NARODOWY PLAN ROZWOJU 2004-2006

6. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego6.1 Konkurencyjność regionów podczas realizacji Narodowego Planu RozwojuCechą charakterystyczną polskiej przestrzeni jest silna koncentracja potencjaługospodarczego na niewielu obszarach. Przyjmując za miarę poziomu rozwoju gospodarczegoposzczególnych województw ich udział w tworzeniu produktu krajowego brutto, możnazauważyć, że w okresie transformacji nastąpiło niewielkie zwiększenie stopnia zróżnicowaniaprzestrzennego potencjału gospodarczego Polski. Wyraźny wzrost koncentracji potencjaługospodarczego nastąpił przede wszystkim w najbardziej rozwiniętych województwach,w których znajdują się wielkie aglomeracje miejskie. Towarzyszył temu wyraźny spadekudziału w tworzeniu PKB województw o najmniejszej konkurencyjności gospodarekregionalnych, do których należały przede wszystkim słabo zurbanizowane, mające charakterrolniczy, województwa ze wschodniej i środkowej części kraju.Ze względu na niską konkurencyjność polskiej gospodarki, którego wyrazem jest niskipoziom PKB na mieszkańca w stosunku do średniego poziomu w UE, wszystkiewojewództwa w Polsce w latach 2004-2006 zostały zakwalifikowane do obszarów Celu 1polityki strukturalnej UE. Obok spodziewanych dużych transferów ze strony funduszystrukturalnych cały kraj zostanie ponadto objęty interwencją Funduszu Spójności. Umożliwito wdrożenie szerokiego planu działań modernizacyjnych i rozwojowych prowadzących dozwiększenia ogólnej konkurencyjności gospodarki.Jak wskazuje dotychczasowy przebieg procesu transformacji gospodarki polskiej orazprzykłady z biedniejszych krajów członkowskich UE, dominacja celów związanychz konkurencyjnością gospodarki wyznaczonych na poziomie krajowym, w perspektywieśrednioterminowej, może prowadzić do przyspieszenia procesów zróżnicowaniaprzestrzennego sytuacji społeczno-gospodarczej, a w konsekwencji rodzić poważne problemyspołeczne i ekonomiczne.W związku z tym w trakcie realizacji NPR obok wspomagania budowykonkurencyjności całej gospodarki w oparciu o instrumenty przygotowywane i wdrażane napoziomie krajowym niezbędne jest podjęcie uzupełniających działań na poziomieregionalnym. Będą one dotyczyły zasadniczo dwóch sfer:• budowy konkurencyjności gospodarek regionalnych poprzez wspieranie najbardziejefektywnych i prorozwojowych przedsięwzięć,• pomocy strukturalnej dla obszarów, które w sposób szczególny narażone są namarginalizację i peryferyzację.Działania te będą prowadzone w sposób uwzględniający specyficzne cechy, zasoby,uwarunkowania i predyspozycje rozwojowe regionów, do których są skierowane w oparciuo zasady polityki regionalnej państwa sformułowane w Narodowej strategii rozwojuregionalnego 2001-2006 oraz zgodnie z celami i priorytetami wyznaczonymi w strategiachrozwoju i programach przygotowywanych przez samorządy województw.Dla zapewnienia maksimum efektów rozwojowych wszystkie realizowane działaniaw ramach programów sektorowych, których cele wyznaczane są na poziomie krajowym, będąściśle koordynowane z działaniami o charakterze regionalnym.113