypiny i IV-generacji –lerkanidypiny (tab. 1.).1. Mechanizm działaniaManidypina, blokując kanały wapniowe typu T [2],zlokalizowane w węźle zatokowo-przedsionkowym, prowadzido zahamowania przerostu i przebudowy mięśniasercowego. Natomiast inhibicja obu typów kanałów (typu Li T) obniża kurczliwość i zwalnia czynność serca z wtórnąpoprawą przepływu wieńcowego [3].2. LipofilnośćWysoka lipofilność zapewnia znaczny wychwyt błonowyi powolne uwalnianie do kanałów wapniowych,z czego wynika powolny początek i długi czas działaniaobu leków [5, 6].3. Działanie sercowo-naczyniowe• Czynność sercaDawki terapeutyczne zarówno manidypiny (10–20mg/dobę) [7], jak i lerkanidypiny (10–20 mg/dobę) [8]nie wpływają na czynność serca, co wiąże się międzyinnymi z brakiem wzrostu stężenia noradrenaliny w trakcieterapii manidypiną [40] i lerkanidypiną [41].• LVM – masa lewej komory
- Page 2 and 3:
REDAKTOR NACZELNYEDITOR IN CHIEFpro
- Page 4 and 5: 312Bartosz Sokół i innipodpotylic
- Page 8 and 9: 316Anna Bryl i inniNadmierna stymul
- Page 10 and 11: 318Anna Bryl i inniTab. 1. Wskaźni
- Page 12 and 13: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 320-3
- Page 14 and 15: 322Łukasz Bartkowiak i innikrotnie
- Page 16 and 17: 324Patrycja Gula, Wojmir Ziętkowia
- Page 18 and 19: 326Patrycja Gula, Wojmir Ziętkowia
- Page 20 and 21: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 328-3
- Page 22 and 23: 330Krystyna Przybyłowska i inniWyk
- Page 24 and 25: 332Krystyna Przybyłowska i inniBre
- Page 26 and 27: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 334-3
- Page 28 and 29: 336Teresa Seidler, Milena GryzaTabe
- Page 30 and 31: 338Teresa Seidler, Milena Gryzaspo
- Page 32 and 33: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 340-3
- Page 34 and 35: 342Barbara Stawińska-Witoszyńska
- Page 36 and 37: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 344-3
- Page 38 and 39: 346Irena Maniecka-Bryła, Marek Bry
- Page 40 and 41: 348Irena Maniecka-Bryła, Marek Bry
- Page 42 and 43: 350Irena Maniecka-Bryła, Marek Bry
- Page 44 and 45: 352Wojciech Kapała, Jerzy Skrobisz
- Page 46 and 47: 354Wojciech Kapała, Jerzy Skrobisz
- Page 48 and 49: 356Wojciech Kapała, Jerzy Skrobisz
- Page 50 and 51: 358Wojciech Kapała, Jerzy Skrobisz
- Page 52 and 53: 368Wiesław Kalupanych nie przejawi
- Page 56 and 57: 372Teresa Kosicka, Hanna Kara-PerzI
- Page 58 and 59: 374Teresa Kosicka, Hanna Kara-Perz
- Page 60 and 61: 376Teresa Kosicka, Hanna Kara-Perzn
- Page 62 and 63: 2Teresa Kosicka, Hanna Kara-Perz
- Page 64 and 65: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 378-3
- Page 66 and 67: Agnieszka Wyrwińska i inni 380minu
- Page 68 and 69: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 382-3
- Page 70 and 71: Beata Kosińska 384ocena endoskopow
- Page 72 and 73: Beata Kosińska 386ty białek osocz
- Page 74 and 75: Beata Kosińska 38821. Frewin R.J.,
- Page 76 and 77: 390Anna Wawrocka, Maciej Krawczyńs
- Page 78 and 79: 392Anna Wawrocka, Maciej Krawczyńs
- Page 80 and 81: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 394-3
- Page 82 and 83: Ewa Zeyland-Malawka, Elżbieta Prę
- Page 84 and 85: Ewa Zeyland-Malawka, Elżbieta Prę
- Page 86 and 87: 400Aleksandra Kuligowska, Grażyna
- Page 88 and 89: 402Aleksandra Kuligowska, Grażyna
- Page 90 and 91: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 404-4
- Page 92 and 93: Dominik Dytfeld i inni 406skopii (M
- Page 94 and 95: 408Marcin Wieczorek i inniratykę p
- Page 96 and 97: 410Marcin Wieczorek i inniTab. 1. S
- Page 98 and 99: 412Marcin Wieczorek i inniSchisandr
- Page 101 and 102: Nowiny Lekarskie 2006, 75, 4, 407-4
- Page 103 and 104: INSTRUCTIONS TO AUTHORSGeneral1. No