Untitled - Śląska Biblioteka Cyfrowa

Pole gatunkowe streszczenia123tak specjalistycznych dziedzin, jak psycholingwistyka, neurolingwistykaoraz logika. Tego rodzaju zjawiska tekstowe, lecz bez zaplecza tekstowego,s¹ zapewne typem przek³adu z innego kodu ni¿ jêzyk naturalny.Tu zreszt¹ widzia³abym rozwój dyskusji o s³u¿ebnoœci opisu jako gatunkub¹dŸ formy podawczej wobec streszczenia. Wydaje siê pozornie, ¿ejeszcze szerzej w konstelacji gatunków mo¿na by postrzegaæ w³aœnie deskrypcjê,bo nie ka¿dy opis jest streszczeniem, ale ka¿de streszczenie wykorzystujezw³aszcza monologowoœæ opisu.Wobec monologowoœci bêd¹cej strukturaln¹ cech¹ konstytutywn¹ streszczenianale¿y tak¿e zwróciæ uwagê na pojawiaj¹cy siê paradoks miêdzydwiema p³aszczyznami opisu tego gatunku. Streszczenie jest monologowe– z jednej strony, i dialogowe – z drugiej, jeœli przyj¹æ proponowan¹wizjê, ¿e odgrywa ono rolê tekstu towarzysz¹cego innemu tekstowi. Tupojawia siê impuls do rozwijania kolejnej myœli, tym razem o stylach konwersacyjnychi ich przejawach (por. WITOSZ, red., 2007).Dookreœlenie funkcji streszczenia oraz relacji nadawczo-odbiorczychjako wyznaczników aspektu pragmatycznego tekstu konstytuuj¹, jak siêokazuje, odmienne gatunki, aczkolwiek pozostaj¹ce w polu gatunkówstreszczaj¹cych, por.:– wstêpy, tytu³y – autor tekstu bazowego streszcza dla odbiorcy tego¿w celu pokierowania lektur¹, by wyznaczyæ (w najszerszym rozumieniu)kierunek interpretacji tekstu (DANEK, 1980) 1 :Przedmowa„S³ownik dydaktyki jêzyków obcych” jest nowo opracowan¹ i znacznieposzerzon¹ wersj¹ ukoñczonego w 1984 roku i wydanego czterylata póŸniej w PWN „Podrêcznego s³ownika jêzykoznawstwa stosowanego.Dydaktyka jêzyków obcych”. Zmiana tytu³u okaza³a siêw obecnym wydaniu konieczna z uwagi na ogromny postêp, jaki dokona³siê w ostatnim dziesiêcioleciu w takich „zewn¹trzjêzykoznawczych”dziedzinach jak psycho- socjo- i pragmalingwistyka, co wy-1Nie jest mo¿liwe w krótkiej formie artyku³u naukowego przywo³ywanie w ca³oœcikomponentów genotypu tak licznych gatunków mowy, które zyska³y ju¿ swój opis generyczny.Dlatego w odpowiednich miejscach odsy³am Czytelnika do opracowañ zawieraj¹cychdok³adn¹ charakterystykê poszczególnych gatunków.